Nicolien van Vroonhoven (NSC) komt aan bij het Catshuis na het opstappen van 'haar' staatssecretaris Nora Achahbar (Toeslagen, NSC). Foto: ANP/Remko de Waal
Valt het Kabinet Schoof nog te redden? PVV, VVD, BBB en NSC proberen de brokken te lijmen na de zoveelste harde botsing. Moet het Noorden hopen dat het lukt of is er van deze coalitie weinig heil meer te verwachten?
Uiteindelijk was dan toch de maat vol voor de eerste NSC’er. Staatssecretaris Nora Achahbar stapte vrijdag op vanwege de naar verluidt racistische taal die sommige van haar collega’s zouden hebben gebezigd in het besloten kabinetsoverleg over integratie.
Wat er precies is gezegd achter de gesloten deuren blijft voorlopig een raadsel, maar een totale verrassing kunnen de gepeperde opvattingen van haar collega’s niet echt meer zijn voor Achahbar. Voortdurend vliegen de excellenties in Schoofs team verbaal uit de bocht en de politieke leiders van het coalitiekabinet doen daar vanuit de Kamer en op Twitter/X nog een schepje bovenop.
Tot dusver werd die lange stroom wissewasjes nog altijd weggepoetst met een deemoedig ‘ik heb het niet zo bedoeld’. Maar nu is Achahbar naar verluidt te zeer gekrenkt om haar grenzen nog verder te laten oprekken. Of haar partijgenoten ook de handdoek werpen, is bij het ter perse gaan van deze krant nog niet bekend. Maar voor Nieuw Sociaal Contract is de deelname aan dit kabinet langzamerhand uitgedraaid op pure zelfkastijding.
Al sinds NSC na lange aarzeling in de coalitie stapte, zit de partij van Pieter Omtzigt in de hoek waarin de klappen vallen. Van de rechtstatelijke zuiverheid waarvoor de partijleider op de barricaden stond, is in de praktijk niets te merken. De open bestuurscultuur die hij propageert, blijft steken in openlijke onderlinge aanvallen.
Omtzigt is door zijn partners publiekelijk weggezet als weifelende huilebalk en zit inmiddels (tijdelijk?) thuis in Twente. NSC’er Folkert Idsinga werd door PVV-leider Geert Wilders onder vuur genomen om zijn al of niet kwalijke zakenbelangen en stapte begin deze maand verontwaardigd op als staatssecretaris van Financiën.
Zeker voor het Noorden nog weinig uit het stro gezet
Ondertussen heeft Team Schoof nog maar bitter weinig uit het stro gezet. Zeker niet voor het Noorden. Groningen prees zich gelukkig met een ‘eigen’ staatssecretaris voor het aardbevings- en versterkingsdossier, maar vooralsnog heeft de Groninger BBB’er Eddie van Marum weinig kunnen toevoegen aan de erfenis van zijn voorganger Hans Vijlbrief.
In de praktijk mag Van Marum tot dusver vooral de boodschap verkopen dat er in Groningen voorlopig nog gewoon gas zal worden gewonnen, zij het niet meer uit de grote Slochter gasbel maar uit de kleine velden. Of een val van het kabinet daar veel aan verandert, is onzeker.
Van Marum zal zeker nog wat willen laten zien, maar is in de huidige coalitie vooral veroordeeld tot verdedigen van wat al voor Groningen was afgesproken. Of dat ook lukt als er een nieuwe regering in een andere samenstelling moet worden geformeerd, laat staan als het politieke speelveld opnieuw wordt omgewoeld met nieuwe verkiezingen.
Gasdossier, spoorlijnen, ‘Ter Apel’: verdedigen wat was afgesproken
Eenzelfde verhaal geldt voor andere belangrijke dossiers voor Noord-Nederland. Ondanks de warme woorden van de PVV wacht Ter Apel als de nationale ‘asielhoofdstad’ nog steeds op verlichting. De Spreidingswet begint de druk iets weg te nemen, maar staat bij de huidige coalitie op de nominatie om in de prullenbak te gaan.
Bij een val van het kabinet gaat de afschaffing in ieder geval voorlopig van tafel, maar PVV-minister Marjolein Faber had zelf ook al vastgesteld dat dit op z’n allervroegst in 2025 gaat lukken, voor zover het überhaupt lukt. Die Spreidingswet blijft dus nog wel even zijn werk doen voor Ter Apel, met of zonder regeringswissel.
Ook voor de gehoopte grote investeringen in de noordelijke wegen- en railinfrastructuur heeft het Noorden weinig steun van de coalitie te verwachten. De regio dacht heel ver te zijn met de lobby voor de snelle nieuwe Lelylijn naar Amsterdam en de Nedersaksenlijn van Groningen via Emmen naar Twente, maar kreeg vorig week het deksel op de neus bij PVV-ministers Barry Madlener en Chris Jansen. De coalitie trekt de knip niet open om deze miljardenprojecten verder op poten te zetten.
Ook bij kabinetswissel blijft klimaat in Den Haag grillig
Ook op die dossiers blijft het Noorden vooral gedoemd tot verdedigen wat eerder is afgesproken. Het is de vraag of de kaarten weer heel anders komen te liggen als er een nieuw kabinet moet worden gevormd. Maar hoe de ontwikkelingen in grillig politiek Den Haag ook uitpakken, voor het Noorden geldt onverminderd wat de afgelopen vijf maanden ook al gold. Er is één ding zeker: alles is onzeker.
