Spoorlijn bij de Oostvaardersplassen bij Lelystad. Foto: ANP
BBB en NSC in de Tweede Kamer blijven achter beide spoorlijnen staan, ook al blijken de kosten voor de Lelylijn en Nedersaksenlijn hoger dan eerder begroot.
Daarmee is een parlementaire meerderheid in zicht om beide spoorlijnen verder te onderzoeken. GroenLinks-PvdA en ChristenUnie zijn warm voorstander van de lijnen en veel andere centrum-linkse oppositiepartijen ook. PVV-staatssecretaris Chris Jansen (openbaar vervoer) laat de keuze in het midden.
Tweede Kamerlid Olger van Dijk is woordvoerder infrastructuur van de NSC-fractie. Hij vindt dat een tekort aan geld op dit moment geen belemmering mag zijn om door te gaan met de volgende fase van de voorbereidingen voor beide spoorlijnen.
,,Ik ben blij te lezen dat de staatssecretaris met het regeerprogramma in de hand door blijft werken aan beide projecten’’, zegt Van Dijk. ,,Voor Nieuw Sociaal Contract is dat heel belangrijk. Dan zul je misschien net iets anders met de regels om moeten gaan. Het is niet reëel om eind van het jaar al 75 procent van de kosten die geraamd zijn binnen te hebben.’’
Van Dijk wil dat er een uitzondering wordt gemaakt op de zogenoemde MIRT-spelregels, die de ondergrens van 75 procent voorschrijven. ,,Dan moeten we maar een aparte afspraak maken en doorwerken. Want de bulk van het geld hebben we toch pas veel later nodig. Het is vooral belangrijk om tempo erin te houden. Voor de Nedersaksenlijn geldt dat evenzo als voor de Lelylijn.’’
BBB kritischer over ‘Amsterdammers zonder sociale binding’
Caroline van der Plas van de BBB is kritischer over de Lelylijn dan over de Nedersaksenlijn maar wil toch, in principe, met beide projecten verder. In het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB staat dat de aanleg van de Lelylijn in Groningen moet beginnen.
Ze zegt letterlijk: ,,Dat was ons idee. Wij hebben ervoor gepleit dat als we hem aanleggen, de aanleg in Groningen begint. Dan weet je zeker dat-ie wordt afgemaakt. Als-ie in Amsterdam begint dan is op een gegeven moment het geld op en heeft het Noorden van Nederland er nog niks aan. Het is geen grap, dat willen we echt.’’
De Friese BBB is verdeeld of zelfs tegenstander van de Lelylijn. Maar Van der Plas zelf is veel genuanceerder. ,,Wij zijn niet pertinent tegenstander van de Lelylijn maar dan wel onder strikte voorwaarden’’, legt ze uit. En vervolgt: ,,We moeten wel zeker weten dat er ook huizen beschikbaar blijven voor de eigen bevolking. Dat niet heel Amsterdam lekker goedkoop alle woningen gaat kopen. En vervolgens geen sociale binding heeft en elke dag naar Amsterdam gaat om te werken en te socialisen.’’
‘Niet kiezen tussen ene kind of andere’
Vanuit het ministerie wordt geopperd dat het Noorden moet kiezen tussen Lelylijn of Nedersaksenlijn. Dat wil Van der Plas niet. ,,De Nedersaksenlijn is natuurlijk ook gewoon heel belangrijk. We moeten eerst kijken waar de beste mogelijkheden liggen. Ik vind het een beetje Sophie’s Choice, dit kind of dat kind meenemen. Zo ver zijn we nog niet. Ik vind het alle twee belangrijk. Wij hebben altijd gezegd dat de Nedersaksenlijn er moet komen.’’
Van der Plas is niet geschrokken van de raming van 13,8 miljard euro. ,,In de commissie werd al gezegd dat het 12 miljard euro kon worden.’’
De hogere kosten hoeven niet per se een struikelblok te zijn, zegt ze. ,,Dat ligt er maar helemaal aan of er dekking voor is en waar dat vandaan gehaald wordt. We zijn nog steeds groot voorstander van de Nedersaksenlijn. Overall is het van belang dat Noordoost-Nederland een impuls krijgt.’’
‘Ik snap de Friese reserves wel’
In de Provinciale Staten in Friesland lijkt de BBB tegenstander te zijn. ,,Ik snap de reserves wel’’, reageert Van der Plas, ,,maar we hebben het in het hoofdlijnenakkoord opgenomen. BBB Flevoland wil het graag, die willen hem morgen al aanleggen. Bij BBB Friesland zijn er een paar mensen die zeggen, hoho moet dat nou wel. Provinciale Statenfracties zijn in principe gewoon autonoom natuurlijk.’’
6 november belangrijke datum
Dit najaar praat staatssecretaris Chris Jansen met bestuurders van Drenthe, Fryslân, Flevoland en Groningen tijdens een Bestuurlijk Overleg MIRT, zoals dat officieel heet, over de toekomst van beide lijnen. Tijdens dit gesprek, op 6 november, wordt een knoop doorgehakt of de Lelylijn, de Nedersaksenlijn, of beide, mogen klimmen op de MIRT-ladder, waarlangs alle infrastructurele projecten moeten.
Beide lijnen bevinden zich nu in de onderzoeksfase. De tweede stap is de verkenningsfase, waarin wordt toegewerkt naar de definitieve go or no go voor een project. In deze twee fase wordt nut en noodzaak van de voornemens verder onderzocht.
De Tweede Kamer debatteert op maandag 25 november over de Lelylijn, de Nedersaksenlijn en de uitkomsten van het gesprek tussen staatsecretaris Jansen en de regionale bestuurders.
