Staatssecretaris Eddie van Marum (BBB, Herstel Groningen). Foto: Phil Nijhuis
Eddie van Marum van de BBB is ruim anderhalve maand staatssecretaris Herstel Groningen. Een interview over ‘onnodige’ zorgen, goede bedoelingen bij ambtenaren en bestuurders en de gaswinning uit kleine velden die doorgaat.
Bent u nog op vakantie geweest?
,,Even, naar Duitsland. Ik heb een aantal dagen bij vrienden in een jachthut gezeten, midden in de natuur. Daar zag ik een vos, een wilde kat en twee boommarters waar ik heerlijk naar heb zitten kijken. En ik heb er een wild zwijn geschoten.’’
Hoe bevalt het in Den Haag?
,,Heel goed. Ik heb gemerkt dat ik een team van heel gedreven mensen om mij heen heb die met mij vooruit willen. Dat is prettig. Er werkt hier ook een aantal Groningers en Drenten aan dit dossier en die zien de noodzaak ook alles goed te laten landen. De afgelopen jaren was dat wel een dingetje. Ambtenaren en bestuurders hadden wel de goede bedoelingen maar het is niet altijd goed geland bij de mensen die het meegemaakt hebben.
,,We hebben voor de afhandeling van de schade natuurlijk onder vier afhandelings-gremia gezeten. Eerst zaten we onder de NAM, toen onder het CVW, toen onder de Tijdelijke Commissie Groningen en nu onder het IMG. In die tijd is er in de wijze van afhandeling telkens gesleuteld aan wat toegekend werd en wat niet. Daar zitten verschillen in die soms leiden tot schrijnende situaties die niet opgelost zijn. Dat zijn de zaken waarvan ik aan mijn team heb gevraagd om te kijken of we er wat aan kunnen doen.’’
Om welke zaken gaat dat?
,,Om mensen die de eerste schademeldingen gedaan hebben. Er zijn destijds schades afgewezen die nu anders beoordeeld worden. Die mensen zijn eigenlijk tekort gedaan. We gaan kijken of we daar nu wel wat voor kunnen doen.’’
De kabinetsbesprekingen over het regeerakkoord zijn begonnen en er moet bezuinigd worden. U hebt gezegd op Radio 1: ‘als er gemorreld gaat worden aan het geld dat is toegezegd aan Groningen, krijg je te maken met een boze staatssecretaris’.
,,Dat heb ik gezegd over de schadeafhandeling en versterking. Dat vind ik onaantastbaar geld. We hebben ook te maken met verschillende fondsen van andere ministeries en ik heb goede hoop dat we dat tot een goed einde brengen.’’
Is het al nodig geweest boos te worden?
,,Nee. Het was geen issue. Alles gaat nog in prima harmonie.’’
Naast het geld voor schade en versterking is er ook 7,5 miljard euro voor herstel van Groningen beloofd, 250 miljoen per jaar. De ereschuldgelden.
,,Staat ook niet ter discussie. Vanuit dit kabinet hebben we een groot commitment aan Groningen.’’
Het herstel van Groningen valt onder u, binnen het ministerie van Binnenlandse Zaken. Terwijl de gaswinning die voorheen onder Vijlbrief viel onder de minister van Klimaat en Groene Groei, Sophie Hermans, valt. Is dat geen nadeel? Bent u dan niet minder krachtig?
,,Ik denk het niet. Ik kan mij compleet focussen op het herstel van Groningen en de sociale en economische agenda. Zonder dat ik de discussie erbij heb over kleine gasvelden open of dicht. Ik heb gewoon goed overleg met minister Hermans over de schaderegelingen voor andere vormen van mijnbouw.’’
Inwoners van Warffum maken zich zorgen over schade aan hun woningen door de winning uit kleine velden, die wel doorgaat. Ze vragen in een brief minister Hermans om daarmee te stoppen.
,,Het kabinet geeft duidelijk aan dat we op dit moment nog niet zonder Nederlands gas kunnen. Daar hebben wij ons aan te houden. Uiteindelijk is het aan de minister van Klimaat en Groene Groei maar er staat duidelijk in het regeerakkoord dat de winning uit kleine velden nog een tijdje door moet gaan. Het Staatstoezicht op de Mijnen beoordeelt of het veilig is, en zolang dat het geval is, kan dat.’’
De Groninger Bodem Beweging heeft een advertentie in landelijke kranten geplaatst omdat ze zich zorgen maken dat Groningen vergeten wordt. Begrijpt u die zorg?
,,Ik begrijp die zorg natuurlijk maar het is een onterechte zorg. Groningen wordt niet vergeten. Sterker nog, het is niet voor niks dat ze een staatssecretaris Groningen neergezet hebben. Premier Schoof liet in de Tweede Kamer ook weten dat Groningen een van de twee grote dossiers is waar oplossingen voor moeten komen. Dat neemt het kabinet zeer serieus. Maar ik begrijp echt wel dat de Groninger Bodem Beweging zijn punten heeft neergelegd want het is niet voor niks dat er een staatssecretaris Herstel Groningen is want als alles al geregeld was, was dat niet nodig. Er zijn veel dingen die nog niet goed gaan en daar gaan we ook gewoon aan werken.’’
De GBB-mensen zeggen dat mensen in het kern-bevingsgebied benadeeld zijn ten opzichte van mensen langs de randen die gemakkelijk tienduizend euro kunnen krijgen bij schade.
,,Dat is precies wat ik in het begin ook zei. Er zijn fasen geweest in de schadeafhandeling waarbij mensen op verschillende manieren behandeld zijn. Dat levert hier en daar knelpunten op. Ik heb mijn teams aan het werk gezet om met oplossingen te komen.
De GBB heeft het ook over de finale kwijting, dat mensen soms schadevergoeding hebben gekregen onder voorwaarde dat ze geen nieuwe schademelding doen. Wat dan als er een nieuwe beving is?
,,Er zijn allerlei finale kwijtingen geweest die van andere orde zijn. Bij de tienduizend euro heb je volgens mij als er een nieuwe beving is geweest met een kracht waarvan je schade kan krijgen, toch weer mogelijkheid een nieuwe schade te melden. Maar er zijn zoveel verschillende overeenkomsten gesloten in die verschillende fasen die ik in het begin noemde, dat je in algemene zin niets kunt zeggen over finale kwijting. Maar ik heb mijn teams aan het werk gezet om te kijken naar de verschillen en daar denk ik zelf actief over mee.’’
