Lambertien uit Coevorden (Céline Janssen) krijgt generaal Rabenhaupt (Wil van der Meer) in meerdere opzichten op de knieën in 'Bommen Berend'. Jelmer de Groot (hier als soldaat) kijkt toe. Foto: Alieke Eising
Hoe breng je een bekend, maar ingewikkeld verhaal van 350 jaar geleden op een aantrekkelijke manier muzikaal naar het nu? Ga naar muziektheaterspektakel Bommen Berend en je ziet hoe het moet.
In anderhalf uur (prima lengte) wordt de verovering van Coevorden door bisschop Bernhard van Galen in het rampjaar 1672 bezongen en uitgebeeld, het daaropvolgende beleg van Groningen, de bevrijding van Coevorden en de definitieve ondergang van de Münsterse troepen.
Het is een razendknappe voorstelling. De muziek van componist Jan de Haan sluit nauw aan bij de handeling, is zeer beeldend en gevarieerd en bevat tal van muzikale citaten en verwijzingen. Het script van Bouke Oldenhof is informatief en zit vol goede, actuele grappen. De centrale rol die het fictieve personage Lambertien (Céline Janssen) speelt, een jonge Coevordense op zoek naar zichzelf, is een krachtig bindmiddel tussen de scènes en tilt het stuk op uit de tijd van toen.
Een soort multifunctionele nar
Een verbindende factor is ook acteur Jelmer de Groot, die de hele avond over het podium en door de loods draaft en heel veel verschillende rollen vertolkt. Als een soort multifunctionele nar zorgt hij steeds voor een komische noot. De keuze om legercommandant Carl von Rabenhaupt (Wil van der Meer) als een morsig, op geld belust oud mannetje neer te zetten, relativeert op aangename wijze zijn militaire genie, terwijl Bommen Berend (Nico Wouterse) als de vleesgeworden hoogmoed God als zijn hulpje inzet in plaats van andersom.
Lambertien zwaait met de vlag tussen de uitstekende musici van de Koninklijke Militaire Kapel 'Johan Willem Friso'. Foto: Alieke Eising
Eigenlijk klopt alles aan deze voorstelling. Het gebruik van verschillende talen (Duits, Nederlands, Nedersaksisch en een beetje Engels en Frans) pakt mede door de uitstekende verstaanbaarheid goed uit, de enorme verscheidenheid in de muziek (met veel variaties op het Gronings volkslied, mooie, poppy melodieën, rap-elementen, barok, swing en marsmuziek, tot muzikaal oorlogsgeweld à la Sjostakovitsj - het grijpt prachtig in elkaar.
De spiegel is een briljante vondst
Wat ook erg meehelpt is dat de geluidskwaliteit uitstekend is. De balans tussen het orkest en de versterkte zangers (stuk voor stuk mooie stemmen, met de uiteindelijke verliezer Von Galen/Wouterse als ster van de avond) is nagenoeg perfect.
Nico Wouterse is als Bommen Berend de ster van de avond. Foto: Alieke Eising
De beperking die een groot orkest - de geweldig spelende Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ - op het podium qua decor met zich meebrengt, wordt met een uitgekiende belichting en een paar attributen tot een voordeel omgebogen. De vondst van de spiegel als uitbeelding van de strijd (en als middel tot innerlijke reflectie) is briljant. En natuurlijk worden de orkestleden ook ingezet als leger.
Het leger mag dan samen met de gemeente Coevorden deze voorstelling gemaakt hebben (en de goede verstaander zal de subtiele kritiek op het gevaar van verwaarlozing van defensie niet ontgaan), het is zeker geen verheerlijking van wapengekletter geworden. Uiteindelijk gaat het om vertrouwen, zingt Lambertien als de ellende voorbij is - vertrouwen in jezelf en in elkaar.
#
Gebeurtenis: muziektheater Bommen Berend door Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ olv. Tijmen Botma Met: Nico Wouterse, Wil van der Meer, Céline Janssen en Jelmer de Groot Regie: Bruun Kuijt Compositie: Jan de Haan Script: Bouke Oldenhof Gezien: 25/8 Coevorden, Magazijnencomplex Defensie Publiek: 800 (vol) Nog te zien: 26/8 Coevorden (twee keer uitverkocht); 28/8 Groningen, De Oosterpoort (14.30 en 19.30, zie vanplan.nl)
