Wil van der Meer als Carl von Rabenhaupt tijdens een repetitie van de muziektheatervoorstelling Bommen Berend. Rechts Céline Janssen. Foto: Boudewijn Benting
Op een defensieterrein in Coevorden gaat donderdag de theatrale muziekbelevenis ‘Bommen Berend’ in première. Daarna trekt het leger naar Groningen.
350 jaar geleden ging het anders. Destijds werd legerleider Carl von Rabenhaupt overgehaald om vanuit Groningen naar Coevorden te reizen en Bommen Berend te verjagen, de bisschop van Münster. Met terugwerkende kracht geldt het als een keerpunt in het rampjaar 1672 toen ‘ons land’ in redeloze, reddeloze en radeloze staat verkeerde.
Deze week wekt Wil van der Meer Von Rabenhaupt als patjepeeër op leeftijd tot leven. Hij kende hem niet, geeft de acteur en zanger toe, en 1672 roept sowieso veel vragen op. ,,Ik kende 1672 vooral van mijn rol in de opera Kabaal, dat speelde in Vlissingen rond Michiel de Ruyter,” vertelt Van der Meer.
Een iets minder prettige tijd
Terwijl De Ruyter destijds op zee tegen de Engelsen vocht, waren in Zuid-Nederland de Fransen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden binnengevallen. In Drenthe en Groningen marcheerden legers uit Duitsland. Kortom, vergeleken met nu was het een iets minder prettig tijd.
Er wordt veel gedaan om dit rampjaar onder de aandacht te brengen. ,,Coevorden is momenteel culturele gemeente van Drenthe”, vertelt projectleider Roelie Lubbers namens stichting Verbonden in verhalen. ,,Dat is niet alleen bedoeld voor inwoners van Coevorden. Met Bommen Berend willen we iets ambitieus neerzetten voor heel Noord-Nederland.”
‘Vrede en vrijheid zijn niet gratis’
Bijzonder aan Bommen Berend is niet alleen dat de voorstelling is gesitueerd in een loods van defensie, en dat de muziek en het libretto zijn geschreven door twee Friezen, Jan de Haan en Bouke Oldenhof. Bijzonder is ook dat de muziek wordt gespeeld door de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso onder leiding van Tijmen Botma.
Defensie wil hiermee een boodschap afgeven, vertelt producent Rob Sloekers namens het leger. ,,Waar het ons om gaat, is dat vrede en vrijheid toen niet gratis waren en dat ze nog steeds niet gratis zijn. Vrede en vrijheid vragen om een inspanning.”
In 1672 haalde de lokale held Mijndert van der Thijnen de huurling Von Rabenhaupt naar Coevorden. ,,Om de vijand naar buiten te vegen”, schetst Sloekers. ,,Vandaag de dag is de krijgsmacht in Nederland wel een beetje beter georganiseerd. We zeggen wel eens dat Defensie een brug wil slaan naar de samenleving, maar we zijn natuurlijk onderdeel van de samenleving.”
Je verheugen op de komst van het leger
Bruun Kuijt, aangetrokken als regisseur, belooft een voorstelling waarbij het publiek mede dankzij blazers en slagwerkers het gevoel krijgt een veldslag mee te maken. Vertrekpunt van de vertelling is een meisje, een rol van Céline Janssen, dat zich verveelt. ,,Ze verheugt zich op de komst van een leger. Hoera, er gebeurt iets. Het blijkt wat ernstiger dan gedacht.”
Voor wie wil, zijn er parallellen met het heden. ,,De bisschop van Münster dacht Coevorden en Groningen een dienst te bewijzen door de protestantse stad weer katholiek te maken”, schetst Kuijt. ,,Hij dacht dat ze hem met open armen zouden ontvangen, vergelijk het met wat Poetin dacht bij de inval in Oekraïne. Ook hij wilde niet begrijpen dat mensen niet op bommen zitten te wachten.”
