In de Eemshaven voeren ontwikkelaars een miljoenenstrijd over windmolenrechten. Foto: Jan Zeeman
Als de Groninger Staten woensdag groen licht geven voor de plannen van Vattenfall voor een groot nieuw windpark in de Eemshaven kan de provincie een schadeclaim van 50 tot 100 miljoen euro verwachten van projectontwikkelaar Wintermolen.
Dat zegt Wintermolen-directeur Henk in ‘t Hout. Zijn bedrijf strijdt al veertien jaar voor de bouw van twee windmolens aan de westkant van de Eemshaven, maar lijkt nu alsnog met lege handen achter te blijven. Gedeputeerde Staten verkiezen een plan van Vattenfall voor een windpark met 24 turbines en zien daarin geen plek voor Wintermolen.
Provincie zit in lastig parket: bij elke keus dreigt claim
Woensdag hakken Provinciale Staten de knoop door in deze slepende windparksoap. Daarin heeft het provinciebestuur zichzelf in een lastig parket gemanoeuvreerd. Als ze Vattenfall vrij baan geeft, komt Wintermolen met een miljoenenclaim. Andersom zal Vattenfall een schadevergoeding van mogelijk nog grotere omvang eisen als er geen groen licht komt voor zijn windpark Eemshaven-West.
„Als de Staten instemt met het huidige GS-voorstel ligt onze claim de volgende dag bij de rechter”, kondigt In ‘t Hout aan namens Wintermolen. Zijn bedrijf loopt naar eigen berekening minimaal 50 miljoen aan inkomsten mis als het geen molens mag bouwen en afhankelijk van ontwikkeling van de energiemarkt kan dat nog oplopen tot het dubbele.
In ‘t Hout beschuldigt de provincie van contractbreuk. Al twintig jaar geleden sloot Wintermolen een deal. De provincie wilde indertijd af van de ‘solitaire’, enkele windmolens op het platteland en alleen nog turbines toestaan in grotere windparken op aangewezen zoeklocaties: rond Delfzijl, bij Meeden en in de Eemshaven.
In ruil voor de sanering van twintig solitaire windmolens verspreid over de provincie, zou Wintermolen drie grote nieuwe turbines mogen bouwen. Twee zijn er inmiddels gerealiseerd: bij Delfzijl (Geefsweer) en aan de oostkant van de Eemshaven.
Vattenfall en Wintermolen strijden om plek in Eemshaven
Voor de beoogde derde molen aan de westkant van het havengebied stuit de projectontwikkelaar echter op Vattenfall. Het Zweedse energieconcern wil in windpark Eemshaven-West samen met boeren-grondeigenaren en de lokale Energiecoöperatie Oudeschip en Omstreken (ECOO) in totaal 24 turbines realiseren.
Windmolens die Wintermolen wil bouwen op twee grondkavels die het daar in handen heeft, doorkruisen volgens Vattenfall haar eigen stroomproductie. Het concern wil zich letterlijk de wind niet uit de wieken laten nemen,
Het provinciebestuur stuurde lang aan op een akkoord tussen beide partijen, maar kreeg ze niet op één lijn. Toen ook een laatste bemiddelingspoging strandde, hakten GS in juli de knoop door: Vattenfall en partners mochten hun windpark bouwen en Wintermolen kreeg definitief nul op rekest.
Waarschuwing huisadvocaat in de wind geslagen
Pikant genoeg slaan GS met die koerswijziging een advies van de eigen huisadvocaat in de wind. Juristen van PlasBossinade waarschuwden al twee jaar geleden voor de aanzienlijke financiële en juridische consequenties van een keus voor het Vattenfall-plan ten koste van Wintermolen. Daarmee zou de provincie haar ‘compensatieplicht’ ten opzichte van het bedrijf van In ‘t Hout verzaken.
„De kans is aanwezig” dat de bestuursrechter de provincie terugfluit als die planologische medewerking weigert aan de plannen van Wintermolen, schrijft PlasBossinade in zijn advies. Andersom zal „het enkel verlenen van een omgevingsvergunning aan (alleen) Vattenfall waarschijnlijk evenmin stand houden (bij de rechter).”
Het leek er woensdag niet op dat de Statenleden dat toch tamelijk relevante stuk hadden ontdekt in het liefst 2500 pagina’s tellende dossier dat ze van het college kregen aangeleverd voor een politiek oordeel. In ieder geval stelde niemand het aan de orde. Het ging wel over het risico van schadeclaims door Vattenfall, maar op de rechtsgang die In ‘t Hout aankondigde hadden de Staten geen verdere vragen.
Gedeputeerde vreest claim Vattenfall meer dan van concurrent
Ook verantwoordelijk gedeputeerde Johan Hamster repte in die vergadering niet over de waarschuwing van de huisadvocaat voor de risico’s van het voorstel zoals dat nu uiteindelijk bij de politiek op tafel ligt. Daarentegen wijst hij wel nadrukkelijk op het gevaar van een claim van Vattenfall als de Staten de windparkplannen alsnog zou torpederen.
Bij een politiek ‘nee’ ziet Hamster goede gronden voor het Zweedse energieconcern voor een succesvolle gang naar de rechter. Die zijn er voor het andere kamp niet, denkt hij. Waar dat verschil in de kansen van beide kampen hem dan precies in zit, bleef echter onduidelijk.
„Ik denk dat we kunnen betogen dat Wintermolen geen recht zou hebben op welke compensatie dan ook”, zegt Hamster slechts. In weerwil dus van het oordeel van de huisadvocaat. De gedeputeerde ziet ook geen heil meer in een adempauze om alsnog te proberen met beide kampen tot een akkoord te komen, zoals In ‘t Hout bepleit.
Volgens de gedeputeerde geeft de deal met Wintermolen de provincie geen ‘compensatieplicht’, zoals PlasBossinade analyseert. Hooguit is er een ‘inspanningsverplichting’ en daarvan heeft de provincie zich in zijn ogen ruimschoots gekweten, tot aan het inhuren van een bemiddelaar aan toe.
