In Duitsland gaan de kerncentrales dicht (zoals deze in Lingen), Nederland overweegt uitbreiding. De PvdA wil er zeker geen in de Eemshaven. Foto: Archief Corné Sparidaens
Het is een van de allerbelangrijkste thema’s dit verkiezingsjaar: hoe komen we aan voldoende energie? En dan het liefst ook nog zo schoon en goedkoop mogelijk. Voor Noord-Nederland, toch een beetje de stekkerdoos van Nederland, een belangrijk thema. We doken in de verkiezingsprogramma’s om te zien wat partijen over deze zes energiethema’s schrijven.
KERNENERGIE
Afgelopen zomer leek er een kleine opening te ontstaan toen de provinciale VVD Groningen, met steun van de BBB, PVV, FVD en Volt, probeerde om het opwekken van kernenergie in de Eemshaven uit de taboesfeer te halen. De VVD is in tegenstelling tot het provinciebestuur van Groningen voorstander van kernenergie. Rutte zinspeelde in het verleden al eens op de mogelijke komst van een kerncentrale naar de Eemshaven, al kwam hij daar later op terug.
En toch, de meeste partijen besteden in hun verkiezingsprogramma veel aandacht aan kernenergie. Naast de VVD willen PVV, Volt, NSC, BBB en D66 allemaal door met de bouw van twee grote kerncentrales. De meeste van die partijen pleiten ook voor het inzetten op zogeheten Small Modular Reactors (SMR’s), oftewel kleine kernreactoren die door het hele land geplaatst kunnen worden. Onlangs hield de Groningse Statenfractie van de VVD al een avond in Sappemeer over dit specifieke thema.
Tegenstander van nieuwe kerncentrales of überhaupt kernenergie zijn GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren. Bestaande centrales zouden zelfs moeten sluiten: het kost te veel en de keuze voor kernenergie zou te laat komen. De SP staat niet per se onwelwillend tegenover kernenergie, maar is vanwege kernafval zeker nog geen volledige voorstander.
Overigens is in geen enkel partijprogramma te vinden waar dat uiterst radioactieve afval naar toe zou moeten. De provincie Groningen staat in ieder geval al decennia op het standpunt dat opslag van radioactieve rommel in de diepe Groninger bodem onbespreekbaar is.
GASWINNING GRONINGEN
Als er toch een partij genoemd moet worden die zich als pleitbezorger heeft ingezet voor Groningen, dan toch de SP. De partij besteedt vrij veel aandacht aan de gaswinning in Groningen in haar programma. De SP schrijft dat de Groningse gaskraan niet dicht is gegaan door de ,,goede bedoelingen van de Staat of die van Shell”, maar door acties en strijd van ,,mensen in Groningen”.
Overigens halen vrijwel alle politieke partijen het jarenlange onrecht als gevolg van de gaswinning in Groningen en Noord-Drenthe aan. Geen enkele partij die ook maar suggereert dat de gaskraan van Groningen toch weer opengedraaid moet worden. Meerdere partijen willen zich inzetten voor duurzame economische groei en perspectief in Groningen, zoals is afgesproken in ‘Nij begun’.
Sommigen willen een wettelijk verbod op gaswinning in Groningen, zoals GroenLinks-PvdA en D66. De gaswinning in Groningen stopt, schrijft de VVD, en daarmee wordt het ,,beleid dat onder Rutte III is ingezet, doorgezet”, waarbij de partij overigens wel voorbijgaat aan de eigen rol die het speelde in de afgelopen vijftien jaar.
Waar moet het gas voortaan dan vandaan komen? Veel partijen willen vooral gas winnen op de Noordzee. De PVV wil ook extra langetermijncontracten sluiten voor de import van vloeibaar gas, net als D66 en NSC. Maar D66 wil de gaswinning in de Noordzee zo snel mogelijk afbouwen en PvdD wil helemaal géén gaswinning meer, op land of op zee.
Behalve de gaswinning in Groningen wil de PvdD ook een rem op de bouw van datacenters. Goed nieuws voor bewoners van Groningen voor wie de energie-slurpende gebouwen een doorn in het oog zijn. De BBB wil datacenters juist dichtbij elektriciteitsbronnen plaatsen.
OLIE
Eigenlijk is GroenLinks-PvdA de enige partij die de oliewinning in Schoonebeek expliciet benoemt. De partij is klip en klaar over oliewinning in Zuidoost-Drenthe: per direct stoppen.
PvdD noemt Schoonebeek ook, maar dan met betrekking tot het injecteren van vervuild water in lege gasvelden. Dat moet direct stoppen, vindt de partij. De partij wil stoppen met elke vorm van olie- en gaswinning op land. Schoonebeek wordt verder door geen enkele andere partij aangehaald. De PVV schrijft wel voor het extra winnen van olie op de Noordzee te zijn, terwijl Volt geen enkele nieuwe vergunning voor olie- of gasboringen in de Noordzee of Waddenzee wil.
De waterstof-economie is een belangrijke voor Noord-Nederland. In de Eemshaven zijn al tal van initiatieven om waterstof te produceren. Sommige partijen besteden er in meer of mindere mate aandacht aan in hun verkiezingsprogramma’s. De VVD, PvdD, D66, NSC en BBB zijn voorstander van groene waterstof, gemaakt met duurzame bronnen als windenergie.
Sommige partijen reppen over een waterstofnetwerk. D66 wil investeren in een energie-infrastructuur, vooral in de grensregio’s (dus ook Groningen en Drenthe). En de VVD zou de VVD niet zijn als de link naar de auto niet werd gelegd. De partij wil de ontwikkeling van waterstofauto’s stimuleren en noemt het logisch dat er bij tankstations waterstof beschikbaar komt.
WINDMOLENS & ZONNEPANELEN
Over wind zijn de partijen verdeeld. Het is duidelijk waar de PVV staat: ,,Ons land wordt volgepropt met afzichtelijke windturbines, terwijl omwonenden daar letterlijk ziek van worden”. Geen enkele windmolen meer, dus.
Andere partijen, zoals de VVD en de SP, willen investeren in windenergie op zee. NSC en BBB zijn tegen de aanbouw van extra windparken op land. Zonne- en kernenergie en biogas zijn beter, aldus BBB.
Partijen die windmolenparken op land én op zee willen zijn er ook. D66 en PvdD staan in dat rijtje. Beide partijen willen wel de belangen van omwonenden vooropstellen.
Wat betreft zonnepanelen: liever op daken dan in weilanden, bepleiten de meeste partijen. BBB, NSC, VVD en Volt mikken daarop. Veel partijen willen ook inzetten op lokale energiecoöperaties, zoals D66, PvdD, NSC, BBB en de SP. En de PVV? Die denkt over parken vol zonnepanelen net zoals het over windturbines denkt: weg ermee.
