Angelique Schipper en zoon Nick maken honing zonder giftstoffen. Foto: Gerrit Boer
Imker Angelique Schipper en haar zoon Nick stuurden de honing van hun bijen naar een onafhankelijk Duits laboratorium na alarmerende berichten over gewasbeschermingsmiddelen in de bollenteelt en de acties van Gifvrij Westerveld. Wat bleek? De honing is brandschoon.
Angelique Schipper werd gebeld door een vaste klant die vaak honing bij haar koopt. „’Kan ik nog wel honing bij je kopen?’ vroeg ze”, vertelt ze. Samen met haar zoon Nick runt ze imkerij De Drentse Krent, vlak buiten Wapserveen in de gemeente Westerveld.
De bezorgde vraag van de klant kwam naar aanleiding van berichten over een huisarts uit Wapserveen die het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de bollenteelt in verband brengt met ziektes in haar invalpraktijk in de gemeente Westerveld en omgeving. Gevoegd bij de acties van de actiegroep Gifvrij Westerveld en de protesten rond het stadhuis in Diever in mei, maakte de klant zich zorgen.
Duits laboratorium
Schipper wilde geen risico wil nemen. Ze besloot de honing van haar bijenvolken naar het Duitse laboratorium Intertek te sturen met de vraag of er sporen van gewasbeschermingsmiddelen in zaten. „Ze hebben getest op de bijna vierhonderd bestanddelen die voorkomen in gewasbeschermingsmiddelen” zegt zoon Nick. „Er werd helemaal niks aangetroffen.”
Helemaal als een verrassing komt dat niet voor Schipper. Ze deed tot voor een paar jaar terug mee aan de London Honey Awards. Bij deze internationale verkiezing won ze twee keer goud en een keer platina. „Daar wordt onze honing ook getest op bestrijdingsmiddelen. Onze honing is altijd schoon.”
Bollen hebben geen bijen nodig
Ze kan het wel verklaren: „Landbouwgewassen en bollen zijn niet interessant voor bijen. Bollen hebben geen bijen nodig voor bestuiving en aardappelen zijn bijvoorbeeld zelfbestuivers.”
De Bijenstichting wijst niettemin (deels) met de beschuldigende vinger richting gewasbeschermingsmiddelen. Volgens deze stichting zijn er vier oorzaken voor de bijensterfte. Een daarvan is het gebruik van pesticiden: ‘met name een groep genaamd neonicotinoiden’ staat tot op de dag van vandaag op de site van de Bijenstichting. Opmerkelijk: sinds 2018 zijn de meeste neonicotinoiden in Europa verboden en sinds 2020 geldt er een totaalverbod.
Maar bijensterfte is wel degelijk aan de orde, weet ook Angelique. Zij wijt dat (net als de Bijenstichting overigens doet) mede aan bijenziektes en een krimpende biotoop waar bijen hun nectar kunnen halen. „Er is een chronisch tekort aan voedsel voor bijen.”
Ze voegt daar nog klimaatverandering aan toe. „Je merkt dat door warme winters bijen amper in de ruststand gaan. Ze vragen zich als het ware af: moeten we door of niet?”
Invloed gewasbeschermingsmiddelen op bijen
Als imker baalt Angelique Schipper een beetje van de polarisatie in Westerveld rond de gewasbeschermingsmiddelen. „Ik ben niet direct een groot voorstander van de bollenteelt, maar ik vind het wel vervelend dat de problemen van de bijen in verband worden gebracht met die middelen. „Ook omdat leden van actiegroep Exctinction Rebellion vaak verkleed als bij actievoeren als er bijvoorbeeld over gewasbeschermingsmiddelen wordt gepraat in het provinciehuis in Assen.”
De link gewasbeschermingsmiddelen, stervende bijen en onveilige honing is vervolgens snel gelegd, aldus Schipper. „Dat e bijen zoveel last zouden hebben van gewasbeschermingsmiddelen is bij lange na niet het hele verhaal.”
Nieuws van alle kanten
In een serie interviews en artikelen buigt DVHN zich de komende periode over de discussie rond de bollenteelt. Daarbij belichten we het onderwerp vanuit zoveel mogelijk verschillende invalshoeken. Eerder schreven we al over de demonstraties bij het gemeentehuis in Diever, interviewden we huisarts Evelien uit Wapserveen die zich zorgen maakt en spraken we met de Belgische toxicoloog Jan Tytgat over pesticiden. Heeft u tips of suggesties? Mail naar drenthe@dvhn.nl.
‘Er spelen veel emoties in de discussie’
Soms bestanddelen worden er wél sporen van gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen in honing. Zo meldde het programma Vroege Vogels in april nog dat in de honing van een kweker in Molenschot een minieme hoeveelheid was aangetroffen.
Voor CLM Onderzoek en Advies was dit aanleiding om een onderzoeken te starten naar hoe je met deze gegevens het gesprek met landgebruikers kunt aangaan om het gebruik van pesticiden te verminderen. Dit bureau adviseert allerlei overheden in het hele land over gewasbeschermingsmiddelen.
Edo Dijkman, directeur van CLM, stelt vast dat ‘de discussie over gewasbeschermingsmiddelen niet altijd probleemloos’ verloopt. Er spelen veel emoties in de discussie, zegt hij. „Dat komt omdat er ook de volksgezondheidscomponent in zit.” Overheden zitten er ook mee in hun maag, merkt hij. „Dat is begonnen met de bollenteelt, maar we merken dat we nu ook van bijvoorbeeld provincies steeds meer vragen krijgen over andere teelt.”
Het ‘honingproject’ van CLM is bedoeld om het gesprek te openen met landbouwers. „Zeker niet om met de beschuldigende vinger te wijzen.”
