FC Emmen groeit uit zijn jas en snakt naar nieuw stadion.
Opnieuw lopen de stadionplannen in Emmen vertraging op. Een nieuw thuis voor voetbalclub FC Emmen staat er niet voor de zomer van 2027, als het er al komt. Vier redenen op een rij waarom het gaat lukken en vier redenen waarom het mislukt.
Of het nieuwe stadion van FC Emmen er komt, wilden we weten van clubleiding, verantwoordelijke politici, geldschieters en overige gebruikers. Dagblad van het Noorden sprak de afgelopen periode met hoofdrolspelers in het stadiondossier.
Uit die gesprekken blijkt dat er twee antwoorden te geven zijn op die vraag. De officiële lezing van FC Emmen, de gemeente Emmen en andere betrokkenen is dat alles weliswaar niet heel vlot, maar inmiddels wel soepel verloopt. ‘Verwacht eind dit jaar een doorbraak en in de loop van 2024 een finale klap.’ ‘Laat de kip nu nog maar even ongestoord broeden.’ ‘Bel ons niet, wij bellen jou’, is de boodschap via de officiële kanalen.
Maar in de wandelgangen in het gemeentehuis en op stadion De Oude Meerdijk klinkt ook een ander geluid. Bronnen bij FC Emmen verwijten de gemeente en provincie Drenthe onnodig getreuzel en onterecht wantrouwen. In politieke kringen wordt juist de onduidelijkheid over de eigen bijdrage van de club en wie bij FC Emmen nu aan de touwtjes trekt als obstakel gezien voor vlotte besluitvorming.
De oude en de nieuwe Meerdijk. Illustratie: Aart Cornelisse
De droom- en het doemscenario’s op een rij.
Reden 1 waarom het lukt: De club is er klaar voor
Op de traditionele open dag, vorig weekend, bezoeken supporters een club die op het eerste oog niet in nood verkeert. Ondanks de prille degradatie en een verse bestuurscrisis is stadion De Oude Meerdijk nog steeds stralend middelpunt van voetbalminnend Drenthe. Supporters staan in dubbele rijen om 65 euro af te tikken voor het nieuwe tenue en alle seizoenkaarten zijn uitverkocht. Met een oliewinnaar op de gevel en een seksspeeltjesboer op de borst lijkt ook de sponsorpoel verre van opgedroogd. Die centen uit het commerciële achterland en de steun van een trotse achterban zijn het best denkbare fundament onder een nieuw stadion.
Na de promotie in 2018 stroomde De Oude Meerdijk weer vol met supporters. Die bleven de club ook trouw na degradatie.
Zoals bij iedere verhuizing zal de fanatieke Emmenaar in een nostalgische bui heus wel even zachtjes wenen bij een vertrek uit het vertrouwde huis, maar tranen drogen snel bij hernieuwd verlangen naar de zoete vruchten van de eredivisie. De tochtige kantoren en het neppe knollenveld passen niet bij die ambitie.
Het vooruitzicht van 12.500 gevulde stoeltjes, dik 4000 meer dan nu, en voldoende vipboxen om geldschieters te fêteren, doet watertanden. Tegenover De Oude Meerdijk moet een nieuwe Meerdijk komen. Ergens tussen zwembad Aquarena en waar nu nog een eenzame sportschool staat. Daar waar de straatnamen tot de verbeelding spreken: rechts Wembley, links Wimbledon.
Reden 1 waarom het mislukt: De club is er niet klaar voor
Begin augustus 2023 is de verbeelding van zulke overzeese sporttempels hooguit een luchtspiegeling voor optimisten. Niks geen beukende heipalen op het bedrijvenpark Meerdijk, hooguit wat gesuis van auto’s op de nabijgelegen Emmer Rondweg.
De directie 150 meter verderop haast zich om de achterban te verzekeren dat het ‘geen crisis’ is op de club. Als dat al klopt is het knap, want de recente gebeurtenissen liegen er niet om.
Emmen degradeerde in mei uit de eredivisie, trainer Dick Lukkien vertrok naar rivaal FC Groningen, belangrijke spelers liepen mokkend de deur uit, een nieuwe verdediger pakte binnen een maand alweer zijn biezen, het hoofd financiën vertrok en de technisch manager kreeg recent de zak na een forse aanvaring met diens opvolger. Vertrokken werknemers spreken van een onveilig werkklimaat en financieel verantwoordelijken stellen dat de club zonder ingecalculeerde meevallers uit de eredivisie heel snel weer op zwart zaad zit. En die opsomming is verre van compleet.
Waar FC Emmen al jaren zweert bij een nieuw stadion als noodzakelijke stap om een stabiele eredivisionist te worden, lijkt een splinternieuw omhulsel alleen onvoldoende om de wankele binnenkant van de organisatie te verbloemen. Voor de buitenwereld, maar ook op de burelen zelf, is het nog steeds vaag wie het voor het zeggen heeft bij belangrijke besluiten.
Van bestuurlijk en vermogend Emmen wordt ondertussen verwacht dat het de nek uitsteekt en de knip trekt voor een spiksplinternieuwe voetbaltempel. Maar waar die groep smacht naar klaarte, is de onduidelijkheid alleen maar toegenomen na het belangrijkste hete nieuws vanuit de club: het aangekondigde ‘moi’ van boegbeeld en clubpreses Ronald Lubbers.
Reden 2 waarom het mislukt: Project Lubbers in duigen
Daarmee vertrekt niet alleen de markante eigenaar en redder in nood van de club, maar verdwijnt ook de gangmaker en roerganger voor het nieuwe stadion. Op zijn kantoor aan De Oude Meerdijk laat Lubbers in de jaren na de promotie van 2018 bezoekers graag even uit zijn raam turen naar dat mals stukje groen verderop.
De voorzitter vat het vorig jaar op volstrekt eigen wijze samen in een interview met Voetbal International: ,,Ik wil iets duurzaams achterlaten. Iets blijvends dat over vijftig jaar nog steeds bestaat. Het zou fantastisch zijn als de Emmenaar straks met een stijve snikkel langs het stadion rijdt.’’
Ronald Lubbers (op archief) uitkijkend over De Oude Meerdijk. Foto: Corné Sparidaens
Dat die staat van opwinding in het huidige onderkomen geen tien jaar meer stand houdt, is Lubbers duidelijk. In de jaren ervoor ging hij de hort op om andere huurders en ontwikkelaars enthousiast te maken voor een vast stekkie aan De Oude Meerdijk. Bijvoorbeeld voor het volbouwen van de vier open hoeken van het stadion. Zonder succes.
De 300.000 euro zakgeld die hij voor dat plan heeft, wordt door de gemeente Emmen teruggekocht. Dat bedrag komt bovenop 1,8 miljoen euro aan aandelen en 3,2 miljoen aan verstrekte leningen aan het stadion. Zelfs in de sportief en commercieel succesvolste periode van de clubhistorie blijven FC Emmen en de gemeente financieel daardoor innig in elkaar verstrengeld.
Vanaf dat moment gaan alle ballen op de verhuisplannen. Het vlaggenschipvan de regio wil een nieuw thuishavenen Ronald Lubbers staat andermaal op de boeg. Hij is een man met een missie en dit keer brengt hij een routekaart en nieuwe bemanning mee.
De club installeert vorig jaar voor het eerst een raad van commissarissen. In Emmen krijgt een bestuurlijk trio de lobby voor het nieuwe stadion als belangrijkste taak. Dat is ook aan de bezetting te zien. Naast gewezen speler en directeur van de club en huidig wethouder van Hoogeveen Jan Zwiers en voormalig olympisch schermster Claudia Bokel, wordt rasbestuurder Cees Bijl benoemd. Die laatste moet een belangrijkere brug tussen besluitmakers op het gemeentehuis en de clubleiding op het stadion worden. Als voormalig burgemeester van Emmen heeft hij eerder met een soortgelijkbijltje gehakt bij de miljoenenverhuizing van het dierenpark.
De gemeente Emmen, de provincie Drenthe en FC Emmen besluiten ook gezamenlijk de Stichting Sport- en Bewegingscampus in het leven te roepen. Het stichtingsbestuur moet de onafhankelijke leiding van het nieuwe stadion op zich nemen, onderling gekissebis ondervangen, gebruikers op één lijn krijgen en kosten voor onderzoek doorsluizen naar slimmeriken op dat gebied. Tukker Pieter Nieuwenhuis van Onderzoeksbureau Hypercube moet Emmen naar een nieuw stadion loodsen.
De Oude Meerdijk, het stadion van FC Emmen. Foto: ANP
Ronald Lubbers vraagt Roelie Lubbers-Hilbrands, geen familie, uit Noord-Sleen om de stadionstichting te leiden. De accountant is bestuurder en organisator van menig cultureel en sportieve evenement in Zuidoost-Drenthe en krijgt met Jan Rein Koopman een kompaan uit de stal van het vastgoedbedrijf van Ronald Lubbers in het bestuur. Die kan in de baas zijn tijd aan het project werken.
Tot slot zet de clubpreses zijn voetbalmakker Dick Lukkien bovenop de bok. De trainer van het eerste elftal mag geen moment onbenut laten om de goede zaak van een nieuw stadion te bepleiten. Lubbers ziet het perfecte plaatje voor zich: Lukkien nog jaren juichen langs de lijn in Emmen, als een soort Drentse evenknie van Alex Ferguson, carrièrelang coach in Manchester.
Maar dat ideaalbeeld spat in 2023 uiteen. Lubbers laat in maart weten dat hij tijdelijk uit de running is om gezondheidsredenen. Privébeslommeringen nopen hem om eind juli definitief te breken met het clubbestuur. Lukkien is dan al noordwaarts getrokken.
Reden 2 waarom het lukt: Nieuwe bestuurder met nieuw verhaal
Het vertrek van het duo met een succesvolle staat van dienst, maar ook een ijzeren greep op de organisatie van club, biedt ook ruimte voor hunopvolgers. Daarbij komt veel op de schouders van kersvers algemeen directeur Rinse Bleeker terecht. Die wil niet meer achterom kijken en ook geen kwaad woord spreken over zijn voorgangers. De voormalig kaatskampioen uit Friesland weet dat wie in het sportwereldje de bal kaatst, die ook terug kan verwachten.
Rinse Bleeker. Foto: Cor Lasker
Hoe groot de chaos bij zijn nieuwe broodheer ook is, de bonkige bestuurder wil vooral rust en degelijkheid uitstralen. Liever een tikkeltje saai dan ook maar een zweem van wispelturigheid. Liever betrouwbaar dan flamboyant. Voor geldsmijterij of mooipraterij moet men voortaan niet aan De Oude Meerdijk zijn, is de boodschap.
Bleeker en FC Emmen hebben ondertussen met hulp van een architect en een consultancybureau in beeld gebracht wat de club verlangt in het nieuwe stadion: echt gras, fatsoenlijke faciliteiten voor het eigen personeel en betere ruimtes voor sportieve en gezonde ontwikkeling van spelers. Supporters willen een groter eigen honk en de fanatieke aanhang wil een vaste stek pal achter het doel. Tegen ruimtes en voorzieningen delen met amateurverenigingen, scholen en andere gebruikers uit de buurt is minder weerstand dan voorheen.
Het ingediende kostenplaatje van de club doet meteen wat wenkbrauwen fronzen, maar na een realiteitscheck en een vergelijkend warenonderzoek bij de volgend jaar verhuizende voetbalclub Cambuur in Leeuwarden, gaat de boel weer binnen de perken.
Reden 3 waarom het lukt: De politieke wil is er nu
Waar het vooral gaat over een nieuw voetbalstadion met de lokale FC als paradepaard, is FC Emmen in het totaalplaatje niet veel meer dan een onrendabele huurder. Bij het bouwen en het uitbaten van het stadion is het straks aan anderen om de financiële gaten dicht te lopen.
Adviesbureau Hypercube rekende de stadionplannen in opdracht van de gemeente door. Uit de nog niet vastgestelde businesscase dat op het gemeentehuis ligt, blijkt dat FC Emmen hooguit 10 tot 15 procent van de totale uitgaven wil besteden aan huur of afbetalen van huisvesting. En zolang de club op eerste-divisieniveau speelt is die eigen bijdrage nog een stuk lager, blijkt uit de stukken.
Dat komt omdat FC Emmen wil blijven investeren in het kapitaal op het veld: duurdere spelers moeten meer sportief succes brengen zodat de stoeltjes gevuld blijven, en de voetballers moeten bij transfers naar grotere clubs de clubkas spekken. Juist op dat vlak is er nog een wereld te winnen aan De Oude Meerdijk bleek eerder uit onderzoek van expert in voetbalfinanciën Job Gulikers.Duidelijk is dat het bij zowel de bouw als bij het uitbaten van het stadion straks aan overheden, sponsoren en ondernemers is om de boel financieel draaiende te houden.
FC Emmen heeft het geringste aantal werknemers en gemiddeld het hoogste salaris per persoon blijkt uit de jaarstukken van zeventien onderzochte voetbalclubs. Graphic: DVHN / Job Gulikers
In Emmen willen ze de rekening zoveel mogelijk verdelen tussen publieke- en commerciële partijen. Zo moet vlakbij het stadion de gloednieuwe hoofdvestiging van scholengemeenschap Carmelcollege komen. Onder de 1350 meeverhuizende leerlingen zitten ook veel talentvolle topsporters, onder wie jeugdvoetballers van FC Emmen, afkomstig uit de hele regio.
In het stadion zelf moet een hypermoderne topsporthal met elf zalen verrijzen waar verschillende verenigingen, scholieren en profs zich in het zweet kunnen jagen. De hal vervangt verschillende sporthalen in de buurt en mikt op nationale en internationale topsport waaronder speelplek voor interlandhandbal. Ook een grote sportschool wil zich vestigen op de nieuwe locatie.
De optelsom van die losse projecten loopt al rap richting de 150 miljoen euro, waarvan 50 tot 60 miljoen euro naar het stadion gaat. Een miljoenenproject van een omvang die ze sinds de bouw van dierenpark Wildlands niet meer hebben meegemaakt in Zuidoost-Drenthe.
Zilveren jubileum voor stadionwens
De plannen voor een nieuw onderkomen beleven dit jaar een bijzonder jubileum. 25 jaar geleden wilde FC Emmen fors uitbreiden op de vaste stek aan De Oude Meerdijk of verhuizen naar elders in de gemeente. De argumenten van toen, zijn gelijk aan die van nu. De bedragen trouwens ook. Althans als je de guldens door euro’s vervangt.
Om sportief de stap te maken van de eerste- naar de eredivisie waren meer inkomsten nodig, redeneerden ze eind jaren 90 op de club. Het nieuwe stadion moest de begroting opkrikken met zeker een miljoen gulden per jaar.
Slimmeriken van ingenieursbureau Oranjewoud werden aan het werk gezet. Voor een slordige 15 miljoen gulden kon het huidige stadion worden opgeplust naar 10.000 stoeltjes.
Maar verhuizen was dus ook een optie: naar een transferium op de huidige plek van Station Delftlanden, op het bedrijventerrein van Klazienaveen of langs de A37. Het plan kostte al met al een kleine 50 miljoen gulden en verdween in een bureaula op het oude stadion.
Gemeente en provincie hopen op een helpende hand van het regionale bedrijfsleven. De kans daarop is volgens onderzoek reëel. In Zuidoost-Drenthe is er weinig concurrerend sportief- of cultureel volksvermaak, en dus liggen centen van burgers en bedrijfsleven voor het grijpen. In ieder geval zolang de club een beetje blijft presteren.
De twee promoties en het kampioenschap van FC Emmen hebben het politieke klimaat voor de club doen opwarmen. De profclub was van oudsher verre van populair, zeker in de buitendorpen. Een voormalig wethouder liet zich eens ontvallen: ,,Waar elders in het land collega’s een baksteen door de ruit krijgen als ze geen geld aan voetbal willen geven, lijkt dat in Emmen precies andersom.’’
De politieke wil om de eigen knip te trekken is er nu wel. De provincie Drenthe blijkt te porren voor een eenmalige miljoeneninjectie in zowel de topsporthal als het voetbalstadion. De gemeente Emmen wil niet rechtstreeks geld overmaken naar het profvoetbal, maar zegt zeker tientallen miljoenen over te hebben via de topsporthal, het Carmelcollege, het kopen van gronden en het aanleggen van noodzakelijke infrastructuur.
Op het gemeentehuis willen ze ook wel kijken naar de nu nog strenge regels rondom detailhandel en het uitbesteden van horeca. Nu mag dat niet op bedrijventerreinen buiten het centrum van Emmen, maar de wethouders zien ook dat een deal met een grote sportzaak, een fietsenwinkel of groothandel voor paardenspul al aardig kan bijdragen aan het rendabel krijgen van het stadion.
Reden 3 waarom het mislukt: Politieke onwil ligt op de loer
Net als op het veld draait het in de politieke arena ook om de juiste poppetjes op de juiste plek. In Emmen is lokale partij Wakker Emmen met vijftien zetels de oppermachtige spelbepaler in het politieke krachtenveld.
In het verleden is de partij van voorman René van der Weide fel tegenstander bij reddingsacties van de club, maar vorig jaar staat deze wethouder met spelers en staf te pronken op het podium van het promotiefeest. Tot tevredenheid van de club: als je wint heb je vrienden. Dat lijkt goed nieuws voor de stadionplannen.
Maar ongeveer gelijktijdig wordt vanuit de gemeente de stichting Sport- en Bewegingscampus kaltgesteld. De stichting is goed en wel op pad om gebruikers warm te maken en houden voor het project, als de politiek ingrijpt. De wethouders willen na de lokale verkiezingen zelf het roer weer in handen. De onafhankelijke stichting, op verzoek ingesteld door club, gemeente en provincie, wordt vervangen door een gemeentelijke stuurgroep, bestaande uit drie wethouders. Alle drie van Wakker Emmen-huize.
Wethouder Pascal Schrik (op de rug) in de gymzaal. Foto: Boudewijn Benting
Pascal Schrik wordt namens hen de aanvoerder. De bescheiden en behoedzame bestuurder uit Schoonebeek is naar buiten toe een warm pleitbezorger voor het nieuwe stadion, maar zit intern de onderzoekers en club dicht op de huid. Geen strapatsen meer en verantwoording voor iedere uit te geven cent.
Dat is ook de reden waarom hij het onderzoek en het kostenplaatje uit de koker van Hypercube niet voor zoete koek slikt. Het gemeentebestuur laat deze zomer alles nog eens napluizen door een tweede onderzoeksbureau. Daarmee raakt het gemeentelijke onderzoekspotje van 150.000 euro snel leeg. En het zorgt voor nieuwe vertraging in het project.
Reden 4 waarom het mislukt: Uitstel leidt tot afstel
FC Emmen hoopte eerder het afgelopen seizoen al in het nieuwe stadion te kunnen spelen. Die ambities worden al snel aangepast naar bouw in 2024 en oplevering in het jaar 2025. Dat is precies een eeuw na de oprichting van voetbalvereniging Noordbarge Emmen Combinatie (NEC), de voorloper van VV Emmen waaruit in 1985 de proftak FC Emmen ontstond.
De onderzoekers van Hypercube maken al snel korte metten met die planning. In hun nieuwe tijdslijn wordt de opening naar zomer 2026 gezet, maar ook dat blijkt nu niet haalbaar. Als alles meezit kan de club op zijn vroegst in het seizoen 2027/2028 verhuizen naar Wembley.
Áls alles meezit dus. Een scenario zonder weifelende bestuurders, gedoe op de club, bezwaren uit de omgeving, vertraging in de bouw en een soepel aanleg van stroom en wegen. Zoveel mazzel hebben ze in Emmen zelden. Veel realistischer lijkt een jaartal vlak voor of in het nieuwe decennium. Maar de vraag is of club, het Carmelcollege, een topsporthal en aanpak van de Rondweg zolang kunnen wachten. Bij nieuwe tegenslag is het niet alleen de vraag wie de stekker uit het project trekt, maar vooral wanneer dat gebeurt.
Reden 4 waarom het lukt: Haastige spoed is zelden goed
Het getreuzel in de bestuurskamers is weliswaar ergerniswekkend voor supporters en sponsoren, toch is het niet heel gek dat Schrik en zijn collega’s zekerheid boven snelheid verkiezen. De tijd dat FC Emmen met regelmaat langs de afgrond scheert is op het gemeentehuis niet helemaal verdrongen door fraaie kiekjes van voetbalfeesten op het Raadhuisplein.
Schrik lijkt nu de kikkers in ieder geval in de kruiwagen te hebben. Interviewverzoeken van deze krant bij club, gemeente en Carmelcollege werden door hem vakkundig gebundeld, gecoördineerd en geleid. Voor afwijkende meningen is, in ieder geval in het openbaar, een stuk minder ruimte dan voorheen. En door alle extra onderzoeken kan geen politicus volgend jaar beweren onvoldoende papierwerk te hebben om ja of nee te zeggen tegen het nieuwe stadion.
De club krijgt de komende maanden de kans om in rustig vaarwater te komen, een geschikte nieuwe voorzitter te vinden en op het veld te laten zien mee te kunnen strijden om de promotieplekken.De spagaat van de club is daarbij om zo snel mogelijk te promoveren zonder daarvoor de financiële risico’s van weleer te lopen.
Hypercube berekent de kans dat FC Emmen structureel een plek bemachtigt in de eredivisie op 97 procentin een modern nieuw jasje en 60 procent in het huidige stadion. Vooralsnog is 100 procent zeker dat FC Emmen nog niet op dat niveau speelt.
