Premier Dick Schoof wil minder polarisatie, maar in Tweede Kamer botsen kampen weer volop

Geert Wilders zette in het Kamerdebat over de regeringsverklaring al vroeg de toon. ,,Veel mensen zullen nog spijt krijgen dat ik geen minister-president ben geworden.’’ Want nu, vertelde hij ,,ben ik niet gebonden aan compromissen’’.

Wilders zei dat hij zijn partij ,,smoel moet geven’’ en in debatten ,,het onversneden PVV-geluid’’ zal laten horen over onderwerpen waarover PVV, VVD, NSC en BBB in het hoofdlijnenakkoord niets over hebben afgesproken. Hij zette zich op afstand van het kabinet. ,,Als ik wil twitteren, dan twitter ik.’’ En: ,,Ik ben geen politieagent.’’

Het waren de oneliners die het goed deden, op de eerste debatdag van het kabinet-Schoof. De geknipte video’s op de sociale media-accounts van de partijen vatten de dag samen: ook al knipten ze uit dezelfde scènes, ze vierden stuk voor stuk hun eigen mini-succesjes met hun achterban. Oftewel: iedere partij beleefde het debat in zijn of haar eigen wereld.

Wat de sociale media niet haalde: de inhoudelijke bezwaren van GL-PvdA, SP en D66 op het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB. Over het niet verhogen van het minimumloon, over wel verlagen van belasting op vermogen, over de bedachte klimaatmaatregelen.

Bij de bezwaren over de ,,omvolking’’ en het vermeende racisme binnen het PVV-smaldeel liepen de emoties op. Timmermans wil twee PVV-ministers naar huis sturen: Reinette Klever en Marjolein Faber. Dat zij eerdere uitspraken over bewuste omvolking niet terugnamen, noemde de GL-PvdA-leider ,,racisme’’.

Timmermans stelde dat VVD en NSC, door met Wilders’ PVV in zee te gaan, ,,een Trojaans paard ons democratische rechtstaat’’ hebben laten binnenrijden. Hij dient donderdag een motie van wantrouwen in tegen beide PVV-bewindslieden.

D66’er Rob Jetten zag ,,mensen met een dubieus verleden’’ in het kabinet. CDA’er Henri Bontenbal vond dat met de aanstelling van Klever en Faber ,,het nieuwe kabinet nu al is beschadigd’’.

Geert Wilders verwierp de kritiek op zijn PVV-ministers. Hij noemde de theorie over plannen tot omvolking ,,abject’’ en ,,het deugt allemaal voor geen meter’’. Het is volgens hem niet racistisch om je zorgen te uiten over hoe Nederland verandert als er meer mensen met een migratieachtergrond wonen. ,,Je bent geen racist als je zegt dat mensen zich soms niet meer in hun eigen wijk of straat herkennen.’’

Wilders voegde toe: ,,Daar is niets engs aan. Half Nederland vindt dit.’’ En over Faber zei hij: ,,Ze is invoelend en wordt binnen korte tijd een van de populairste ministers in het land.’’

En zo kwamen de meest verbindende woorden van partijloos premier Dick Schoof. Bij het uitspreken van de regeringsverklaring stelde Schoof dat ,,veel zorgen’’ in het land ,,terug te voeren zijn op de puur menselijke behoefte aan verbinding, houvast en zekerheid’’.

Het paste bij de woorden die Schoof een avond eerder uitsprak, bij de NOS. Hij vertelde ,,mindere polarisatie’’ voor te staan ,,in de samenleving’’ die verdeeld is over het pas aangetreden kabinet. ,,Het is belangrijk dat mensen elkaar weer een beetje weten te vinden. Dat maakt uiteindelijk een sterke samenleving.’’

Schoof verdedigde het hoofdlijnenakkoord dat hij een antwoord noemde op de verkiezingsuitslag van de laatste stembusgang. ,,De kiezer zei: luister naar ons en doe er wat aan.’’ Hij antwoordde: ,,Wij horen u. Wij horen u en wij doen er wat aan.’’