Demissionair premier Mark Rutte tijdens een laatste toespraak vanuit zijn werkkamer in het Torentje. Foto: Robin Utrecht
Vertrekkend premier Mark Rutte heeft in zijn afscheidstoespraak opnieuw spijt betuigd over de gasbevingsproblemen in Groningen. Dat roept een dubbel gevoel op.
Rutte zegt dat er in Groningen veel is misgegaan, dat hij zich dat persoonlijk aantrekt en dat gesprekken met gedupeerde Groningers hem altijd bij zullen blijven.
Die erkenning is mooi en goed. Rutte is zeker de laatste jaren niet weggelopen voor zijn verantwoordelijkheid. Hij is regelmatig in Groningen geweest en heeft kritische bewoners te woord gestaan en gedupeerden een hart onder de riem gestoken.
Het waren ook niet alleen woorden. Het laatste kabinet-Rutte heeft het belangrijke besluit genomen de aardgaswinning stop te zetten. En Rutte kwam samen met staatssecretaris Hans Vijlbrief naar Garmerwolde om een uitgebreide kabinetsreactie met 50 maatregelen te presenteren, waar ook voor zo’n 22 miljard euro aan hertstelbetalingen aan zijn gekoppeld.
Tegelijk is er door eerdere kabinetten onder leiding van Rutte juist ook veel verkeerd gedaan. De parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning concludeerde dat de Groningers én de Tweede Kamer voor de gek zijn gehouden. Nederland zou een koude winter niet kunnen doorstaan als er niet flink gas werd gewonnen, werd gezegd. Dat bleek onjuist, er kon wel degelijk ergens anders gas vandaan komen.
In de afhandeling van de schade en het versterken van gebouwen is ook enorm veel mis gegaan. De warboel aan regelingen en administratieve rompslomp samen met de rechtszaken en het wantrouwen waarmee bewoners zijn bejegend hebben veel kwaad gedaan.
Daarvoor waren de VVD en Ruttes partijgenoot Henk Kamp de meest in het oog springende verantwoordelijken. De VVD heeft lange tijd ontkend dat er een verband was tussen gaswinning en bevingen. En dat de gaswinning juist werd verhoogd in plaats van de beloofde verlaging, leek een VVD-truc, hoewel andere politieke partijen daar ook volop aan mee hebben gedaan in die jaren.
Het nieuwe kabinet heeft beloofd de gemaakte afspraken met Groningen voort te zetten en verder te werken aan herstel van vertrouwen. Met de aanstelling van een staatssecretaris Herstel Groningen lijken de eerste tekenen daarvoor positief. Maar het zal in praktijk nog wel moeten blijken.
