De fabriek van Nedmag in Veendam. Foto: Archief Harry Tielman
Nedmag hoeft vooralsnog geen dwangsom van 250.000 euro te betalen aan de provincie Groningen voor de uitstoot van lood-deeltjes in de lucht. Dat de provincie zelf weinig haast maakt rond de kwestie, speelt daarbij een rol.
De provincie had de dwangsom opgelegd per 1 april, maar het zoutbedrijf stelt dat er meer tijd nodig is om de lood-uitstoot van de fabriek in Veendam terug te dringen.
Twee weken geleden besloot Nedmag daarom om via een kort geding de dwangsom aan te vechten. De rechter geeft het bedrijf nu gelijk.
Milieunorm
De dwangsom stamt al uit september 2022. De provincie had toen vastgesteld dat de hoeveelheid lood die uit schoorsteen van Nedmag in de lucht terechtkomt, boven de milieunorm lag.
Het bedrijf kreeg ruim anderhalf jaar de tijd, tot 1 april 2024, om de uitstoot naar beneden te brengen. Lukte dat niet, dan zou Nedmag elk opvolgend kwartaal een kwart miljoen euro moeten betalen.
Maar het terugdringen van dat lood is in de praktijk erg ingewikkeld, zegt Nedmag. Er moet een bijzonder soort filtersysteem worden geïnstalleerd. Dat filter is kostbaar, heeft een lange levertijd, en zou een eigen besturingssysteem nodig hebben.
Het zoutbedrijf vroeg daarom in juni 2023 bij de provincie om meer tijd. Het filter zou er zeker komen, maar niet eerder dan het najaar van 2024. Maar op dat verzoek reageerde de provincie afgelopen februari - ruim acht maanden later - met een nee.
Overmacht
Nedmag valt weinig te verwijten, oordeelt de rechter: de lange levertijd van het filter is een kwestie van overmacht. Het staat de provincie vrij om daar rekening mee te houden. Bovendien heeft de provincie tijdens de zitting, aldus de rechtbank, eigenlijk al erkend dat het praktisch onmogelijk is om aan de termijn te voldoen.
Daarnaast neemt de provincie zelf ook de tijd. Dat het acht maanden kostte om het gevraagde uitstel van Nedmag te weigeren, is de rechtbank niet ontgaan. En bovendien: als dat lood de volksgezondheid echt ernstig bedreigt, zo overweegt de rechter, waarom kreeg Nedmag dan ruim anderhalf jaar de tijd om het op te lossen?
GGD-onderzoek moet nog beginnen
En dan is er nog het gezondheidsonderzoek van de GGD naar de Nedmag-uitstoot, dat gedeputeerde Tjeerd van Dekken al in november aankondigde. Zo’n onderzoek had de provincie mogelijk inhoudelijke argumenten gegeven om de dwangsom niet uit te stellen. Maar dit GGD-onderzoek moet nog steeds beginnen, stelt de rechtbank droogjes vast.
Nedmag heeft formeel bij de provincie bezwaar gemaakt tegen het niet willen verlenen van uitstel. De rechtbank schorst de dwangsom daarom voor zes weken. Binnen die periode moet de provincie eerst over het bezwaar beslissen.
