Staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) en troubleshooter Bernard Wientjes. Foto: DVHN.
Een onafhankelijke commissie gaat onderzoeken hoe het kan dat binnen een en dezelfde straat in de Groningse aardbevingsregio voor het ene huis versterking wordt geadviseerd en voor het andere sloop en vervangende nieuwbouw.
Dat is een van de maatregelen die staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) neemt naar aanleiding van het donderdag gepresenteerde slotrapport van onafhankelijk adviseur Bernard Wientjes.
De voormalige werkgeversvoorman onderzocht als ‘troubleshooter’ hoe de stagnerende versterkingsoperatie in vier dorpen in de gemeente Eemsdelta vlot kan worden getrokken en welke lessen daaruit zijn te trekken voor het hele aardbevingsgebied.
De ‘dorpenaanpak’ in Garrelsweer, Zeerijp, Leermens en Wirdum was juist bedoeld om de haperende versterkingsoperatie te versnellen. Vanaf oktober zouden de vier dorpen een voor een worden aangepakt. Niet meer huis voor huis of straat voor straat, zoals tot dusver bij de versterkingsoperatie, maar in één bouwstroom voor het hele dorp.
Maar door vertraging bij de voorbereidingen gaat het nog zeker tot maart 2023 duren voordat het eerste huis wordt versterkt. In Garrelsweer staat de operatie nu in de steigers. Vanaf december zijn de wisselwoningen beschikbaar om komend voorjaar een start te kunnen maken met het bouwwerk.
Ook meteen van het gas af?
Wientjes komt met vier aanbevelingen om meer tempo te maken. Vijlbrief neemt drie daarvan over en laat naar de vierde verder onderzoek doen. ,,Het rapport laat zien wat er beter moet en hoe dat kan’’, reageert de staatssecretaris. ,,We gaan met deze crisisaanpak aan de slag.’’
Wientjes adviseert onder meer om dorpen zelf de keus te geven om parallel aan de versterking ook meteen van het gas af te gaan. Dat voorkomt dat bewoners twee keer in een bouwput zitten, maar het kost ook meer geld en mogelijk meer tijd. Vijlbrief laat daarom de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) onderzoeken of en hoe dat praktisch is uit te voeren.
,,Ik ben het met Wientjes eens dat het passend is bewoners te compenseren voor het leed dat zij hebben geleden door de vertraging van de versterkingsoperatie’’, verklaart de staatsecretaris. ,,Maar de verduurzaming mag de versterking niet hinderen.’’
Vijlbrief wil ook aan de slag met Wientjes’ advies om ‘niet uitlegbare’ verschillen in de versterkingsadviezen tussen bewoners in vergelijkbare situaties weg te nemen. Dit veroorzaakt in de praktijk veel sociale onrust in het aardbevingsgebied. De staatssecretaris verwacht hierover uiterlijk in het tweede kwartaal van volgend jaar nadere voorstellen van een onafhankelijke adviescommissie.
Zelf stuur in handen
Wientjes adviseert verder onder meer om dorpen zelf het stuur in handen te geven bij de planning en fasering van het versterkingswerk. Ook moet de NCG zorgen voor meer gerichte regie op de uitvoering. Vijlbrief heeft inmiddels afgesproken dat bij de NCG een eigen programmaregisseur voor de dorpenaanpak komt.
