Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen.
FOTO: ANP/LEX VAN LIESHOUT
Bij Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen zijn het eerste half jaar meer klachten van aardbevingsgedupeerden binnengekomen dan in het hele voorgaande jaar. Rara, hoe kan dat?
,,Het gaat niet snel genoeg. Dat komt omdat de overheidsorganisaties onvoldoende met elkaar samenwerken. En omdat steeds de regels van het spel worden veranderd, bijvoorbeeld als het gaat om de contouren waarbinnen je in aanmerking komt voor versterking of vergoeding. Dat zorgt voor veel onrust onder de Groningers.’’
,,Ja, IMG en NCG, maar ook overheden. Het is een ragfijn samenspel tussen gemeenten, provincie, regio, grote instituten en het departement van economische zaken. Ik hoorde laatst het voorbeeld van iemand wiens huis wordt afgebroken en een nieuwe woning krijgt. Daarvoor vraagt hij zonnepanelen aan. Dat wordt bij beschikking toegekend, maar dan moet hij wel binnen een bepaalde tijd starten met de nieuwbouw. Dat haalt hij niet, waardoor de regeling van die zonnepanelen vervalt. Dat is voor mensen onbegrijpelijk. Dan word je door regels gedwarsboomd, terwijl de overheid met je zou moeten meedenken en samenwerken.’’
,,Ja, en dat ze van elkaar niet weten wat ze doen. Ze werken onvoldoende samen.’’
,,Ik ben altijd bang dat zulke fusies veel tijd gaan kosten. Ik hecht meer waarde aan praktische samenwerking tussen die beide organisaties, waarbij ze slagvaardig de burger helpen.’’
,,Het allerbelangrijkste vind ik dat je tegen de mensen in Groningen zegt: ‘Dit mag je van ons verwachten. Wij zijn de overheid. Wij weten welke fouten we hebben gemaakt. Wij weten hoe we moeten zorgen voor herstel. Dit gaan we toezeggen. Deze belofte kunnen we waarmaken.’ Het rapport heet niet voor niets: . Dat is tot nu toe niet gebeurd. Doen wat je zegt is het allerbelangrijkste dat op mijn lijstje staat.’’
,,Dat vind ik nog steeds, omdat ruimhartigheid betekent begrip hebben voor de ander en de situatie waarin hij verkeert. Het gaat er niet om dat je alles op de millimeter of de cent nauwkeurig berekent. Ik heb daar verschrikkelijke voorbeelden van gezien. Doe het verstandig als volwassen mensen onder elkaar. We moeten af van de afrekencultuur. Het gaat erom dat we Groningen behouden voor de toekomst. We moeten mensen perspectief bieden in een huis dat het wonen waard is. Dat moet het uitgangspunt zijn.’’
,,De overheden moeten samen aan de slag. Ze moeten verwachtingen wekken die kunnen worden gehaald. Ik lees dat het plan is om tot 2028 nog 13.000 huizen te versterken. Bij het huidige tempo is dat niet reëel. Als je 2028 wilt halen, laat dan zien op welke realistische wijze je dat voor elkaar wilt krijgen. Als het niet gaat lukken, wees dan eerlijk.’’
,,Dit is een crisisgebied dus er is een crisisaanpak nodig. Dat betekent dat we allerlei bestaande procedures opzij moeten zetten. We moeten aan de slag, zonder gehinderd te worden door ingewikkelde wet- en regelgeving. Spa in de grond en scheuren dichten. De moeilijke gevallen moeten bovenaan het lijstje komen.’’
,,In een crisisaanpak kan dat een belangrijke rol spelen. Als arbeidskrachten de bottleneck zijn, dan kan ik mij voorstellen dat je arbeidsmigranten op een fatsoenlijke manier inzet om voor elkaar te krijgen wat je de Groningers hebt beloofd. Dat vind ik helemaal niet zo’n gekke gedachte. Maar je zult van een ombudsman natuurlijk altijd horen: wel op menswaardige wijze en met een fatsoenlijk inkomen.’’