Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen. Foto Freek van den Berg
Het aantal klachten van aardbevingsgedupeerden uit Groningen aan de Nationale ombudsman is flink toegenomen. In een half jaar tijd kwamen er veel meer meldingen binnen dan het hele jaar ervoor.
Een ,,teleurstellend” gegeven, volgens Nationale ombudsman Reinier van Zutphen. Tussen januari en juli van dit jaar hebben inwoners van het gaswinningsgebied 386 klachten ingediend bij de ombudsman. De grieven gingen bijvoorbeeld over fysieke schadeafhandeling, de versterkingsoperatie en de regelingen die allemaal bestaan om aardbevingsgedupeerden te compenseren.
De Nationale ombudsman, aangesteld door de Tweede Kamer, behandelt klachten van burgers over onbehoorlijk overheidsoptreden. De ombudsman is in het leven geroepen om burgers bij te staan die vastlopen in hun contact met de overheid. Iets wat in gaswinningsgebied Groningen en Drenthe voor een deel van de inwoners de afgelopen jaren aan de orde van de dag is geweest.
De 386 klachten uit het gebied over zes maanden zijn flink meer dan de 236 die de ombudsman over het hele jaar 2021 kreeg uit aardbevingsgebied Groningen. ,,Ondanks goede bedoelingen van de overheid gaat het niet goed”, concludeert Van Zutphen. Sterker, het aantal klachten dat hij ontving na publicatie van zijn vorige rapport ‘Verscheurd vertrouwen’ is niet afgenomen, maar toegenomen.
Opvallend genoeg komen de meeste klachten uit de gemeente Veendam (136), gevolgd door Eemsdelta (63) en Groningen (53). De 136 klachten uit Veendam gaan vooral over de gebiedsafbakening over subsidies, mensen vallen buiten de boot omdat ze niet binnen een aangewezen gebied vallen.
Het aantal klachten in de gemeente Het Hogeland nemen ten opzichte van vorige jaren volgens de ombudsman ook toe, waarvan een groot deel over de (trage) versterkingsoperatie gaan.
Het aantal klachten is enorm toegenomen Screenshot uit rapport
Een deel van die forse toename is overigens te wijten aan een ,,piek in klachten over de regeling woningverbetering en -verduurzaming”. Afgelopen januari stonden duizenden Groningers letterlijk in de kou toen ze probeerden subsidie te krijgen, maar er was te weinig geld en veel mensen visten aanvankelijk achter het net.
Van Zutphen schrijft in zijn nieuwe rapport ‘beloftes maken schuld’ dat het aantal klachten ook fors hoger is als deze bezwaren over het subsidiedebacle van januari niet worden meegeteld. ,,Dit is niet meer uitlegbaar aan alle mensen die al jaren in de zorgen leven. De overheid moet werk maken van haar beloftes.” De ombudsman vindt dat nog teveel Groningers vastlopen. Het contact met Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) wordt volgens Van Zutphen bijvoorbeeld als ,,te formeel en weinig flexibel”. Zo drukt het schadeloket IMG bewoners vrij snel ,,in het proces van zienswijze, bezwaar en beroep”.
Organisaties als IMG - verantwoordelijk voor de schadeafhandeling - leggen problemen ,,te vaak neer bij bewoners”. Uit de bijna 400 klachten komt dit pijnlijke punt toch duidelijk naar voren, staat in het nieuwste rapport.
Enkele zonnestraaltjes
Van Zutphen constateert dat niet alles slecht gaat. De afhandeling van kleine schades gaat ,,relatief snel”. Maar er is sprake van ,,enkele zonnestraaltjes door het donkere wolkendek”. De Nationale ombudsman vindt het allemaal te weinig, blijkt uit zijn rapport, om het broze vertrouwen in het aardbevingsgebied van Groningen en Noord-Drenthe te herstellen. En dat tien jaar na de zware aardbeving nabij Huizinge (augustus 2012).
Ombudsman Van Zutphen vindt het de hoogste tijd voor actie en zegt dat ,,er al veel te lang vertraging is en er te veel regels zijn die situaties alleen maar ingewikkelder maken en oplossingen verder weg brengen”. Van Zutphen is gewoon scherp op de overheid die ,,boodschappen afgeeft” over de aanpak van de gevolgen van de gaswinning, maar die ,,steeds holler gaan klinken”.