Wachten op de snelle Lelylijn duurt volgens vervoersgoeroe Carlo van de Weijer van de TU Eindhoven langer dan elektrisch vliegen vanaf Drachten, Eelde, Ameland of Hoogeveen. Foto: ANP ANP
De Lelylijn zorgt voor een ‘braindrain’ in Noord-Nederland. Daarvoor waarschuwt vervoersgoeroe Carlo van de Weijer van de TU Eindhoven. Het Noorden heeft volgens hem veel meer aan elektrisch vliegen vanaf Eelde, Drachten, Ameland en Hoogeveen.
Dr. ir. Van de Weijer is directeur smart mobility aan de Technische Universiteit Eindhoven. Hij was woensdag de belangrijkste gastspreker tijdens een congres in De Lawei in Drachten over verkeer en vervoer in de toekomst.
,,Het Noorden heeft niets aan een structureel snellere verbinding met de Randstad”, betoogde Van de Weijer. En niet eens alleen omdat de overheid volgens hem per passagier op een enkeltje Noorden-Randstad 75 euro moet toeleggen.
,,Het verbinden van sterke economische regio’s als Amsterdam met minder sterke gebieden komt vooral ten gunste van de sterke regio. Het leidt tot een braindrain, nog veel meer jonge talentvolle mensen gaan dan werken in Amsterdam voor een iets hoger salaris. Ze blijven alleen nog wonen in steden als Groningen en Leeuwarden. Het leidt dus tot een perverse vorm van woonwerk-verkeer, domweg omdat het kan.”
Elektrisch vliegen vanaf Eelde, Drachten, Ameland en Hoogeveen veel sneller dan gedacht al met toestellen tot 19 passagiers
Inwoners van het Noorden zijn volgens hem veel meer gebaat bij een goede verbinding met Schiphol om vandaaruit verder op reis of op vakantie te gaan. ,,En dat kan vanaf Eelde, Drachten, Ameland en Hoogeveen veel sneller dan gedacht al met elektrische vliegtuigen voor 19 passagiers.” Die werkelijkheid, stelt Van de Weijer, is veel dichterbij dan de aanleg van de Lelylijn waar de provinciebesturen van Friesland, Groningen en Drenthe zij aan zij voor vechten.
Die Lelylijn moet een snellere trein worden tussen Groningen via Drachten, Heerenveen en Emmeloord naar Lelystad, waar aansluiting wordt gevonden op bestaand spoor. De tijdwinst zou zo’n half uur zijn, omdat de route door de polder gaat, de trein 200 kilometer per uur rijdt en station Zwolle wordt overgeslagen. Nu duurt een treinreis vanuit Leeuwarden of Groningen Amsterdam nog 2 uur en 5 minuten.
De kosten worden geschat op minimaal 6 miljard euro. Het Kabinet heeft de helft daarvan gereserveerd, de rest moet het Noorden en Europa bijbetalen. Europees geld komt er evenwel pas als de Lelylijn na Groningen ook de Duitse grens oversteekt richting Hamburg en vervolgens Denemarken en Zweden. Plannen voor een hogere snelheidsspoorlijn naar Duitsland bestaan evenwel nog niet.
Het gedroomde tracé van de Lelylijn.
Een trein doorklieft natuurgebieden, gebruikt meer energie en stoot meer fijnstof uit dan een elektrische auto
Maar ook zo’n internationaal treinnetwerk legt het in de nabije toekomst af tegen elektrisch vliegen, stelt Van de Weijer. ,,Milieu en het mooie landschap van het Noorden zijn slechter af bij de Lelylijn. Een trein doorklieft natuurgebieden, gebruikt per passagier meer energie en stoot meer fijnstof uit dan een elektrische auto. Vliegen over middellange afstanden wordt heel snel nog duurzamer en nog veel goedkoper dan reizen met zo’n hoge snelheidstrein.”
Misschien komt de Lelylijn wel in de vorm van een buis, de hyperloop
De Friese gedeputeerde Avine Fokkens zei dat ze met haar Groninger evenknie Fleur Gräper ‘zij aan zij’ blijven strijden voor de komst van de Lelylijn. Wel liet Gräper weten het ‘logisch te vinden dat in nieuwere studies naar de Lelylijn de variant van de zogeheten hyperloop ook wordt bekeken’.
De hyperloop is een buis waardoor met snelheden tot 700 kilometer per uur passagiers kunnen worden vervoerd. Tim Houten van Hardt, het Delftse bedrijf achter de hyperloop, zei in De Lawei dat dit vervoer van de toekomst in 2026 ‘technisch gezien klaar is’. Bij Veendam wordt een testbaan gebouwd, die later wordt verplaatst naar Meerstad bij Groningen.
