Een bestaande spoorlijn in Friesland. Foto: niels de vries
Zonder Europees geld gaat het een hele toer worden om de Lelylijn en Nedersaksenlijn aangelegd te krijgen, werd maandag duidelijk in een Kamerdebat.
Het kabinet heeft weliswaar 3 miljard euro gereserveerd voor de gedroomde spoorlijn van Amsterdam via de Flevopolder en Friesland naar Groningen, maar dat bedrag is nooit genoeg, weet staatssecretaris Vivianne Heijnen (CDA). Kamer en kabinet azen daarom op Europees geld. ,,Ik wil me daar persoonlijk voor inzetten maar realiseer me dat dat wel ingewikkeld wordt omdat het niet meteen grensoverschrijdend is’’, zegt Heijnen.
De wens is wel de Lelylijn door te trekken van Groningen naar Hamburg. Maar het traject in Duitsland is zeer onzeker. Illustratief is alleen al dat de spoorbrug over de Eems er al jaren uit ligt waardoor de kleine regionale trein vanuit Groningen naar Leer al tijden vervangen is door een bus.
De staatssecretaris zei dat eerst minstens driekwart van het benodigde geld op tafel moet zijn voor de knoop over de Lelylijn doorgehakt wordt. Naast Europees geld moeten ook de provincies Groningen, Friesland en Drenthe geld ophoesten, maar die hebben weinig beschikbaar. Toch gaat het Rijk verder met de plannen. De eerste onderzoeken moeten eind 2023 af zijn en dan moet er ook duidelijkheid zijn over EU-geld.
Het gedroomde tracé van de Lelylijn.
Voor de Nedersaksenlijn van Groningen via Veendam en Stadskanaal naar Emmen is nog niet eens geld gereserveerd door het kabinet. De staatssecretaris zegt zich wel te willen inspannen voor de lijn. Uit een onderzoek naar het nut van de Lelylijn en Nedersaksenlijn bleek vooral die laatste veel positieve effecten te hebben voor Groningen en Drenthe zelf. Maar ook voor de Nedersaksenlijn is de verbinding naar Duitsland bij Coevorden nog onzeker.
Het geplande tracé van de Nedersaksenlijn
Het Kamerdebat ging over de besteding van een totale 7,5 miljard euro die het Rijk heeft uitgetrokken voor infrastructuur om nieuwe woningbouw te ontsluiten. Daarbinnen zouden beide spoorlijnen goed passen, is de theorie. Uit een recent onderzoek bleek echter dat het aantal woningen dat in Noord-Nederland gebouwd kan worden in combinatie met de Lelylijn juist wat tegenvalt.
Plan B nodig
Toch vindt de staatssecretaris de uitkomst van het onderzoek geen reden de Lelylijn af te branden. Wel zijn er tal van andere hobbels. Zo stelt het kabinet nadrukkelijk dat bewoners rond het tracé uitgebreid hun mening mogen geven en dat draagvlak voor de lijn een grote rol gaat spelen. Een ruime Kamermeerderheid dringt aan op het binnenhalen van die Europese gelden, maar D66 en SP voorzien al wel dat er een plan B nodig is. De staatssecretaris wil zo’n plan B alleen niet maken. ,,Want we moeten onze partners het signaal geven dat we er vol voor gaan.’’
PVV ziet niets in treinen
Een belangrijke tegenstander van de Lelylijn is de PVV. Kamerlid Barry Madlener vindt de lijn onrendabel en stelt dat de 3 miljard euro beter in veiliger autowegen gestoken kan worden. Sowieso heeft de partij van Geert Wilders weinig vertrouwen in nieuwe treinlijnen omdat elektrische en zelfsturende auto’s toch gaan doorbreken, stelde Madlener.
