Rob Jetten (D66) en premier Dick Schoof eerder dit jaar in debat. Foto: Sem van der Wal/ANP
De oppositiepartijen D66, CDA en JA21 slaan de handen ineen om een groot deel van de bezuinigingen op onderwijs die het kabinet-Schoof wil doorvoeren, van tafel te krijgen.
De partijen willen onder meer de langstudeerboete geschrapt zien en de maatschappelijke diensttijd behouden. Ook de verlengde schooldag voor kansarme kinderen willen zij redden. Verder moet er wat hen betreft een streep door de bezuiniging op lerarensalarissen.
Kabinet Schoof wil volgens het regeerprogramma ongeveer 2 miljard euro bezuinigen op onderwijs. Zo moet de internationalisering worden teruggedrongen, gaat er minder geld naar wetenschappelijk onderzoek, worden de startersbeurzen geschrapt en wil het kabinet met de langstudeerboete zorgen dat studenten minder lang over hun studie doen.
Onderwijsinstellingen, waaronder de Rijksuniversiteit Groningen en Hanze Groningen, hebben hun zorgen kenbaar gemaakt over de miljardenbezuiniging. Studenten en medewerkers gingen meermaals de straat op om te demonstreren. Voor maandag staat er opnieuw een groot onderwijsprotest gepland.
JA21, D66 en CDA willen van de in totaal 2 miljard euro aan voorgenomen bezuinigingen op het onderwijs, voor 1,3 miljard euro een andere invulling zoeken. Dat geld zoeken de oppositiepartijen op begrotingen van andere ministeries, onder meer van Volksgezondheid. Daar kan onder meer bespaard worden door medisch specialisten verplicht in loondienst te laten treden en het eigen risico minder te verlagen.
Door te dreigen met een blokkade in de Eerste Kamer wist de oppositie eerder al aanpassingen af te dwingen in het belastingplan van het kabinet. Daarin is nu extra lastenverlichting opgenomen voor gezinnen met één kostwinner, een langgekoesterde wens van de christelijke partijen. De btw-verhoging op cultuur en sport bleef nog staan, maar er ligt een harde belofte om daar komend voorjaar een alternatief voor te bedenken.
De begroting moet in de Eerste en de Tweede Kamer worden aangenomen. D66, CDA en JA21 zijn samen goed voor vijftien zetels in de Tweede Kamer. Dat is geen meerderheid. Maar ze kunnen wel een stokje steken voor de plannen in de Eerste Kamer. PVV, VVD en BBB hebben samen dertig zetels in de senaat. Voor een meerderheid zijn er nog acht nodig. D66, CDA en JA21 hebben samen veertien zetels.
