Arend van Wijngaarden, parlementair verslaggever van Dagblad van het Noorden. Foto: Marcel Jurian de Jong
Als journalist moet je natuurlijk objectief en kritisch blijven. Maar ik moet toegeven, de BBB’ers, met Caroline van der Plas voorop, hebben me ingepakt.
Henk Vermeer en Caroline van der Plas claimen dat zij als enigen opkwamen voor het Noorden tijdens de nachtelijke onderhandelingen over de Voorjaarsnota. De andere partijen hadden de Lelylijn al geschrapt.
PVV-staatssecretaris Chris Jansen beloofde van tevoren dat hij zich sterk zou maken voor de Nedersaksenlijn, maar daar was nergens iets van terug te vinden. Nicolien van Vroonhoven van NSC begon er ook niet over, terwijl NSC eerder nog met stoere moties over de noordelijke spoorlijnen kwam.
Het verhaal van de BBB’ers is best geloofwaardig, daarom hebben we het opgeschreven in DVHN. We hebben natuurlijk ook andere bronnen. Op het ministerie had niemand verwacht dat er nu een deal zou komen over de Nedersaksenlijn. De noordelijke Lelylobby in Groningen en Leeuwarden wist ook van niks en de lobbyisten voor de Nedersaksenlijn in de Kanaalstreek ook niet. Zelfs staatssecretaris Jansen moest het nieuws vernemen uit de media.
Het BBB-verhaal klopt met de stukken. Er was een potje voor de Lelylijn van ooit 3 miljard euro, dat met rente al was gegroeid tot 3,4 miljard. Dat potje stond alleen nooit op de begroting van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het was algemeen geld, viel nog onder het ministerie van Financiën. Het kon formeel dus zomaar voor van alles gebruikt worden.
In Emmen loopt het bestaande spoor waar de Nedersaksenlijn kan komen tot aan het stootblok. Boudewijn Benting
Maar goed, dat Van der Plas en Vermeer me zo makkelijk inpakken, komt natuurlijk ook gewoon door wie ze zijn. Je kan veel over de BBB’ers zeggen. Populistisch, conservatief en amateuristisch. Maar ze zijn ook ontwapenend eerlijk.
Politici zijn vaak sociaal begaafde, sympathieke mensen, anders kom je doorgaans niet ver in de politiek. Bij Caroline valt op hoe ze altijd een goed woordje heeft voor de mensen om haar heen, het personeel in de Tweede Kamer, ambtenaren. Ook als ik iets lelijks over ze geschreven heb, blijven alle BBB’ers me netjes te woord staan. Sportief en met humor.
Echt chique zijn ze natuurlijk niet. Maar moet je anders verwachten van een boerenpartij? Openlijk kwaad spreken over hun tegenstanders. Uit de school klappen over onderhandelingen. Het is eigenlijk not done in Den Haag; als je met vier partijen onderhandelt, moet je alle vier ook staan voor het resultaat.
Maar die code wordt ook door iemand als Geert Wilders met voeten getreden en vanuit de VVD en NSC wordt volop gelekt. Voor journalisten is het smullen met deze coalitie.
Mooie praatjes over de regio
De BBB komt serieus op voor de regio. Uiteindelijk is dat waar ook wij als Dagblad van het Noorden voor staan. We zagen het al bij de afhandeling van de gaswinning in Groningen.
De BBB droeg Susan Top voor als partijloos gedeputeerde. Iemand die toch meer in D66- en PvdA-kringen verkeerde maar wel overduidelijk opkomt voor de Groningse belangen. Ze droegen Eddie van Marum voor als staatssecretaris Herstel Groningen. BBB-bewindsman Gijs Tuinman van Defensie schrapte na emotionele bijeenkomsten met bewoners de munitiedepots in het bevingsgebied.
In Den Haag horen we al een aantal jaren veel mooie praatjes over de regio die weer telt. Dat de regio toch echt achtergesteld is en dat dat nodig moet veranderen. Er komt in de praktijk alleen bitter weinig van terecht. Vaste patronen zijn lastig te doorbreken.
Of de deal over de Lelylijn en Nedersaksenlijn uiteindelijk goed is voor het Noorden is natuurlijk de vraag. Niet voor niets waren de bestuurders in Friesland en op het Groningse provinciehuis woedend. René Paas stelde dat de bank was beroofd.
Maar ik zou zeggen: tel je zegeningen. Voor Oost-Groningen en Oost-Drenthe is die nieuwe spoorlijn zó belangrijk. Eindelijk komt er in Emmen, Stadskanaal en Veendam een doorgaande trein.
Het is natuurlijk pijnlijk dat de noordelijke lobby zo uit elkaar is gespeeld. Groningen, Friesland en Flevoland zijn woedend over het plunderen van het potje voor de Lelylijn. Tegenover Drenthe, Overijssel en gemeenten in de Veenkoloniën die juist een gat in de lucht springen.
Maar eerlijk, die noordelijke samenwerking is al tientallen jaren moeizaam. En de Lelylobby had ook geen plan om uit de impasse te komen.
De 3,4 miljard die nu in het potje zat, was bij lange na niet genoeg. Dat wist iedereen. Er was minstens het vierdubbele nodig. In Den Haag bleven er maar begerige ogen kijken naar het ‘dode geld’ in het Lelypotje.
Het heeft er ook alle schijn van dat de VVD en PVV er niet echt voor gingen. Dat ze in woorden die Lelylijn en Nedersaksenlijn wel steunden maar in werkelijkheid die treinen het liefst de grindbak in lieten rijden.
Dan heb je met de Nedersaksenlijn tenminste iets.
(Arend van Wijngaarden is parlementair verslaggever van Dagblad van het Noorden)
