Van een oppepper voor regiokernen als Winschoten (foto) tot de bestrijding van 'menstruatiearmoede': de provincie vijzelt de leefbaarheid in Groningen op met een investeringsprogramma van 34 miljoen. Foto: Huisman Media
Groningen wil af van de hatelijke plek onderaan alle landelijke ranglijstjes. De provincie gaat in de tegenaanval met een investering van ruim 34 miljoen.
Betere zorg, beter wonen, meer bewegen, minder armoede: ziedaar de speerpunten in het Programma Leefbaarheid Groningen. Met dit aanvalsplan wil het provinciebestuur op al deze fronten binnen twee jaar forse sprongen maken.
Welvaart zit niet alleen in de portemonnee
Het leefbaarheidsprogramma en het onderliggende uitvoeringsplan zijn een bundeling van deels al lopende maar ook veel nieuw aangedragen projecten voor de versterking van de ‘brede welvaart’ : niet alleen in de portemonnee, maar ook in algeheel welbevinden, van gezondheid tot woongenot.
Dat moet de komende twee jaar fors verbeterd worden met een waaier aan grote en kleinere maatregelen, van grootscheepse woningverbetering tot lokale eetclubjes of financiële steun bij ‘menstruatiearmoede’ in minimagezinnen. Het actieplan is als het ware een aanloopje naar Nij Begun, het nog vele malen grotere investeringsprogramma waarmee de Rijksoverheid Groningen de komende dertig jaar nieuw op poten wil zetten.
Samen met een lange rij maatschappelijke instellingen, van scholen tot woningcorporaties, heeft het provinciebestuur lang gesleuteld aan het leefbaarheidsprogramma, stelde een ‘trotse’ gedeputeerde Tjeerd van Dekken woensdag bij de presentatie van het eindresultaat.
Veruit de grootste opgave voor de komende twee jaar ligt in het opvijzelen van de elf grotere regiokernen in de provincie, van Leek in het westen tot Ter Apel in het zuidoosten. Zulke centra zijn de dragers van de leefbaarheid in de omliggende regio, maar die rol staat zwaar onder druk.
Regiokernen zoeken antwoord op krimp
Daar gaat dus ook veruit het meeste geld heen: dit en volgend jaar twee keer 10 miljoen en in 2027 nog eens 3 ton. Daarmee moeten plaatsen als Hoogezand, Veendam, Winschoten en Stadskanaal een antwoord zoeken op jarenlange bevolkingskrimp en een afbrokkelend voorzieningen- en winkelbestand.
Voor het opzetten van dit Masterplan Regiocentra sloot Groningen al vorig jaar een zogeheten Regiodeal met toenmalig minister Hugo de Jonge. Anders dan andere regio’s die zo’n zelfde overeenkomst sloten, wil Groningen echter niet alleen de kernplaatsen op zich een oppepper geven maar ook de lokale woningvoorraad.
„Dat doen wij hier echt anders dan de andere Regiodeal-gebieden”, stelt Van Dekken. Daar is ook alle reden toe want Groningen kampt met een verouderd woonbestand: er zijn bovengemiddeld veel gezinswoningen die bovendien weinig energiezuinig zijn.
Herstructurering snijdt woonbestand meer op maat
Met een grootscheepse herstructurering van de huizenvoorraad van de woningcorporaties slaat Groningen twee vliegen in een klap. Meer aanbod voor het groeiend aantal eenpersoonshuishoudens, zowel jongeren als senioren, zorgt voor doorstroming op de huizenmarkt. En verduurzaming en isolatie scheelt bewoners in de stookkosten en helpt dus tegen energiearmoede.
Om ook zorgvoorzieningen bereikbaar te houden, zet de provincie versterkt in op een inmiddels beproefd recept. Met een subsidieregeling voor gecombineerde zorg- en wijk- en dorpscentra zijn in vijf jaar tijd al 22 initiatieven van de grond getild. Het mes snijdt ook hier aan twee kanten: zorg blijft behouden, of keert soms terug, en sociale voorzieningen blijven op peil.
Steun houdt zorg bereikbaar en voorzieningen op peil
De financiële steun van de provincie is „essentieel”, benadrukken huisartsen Lianne en Tjitte Verbeek van Buuren en apotheker Ebian Brill. Zonder de subsidieregeling hadden zij hun nieuwe gezondheidscentrum in Meerstad niet van de grond gekregen.
„Banken kunnen dit soort initiatieven niet voor de volle 100 procent financieren: dan is zo’n regeling als deze net het sluitstuk waarmee het wél lukt zo’n project rond te krijgen”, zegt c.
Eerder deed hij al een beroep op de provincie voor de realisatie van een gezondheidscentrum in het voormalig tijdelijk Stadhuis aan de Radesingel. Net zoals Brill dat deed voor zijn gezondheidscentrum in Haren.
Zo’n zetje van de provincie is een uitkomst in een nog groeiende stadswijk als Meerstad, of juist in een krimpdorp waar praktijken nog niet of niet meer voldoende omvang hebben om zelfstandige huisvesting te regelen.
Alles onder één dak: Handig en gezellig
Dankzij de efficiencyvoordelen van een gezamenlijk onderkomen kunnen ook andere medische specialisten aanschuiven onder hetzelfde dak, van fysiotherapeut tot gynaecoloog.
Daarbij ontstaat ook plek voor sociale ontmoetingen voor dorps- en wijkbewoners. Of in Meerstad bijvoorbeeld ook voor de buurt- en maatschappelijke werkers van de WIJ-teams. „Handig en gezellig”, aldus de initiatiefnemers van het nieuwe zorgcentrum.
