Dick Pouwels tijdens de opening van het schooljaar op de Hanzehogeschool. Foto: Hanzehogeschool
De Hanze en de RUG vieren deze week het begin van het nieuwe studiejaar. Dat begint met grote onzekerheid. Vooral de aangekondigde bezuinigingen kosten de onderwijsinstellingen hoofdbrekens.
Het is een feestelijke bedoening bij de Hanze dinsdagmiddag. Het nieuwe studiejaar wordt geopend met een optreden van studenten van Lucia Marthas Institute for Performing Arts, de uitreiking van de Hannie Schaftprijs en een inspirerend praatje van Yvonne van Sark.
Toch is er ook aandacht voor de zorgen. In het Hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet staan plannen om 1 miljard euro te bezuinigen in het onderwijs. Bestuursvoorzitter Dick Pouwels van de Hanze: „Wij zijn faliekant tegen de aangekondigde bezuinigingen op het hoger onderwijs. Ze ondermijnen de kwaliteit van het onderwijs, de economische vooruitgang en maatschappelijke ontwikkeling. Dat is wat Nederland nodig heeft en daar moet je dus niet op bezuinigen.”
Pouwels vindt de plannen van het kabinet ‘het domste wat je kunt doen’. „Je hebt jonge mensen juist nodig om onze toekomst te waarborgen.”
Scherpe beleidsverandering
Die mening is ook Jouke de Vries, de voorzitter van het college van bestuur van de Rijksuniversiteit Groningen, toegedaan. „Zelden heb ik zo’n scherpe beleidsverandering gezien, als de laatste tijd in het hoger onderwijs”, zei hij maandag tijdens de plechtige opening van het academische jaar in de Martinikerk.
De Vries vindt het onderwijsbeleid van het nieuwe kabinet Schoof kortzichtig. Hoe de bezuinigingen precies uitpakken, moet nog blijken. Wel is duidelijk dat De Vries, net als Pouwels van de Hanze, niet van plan is om zich er bij neer te leggen, aangezien er in 2022 een bestuursakkoord is gesloten waarin juist investeringen zijn beloofd. „Wij ondersteunen Universiteiten van Nederland (de koepelorganisatie van de veertien Nederlandse publieke universiteiten) om de onderhandelingen met de minister op te schorten.”
Dat betekent dat De Vries eerst wil afwachten wat de plannen van minister Eppo Bruins zijn, voor hij weer aan de onderhandelingstafel plaatsneemt. „Je houdt de lijnen open en je neemt de telefoon wel op. Maar de universiteiten in Nederland willen nu eerst het totaalplan zien.”
80 miljoen bezuinigen?
In het zwartste scenario ziet het er, op basis van de informatie die er nu is, naar uit dat de RUG 80 miljoen euro moet bezuinigen. „Dat is ongeveer 10 procent van de hele begroting. Dan is het niet genoeg om er met de kaasschaaf bij langs te gaan. Dan gaat het om fundamentele keuzes. De opties bespreken we nu met de decanen.” En ja, daar zijn binnen alle universiteiten zorgen over. „We houden daarom iedereen op de hoogte van ontwikkelingen.”
Naast de bezuinigingen spelen er meer hoofdpijndossiers zoals de polarisatie in de samenleving en het mogelijk dalende aantal studenten.
Ondanks de zorgen, zien De Vries en Pouwels de toekomst met goede moed tegemoet. „Ik draai al een tijdje mee”, zegt De Vries. „Er zijn eerder perioden geweest waarin draconische maatregelen werden genomen en er onrust was onder studenten. Het is nooit helemaal hetzelfde, maar zorgen als nu zijn niet nieuw.”
