Alles wordt duurder, maar restaurants zitten nog steeds stampvol. Hoe kan dat? 'Misschien zijn we wel bang dat de bom straks valt'

Halverwege de week reserveren bij een populair restaurant voor het weekend? Succes toegewenst. Het lukt wel, maar alleen vroeg of laat op de avond. Voor de populaire tijden (tussen 18.00 uur en 19.30 uur) is het dringen geblazen. Loop of fiets op zaterdagavond door Groningen of Assen en je ziet dat veel restaurants stampvol zitten.

Bij restaurant The Black Tie in Assen is op dinsdag al geen tafeltje voor zaterdag meer te reserveren. ,,Gelukkig blijven mensen komen eten’’, zegt eigenaar Benjamin Vandenberg. ,,Ik dacht in het begin met de inflatie: dat wordt niks voor ons. Maar dat zien we nog niet terug. Vooral in het weekend is het druk. Mensen hebben altijd wat te vieren. Wij zijn de enige in Assen met een restaurant op dit niveau. Dat weten mensen te vinden.’’

Bij Restaurant Florentin in Groningen zijn op dinsdag alle plekjes tussen 18:00 en 20:00 uur voor vrijdag én zaterdag al volgeboekt. Bij Bistro Boys in Groningen zijn op die tijden op dinsdag ook al geen tafels meer voor het weekend vrij. Ook Italiaans restaurant Gustatio zit bijna vol. Daar kan je zaterdag alleen om 17.30 en 20.00 uur nog terecht.

,,We hebben het super druk. Elke dag zitten we vol op reservering. Doordeweeks hebben we elke avond zo’n 80 gasten en in het weekend 120. We hebben ook genoeg personeel, dus we hoeven geen concessies te doen in de bezetting. Wij klagen niet’’, zegt Emile Bos van Florentin.

Maar ook buiten de stad is het dringen geblazen. Steakhouse André Dokter in Briltil heeft vrijdag en zaterdag al geen plek meer. Voor volgende week is ook al flink gereserveerd. Dan zijn op vrijdag nog maar twee tijdsloten vrij.

En toch: de inflatie ligt op 14,5 procent, de economie kromp in het afgelopen kwartaal met 0,2 procent ten opzichte van het vorige, energie- en gasprijzen liggen nog altijd hoog en boodschappen worden alleen maar duurder. Tegelijkertijd blijven we geld uitgeven aan de horeca. Afgelopen kwartaal gaven consumenten 2,3 procent meer uit aan horeca vergeleken met een jaar geleden. Hoe kan het dat in deze dure tijden uit eten gaan populair blijft?

Die dure tijden zijn relatief, vertelt econoom Viola Angelini van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) met als specialisatie consumentengedrag. Niet iedereen heeft evenveel last van de stijgende kosten. „Als je in een goed geïsoleerd huis woont, een goede baan hebt en niet bang bent om die kwijt te raken, is er eigenlijk niks aan de hand. En dan krijgen we ook nog allemaal grote bedragen terug voor de energiekosten.”

De werkloosheid is laag en dus is die groep best groot, zegt ontwikkelingspsycholoog Bertus Jeronimus. Bovendien hebben ze de afgelopen jaren bijzonder veel kunnen sparen. Angelini: „We konden niet op vakantie, we konden niet uit eten. Een groot deel van dat geld is blijven staan op rekeningen. Nu geven we dat allemaal uit.”

Daarmee is de drukte in de horeca volgens Angelini een illustratie van de grote ongelijkheid in Nederland. „De meest kwetsbare mensen zie je natuurlijk niet in de horeca.”

Maar de economie staat volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek wel met één been in een recessie, is het ook voor welvarende mensen niet handig om nu alvast geld opzij te zetten? „Nee, waarom zou je dat doen als je het gevoel hebt dat je meer dan genoeg te besteden hebt, een koophuis hebt waarvan de waarde blijft stijgen en een goede baan? De echte reactie komt nog wel, maar het gaat langzaam”, zegt Jeronimus.

En dat komt ten eerste doordat uit eten gaan voor een groot deel van de mensen een wezenlijke functie vervult. Het is een van de belangrijkste manieren waarop onze drie basisbehoeften worden bevredigd, vertelt gedragspsycholoog Arie Dijkstra. „Uit eten gaan doet ons op sociaal, psychologisch en lichamelijk gebied goed”, zegt hij.

„Dwars door alle crises en problemen heen blijven mensen uit eten gaan, we ontlenen daar een deel van onze identiteit aan. We zijn samen met vrienden, deel van een groep en hebben het gevoel dat we door ze geaccepteerd worden.” Dit kan ook thuis, maar dan mis je het zien en gezien worden, aldus Dijkstra. „Tijdens de coronacrisis hoorde je vaak dat mensen snakten naar het terras. Maar eigenlijk snakten ze naar het samenzijn tussen de mensen en het zien en gezien worden.”

Van eten buiten de deur krijgen we een gevoel van verbinding, zegt zowel Jeronimus als Dijkstra. „Vooral tijdens crises hebben we dat heel erg nodig”, zegt Dijkstra. Jeronimus: „Tijdens de lockdowns was driekwart van de mensen eenzaam. We zitten nog steeds in de mentale nasleep daarvan. We doen ons uiterste best om daar vanaf te komen door te investeren in sociale momenten.” Mensen hebben volgens Jeronimus nog steeds het gevoel dat ze wat in te halen hebben na jaren coronamaatregelen. Dat valt volgens Dijkstra wel mee: „De euforie dat het weer kan is al lang voorbij.”

„Misschien zijn we wel bang dat de bom straks valt en willen we daarom het onderste uit de kan geluk halen”, zegt Jeronimus.