Een trein van Deutsche Bahn. Is dit het voorland voor Nederland? ANP
In de jacht op Europese miljarden voor de aanleg van de Lelylijn, wijzen de noordelijke overheden in een nieuwe lobby op de internationale kansen. Ze pochen met uren reiswinst.
Eerlijk is eerlijk, het Haagse bericht van vorige week dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat terughoudend is om de Lelylijn in te vullen op een lijstje met kansrijke internationale treinverbindingen vanuit Nederland, deed best pijn in noordelijke bestuurskringen. Weer ging het alleen over Amsterdam, Utrecht, Parijs en Berlijn, en niet over Groningen, Kopenhagen en Hamburg, de tweede stad in Duitsland.
Donderdag slaat het Noorden terug. De Lelylijn, van Amsterdam via Drachten bij Groningen het land uit, zorgt voor uren reiswinst tussen Amsterdam, Hamburg en Kopenhagen. In een eerste zogenoemde quickscan van de noordelijke overheden reppen ze over een tijdwinst tussen de Nederlandse en Deense hoofdstad van 4,5 uur. Deze donderdag wordt de quickscan gepresenteerd.
Daarin rekent het noorden voor dat bij de aanleg van de snelle treinverbinding de treinreis tussen Amsterdam en Kopenhagen verkort kan worden van 11,5 naar 7 uur, sneller dan met de auto. De winst komt door de een nieuwe tunnel die nu gegraven wordt tussen Duitsland en Denemarken, de Lelylijn en verbeteringen aan het spoor tussen Groningen en Bremen.
Druk op kabinet
Met deze quickscan verhogen de noordelijke overheden de druk op het kabinet. Dat lijkt, zoals eerder gezegd, gereserveerd met het aanmelden van de Lelylijn voor Europese treinlijstjes. De aanleg van de Lelylijn valt of staat bij Europese miljarden. Daarvoor is het noodzakelijk dat de Lelylijn wordt opgenomen in het Europese spoornetwerk, Ten-T. De Europese Unie betaalt alleen mee aan spoor als er een internationale verbinding te maken is.
Friesland, Groningen en Drenthe willen dat maar al te graag. Ze wijzen met de Lelylijn op het terugdringen van korte vliegbewegingen tussen steden als Amsterdam, Berlijn en Kopenhagen en het vervagen van grenzen voor de internationale handel. ‘Treinvervoer laat Europa naar elkaar toegroeien en helpt bij het verminderen van de CO2-uitstoot’, schrijven de overheden in de quickscan.
In juni is het kabinet in Brussel om in Europees verband te vergaderen over het Europese spoornetwerk. De term Lelylijn móet bij het inkleuren van de nieuwe Europese spoorkaart vallen, drukken de noordelijke overheden het kabinet op het hart.
Wie deze maand van Amsterdam naar Kopenhagen wil met de trein, reist via Osnabrück en Hamburg en is 11 uur onderweg. Met de auto duurt een ritje 9 uur. Met het vliegtuig is het een uur en twintig minuten.
Reizen via Groningen duurt nog langer, door de problemen met de Friesenbrücke, een spoorbrug tussen Groningen en Bremen. In 2015 vernielde een kraanschip de brug. Sindsdien vervangt een bus de trein. Pas in 2024 is de nieuwe brug klaar. De nieuwe brug zal niet geschikt zijn voor hogesnelheidstreinen.
Voor de aanleg van de Lelylijn heeft het kabinet 3 miljard euro geserveerd. Dat bedrag is bij lange na niet genoeg voor de 120 kilometer aan te leggen rails. In de plannen is alleen nog rekening gehouden met Groningen als eindstation. Om de Duitse grens over te steken is nog veel meer geld nodig.
