De teelt van leliebollen in Drenthe is omstreden vanwege het gebruik van bestrijdingsmiddelen en het gevaar van deze stoffen voor de volksgezondheid. Foto: Marcel Jurian de Jong
De rechtbank Noord-Nederland heeft bepaald dat voor het telen van lelies en het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de buurt van een Natura 2000-gebied een vergunning moet worden aangevraagd. De uitspraak is een belangrijke overwinning voor milieuorganisatie Meten=Weten, die de zaak had aangespannen tegen de provincie Drenthe.
Vereniging Meten=Weten, die strijdt voor strengere regels rondom bestrijdingsmiddelen, had in 2022 de provincie verzocht in te grijpen bij een lelieteler aan de Pastoorzandweg in Geeuwenbrug. De provincie weigerde destijds om te handhaven, maar de rechter stelt nu dat dit onterecht was. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen heeft significante gevolgen voor Natura 2000-gebieden, betoogt Meten=Weten. De bestuursrechter gaat daarin mee.
De provincie Drenthe voerde aan dat lelieteelt onder bestaand agrarisch gebruik viel en dat daarom geen vergunning noodzakelijk zou zijn. Ook zou intern salderen – een methode waarbij milieueffecten binnen eenzelfde gebied worden gecompenseerd – een uitzondering op de vergunningsplicht mogelijk maken.
Impact op Natura 2000-gebieden
De rechtbank wees deze argumenten van de hand. Volgens de rechters blijft een natuurvergunning verplicht om de impact op Natura 2000-gebieden adequaat te kunnen beoordelen. De provincie moet nu het beleid aanpassen.
Bij Meten=Weten werd nog net niet de champagne ontkurkt na het bekendmaken van de uitspraak, maar voorzitter Frans Rooijers zegt wel ‘heel blij’ te zijn met de uitspraak. „Eerder speelde een soortgelijke zaak in Friesland. Toen werden wij ook in het gelijk gesteld. Het doet ons genoegen om vast te stellen dat de rechtbank Noord-Nederland heel consistent is in haar uitspraken.”
‘Tik op de vingers’
Alle Drentse telers die bestrijdingsmiddelen willen gaan gebruiken, moeten in het vervolg een aanvraag doen voor een natuurvergunning. Daarna moet de provincie een zogenoemd ontwerpbesluit ter inzage leggen. Dat geeft alle omwonenden vooraf inzicht waar lelies geteeld zullen worden. Zij kunnen dan een zienswijze indienen en eventueel bezwaar maken.
Leliebollentelers aan het werk op een veld in de gemeente Westerveld. Foto: Rens Hooyenga
Bij Meten=Weten hopen ze dat de provincie Drenthe deze procedure ook daadwerkelijk volgt. „Wij zijn er nog niet heel gerust op. We zagen in Friesland ook dat de provincie het lieten aankomen op dwangsommen. Dat snap ik niet van de overheid. Als je in een democratisch proces een tik op de vingers krijgt van de rechter, dan hoor je daar gehoor aan te geven”, vindt Frans Rooijers.
De rechtbank kende Meten=Weten een schadevergoeding toe van 1000 euro vanwege de lange duur van de procedure. De zaak sleepte zich al sinds 2022 voort, wat volgens de rechter een onnodige vertraging betekende.
De provincie Drenthe moet de uitspraak nog bestuderen en wil nog geen inhoudelijke reactie geven, zo laat een woordvoerster weten.
