Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge Foto: Corné Sparidaens
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag aflevering 225.
„Het was in talrijke opzichten een tumultueus jaar in de wereldpolitiek. Iedereen staat nog de schoffering van Zelensky door Trump en JD Vance op 28 februari in de Oval Office van het Witte Huis voor ogen. Dat was misschien wel dé gebeurtenis van 2025, die symbool staat voor de politieke draai van Amerika op het buitenlandse toneel en het uiteenvallen van het Westen.
Voor Oekraïne was het een zwaar jaar. De Russische bombardementen, zowel met raketten als drones, waren intensiever dan ooit sinds het begin van deze oorlog. Er vielen onnoemlijk veel burgerslachtoffers te betreuren en nogal wat schade aan gebouwen en infrastructuur. En opnieuw waren energievoorzieningen het doelwit. Daarmee probeerde Rusland het moreel van de Oekraïners te breken.
‘De Russische oliesector heeft het zwaar te verduren gehad’
Tegelijk was het ook het jaar van de Oekraïense veerkracht. Op militair gebied boekte het land grote successen met de ontwikkeling van nieuwe of verbeterde drones en langeafstandsraketten. Die werden ingezet om tot diep in Rusland olieraffinaderijen en oorlogsschepen op de Zwarte Zee te bombarderen. Ook heeft Oekraïne op tal van plaatsen de Russische schaduwvloot aangepakt. Kortom, de Russische oliesector, de belangrijkste pijler van de economie, heeft het zwaar te verduren gehad.
Oekraïne heeft in 2025 wel wat territorium verloren, maar niet dramatisch veel. Zo is de ‘Fortengordel’ in Donetsk over een afstand van 50 kilometer nog intact.
En wat de president zelf betreft: Andriy Jermak, zijn voormalige stafchef en rechterhand, heeft wegens een corruptieschandaal ontslag genomen. Daarover zullen veel Oekraïners een zucht van verlichting slaken. Zelf is Zelensky buiten schot gebleven. Hij heeft zijn huid weten te redden, zowel internationaal als in eigen land.
‘De afhankelijheid is verschoven van Amerika naar Europa’
Door diplomatiek zeer zorgvuldig te manoeuvreren heeft Zelensky zelfs Trump binnenboord gehouden. Dat is een prestatie van formaat. Begin dit jaar was hij nog heel erg afhankelijk van Amerika, terwijl die afhankelijkheid nu is verschoven naar Europa. Die rol wordt door Europa ook overgenomen. Brussel is momenteel een betrouwbaarder partner dan Washington.
Terugkijkend moet ik bij de situatie van Oekraïne denken aan een Weense term van de Oostenrijkse keizer Franz Jozef I. Die had het over ‘fortwursteln’, oftewel ‘voortworstelen’. Dat woord drukt het lot van Oekraïne goed uit.”
