Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge Foto: Corné Sparidaens
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag aflevering 218.
„Het Russische leger dreigt Pokrovsk in te nemen. Toch komen er tegenstrijdige berichten uit deze strategisch gelegen stad. Sommigen beweren dat Pokrovsk al is gevallen, terwijl anderen zeggen dat het Oekraïense leger bezig is met een tegenaanval. Het is moeilijk vast te stellen wie er gelijk heeft.
Elke dag dat Pokrovsk in Oekraïense handen blijft, is voordelig voor Zelensky. Dan kunnen andere troepen namelijk in de omgeving verdedigingslinies aanleggen. Wat niet wegneemt dat hij ook kritiek krijgt. Hij zou zijn manschappen eerder hebben moeten terugtrekken, zodat zijn leger minder onverantwoorde verliezen leidt.
‘Van Pokrovsk is weinig meer over’
We moeten het ook weer niet overdramatiseren. Het Oekraïense leger heeft de Russen daar meer dan anderhalf jaar tegengehouden. Dat is een prestatie van formaat. Van Pokrovsk is natuurlijk ook weinig meer over. De stad is volledig in puin geschoten. Het nadeel is dat na een Oekraïense aftocht voor de Russen de weg openligt naar Sloviansk en Kramatorsk. Dat zijn de enige twee grote steden in de Donbas die Oekraïne nog in handen heeft.
Het wreekt zich nu toch wel dat Oekraïne een ernstig tekort aan manschappen heeft. Het is goed om te beseffen dat de getalsverhouding Oekraïense Russische soldaten in Pokrovsk volgens Zelensky 1 op 8 is. Om meer manschappen te mobiliseren wil Kyiv nu tijdelijke contracten aan vrijwilligers aanbieden in ruil voor een stevige bonus.
‘Oekraïne voert twee oorlogen’
Het is nog altijd zo dat Oekraïense jongeren tot 25 jaar zijn vrijgesteld van dienstplicht. Dat is ooit ingevoerd om mensen te laten studeren en een gezin te stichten, zodat er kinderen worden geboren. Dat is niet onbelangrijk gezien de enorme bevolkingskrimp in Oekraïne. De vraag is hoelang dat nog houdbaar is. Het is voorstelbaar dat die leeftijdsgrens gradueel wordt verlaagd naar 23 of 21 jaar.
Je kunt ook zeggen dat Oekraïne op dit moment twee oorlogen voert: een militaire oorlog en een energieoorlog. In de militaire oorlog aan het front is Rusland aan de winnende hand. In die andere oorlog heeft Oekraïne méér succes. Voortdurend weet het met drones Russische energievoorzieningen lam te leggen. Het effect daarvan kan moeilijk worden onderschat. Het verschaft Oekraïners ook de broodnodige hoop. Ze zijn oorlogsmoe maar niet gebroken.”