Ruslanddeskundige Hans van Koningsbrugge: ‘Corruptie in de directe vriendenkring van Zelensky’

,,In Oekraïne hebben de ministers van Justitie en Energie hun ontslag aangeboden in afwachting van een onderzoek naar grootschalige corruptie in de energiesector.

Het pikante is dat Zelensky in juli dit jaar twee waakhonden die tegen corruptie streden, heeft opgeheven. Het draaide om de anticorruptie-instellingen Nabu en Sapo. Onder de bevolking heeft dat destijds een golf van verontwaardiging veroorzaakt. Daarna heeft Zelensky het ongedaan gemaakt.

Datzelfde Nabu heeft nu corruptie ontdekt in de directe vriendenkring van Zelensky. De instelling wijst Timoer Minditsj aan als de man die de corruptiezaak opzette. Samen met Zelensky was hij in de jaren negentig medeoprichter van Studio Kwartel 95, het productiehuis waarmee de Oekraïense president bekend werd als acteur en televisieproducent, voordat hij de politiek in ging. In zijn beroemdste rol speelde hij een geschiedenisleraar die president werd.

Bij de grootse Oekraïense energiemaatschappij, waar Minditsj een belangrijke functie had, heeft hij steekpenningen van aannemers aangenomen in ruil voor contractverlenging. Het ging om ongeveer 85 miljoen euro.

Toen Zelensky na zijn acteurschap de politiek in ging, was hij een absolute buitenstaander. Hij presenteerde zich als een frisse wind die zou afrekenen met de wijdverbreide corruptie in zijn land. Zijn voorganger Porosjenko was namelijk behoorlijk corrupt en Janoekovytsj voor hem nog veel erger. Mede daarom hebben veel Oekraïeners op Zelensky gestemd.

Toen hij in 2019 president was geworden, had hij geen partijapparaat om zich heen. Om het land te besturen, heeft hij onder anderen een beroep gedaan op kennissen, vrienden en relaties in zijn directe omgeving. Dat maakt hem kwetsbaar.

Deze corruptieaffaire is niet catastrofaal voor Zelensky, maar wel een smet op zijn blazoen. Mede onder druk van de EU probeert Oekraïne immers af te rekenen met zijn corrupte imago.

Toch zit er ook een positieve kant aan. Je kunt de affaire ook zien als een stap in het reinigingsproces, waarbij Oekraïne moet voldoen aan Europese standaarden. Tegelijk bewijst het dat hij er goed aan heeft gedaan beide waakhonden niet op te heffen. Ze tonen het belang van onafhankelijk onderzoek aan. Een eeuwenlange traditie van corruptie is niet zomaar weggepoetst. Het bewijst dat de waakhonden hun taken serieus opvatten.”