Caspar van den Berg (VVD) praat in de Eerste Kamer met staatssecretaris Hans Vijlbrief tijdens een schorsing van het debat over de sluiting van de gaswinning uit het Groningenveld. Foto: Remko de Waal
VVD-senator en hoogleraar Caspar van den Berg gaat een nieuw onderzoek leiden naar de bestuursvorm van het Nationaal Programma Groningen, de organisatie die miljarden euro’s voor de regio verdeelt.
Dat heeft het NPG-bestuur onder leiding van VVD’er Johan Remkes besloten. Het team van Van den Berg voerde eerder twee onderzoeken uit naar de bestuursvorm van het Nationaal Programma Groningen en het economische deel daarvan.
De 43-jarige Van den Berg haalde de afgelopen weken het landelijke nieuws doordat hij als Eerste Kamerlid voor de VVD een vertragingsactie van de formerende partijen tegen het sluiten van de Groningse gaskraan leek te leiden. Hij werd verkeerd begrepen en had het anders bedoeld, stelde hij later. De VVD, BBB en PVV stemden vorige week alsnog voor sluiting van de gaskraan.
In het dagelijks leven is Van den Berg hoogleraar bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, hoofd van de Campus Fryslân en bijzonder hoogleraar ‘transities in de publieke sector’ aan de Universiteit Leiden.
Resultaten Nationaal Programma vallen nog tegen
Het Nationaal Programma Groningen ligt onder een vergrootglas omdat de resultaten tot nu toe tegenvallen, terwijl er een nog veel omvangrijker steunprogramma onder de naam Nij Begun voor de komende dertig jaar in gang wordt gezet. Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Economische Zaken stuurde er daarom een aantal stukken over na vragen van de Eerste en Tweede Kamer.
Naast de bestuursvorm is er ook onderzoek gedaan naar het programma zelf. Daaruit bleek vorig jaar al dat de impact van het Nationaal Programma achterloopt. De welvaart in Groningen is weliswaar toegenomen, maar in de rest van Nederland is de welvaart nog sterker gestegen. Daardoor loopt Groningen netto verder achter.
Bovendien is het imago van Groningen achteruit gegaan de afgelopen jaren, constateren de onderzoekers. Dat komt vooral door de parlementaire enquête aardgaswinning en de publiciteit daarover. Daardoor associeert de rest van het land Groningen meer met aardbevingen. Dat werkt vooral door bij mensen die Groningen toch al slecht beoordeelden.
Weinig aandacht voor uitvoering
Onderzoekers stelden ook al eerder dat de uitvoering van het Nationaal Programma Groningen tegenvalt. Er is vooral veel aandacht voor het tot stand brengen van projecten maar te weinig voor de uitvoering ervan, stelden ze.
Een van de plannen ter verbetering is een andere bestuursvorm, en daar moet Van den Berg zijn vervolgonderzoek naar doen. Het huidige bestuur denkt daarbij aan een ‘gelaagde bestuursvorm volgens het Triple Helix-model’. Dat Triple Helixmodel is een bestuur dat bestaat uit een stichting, een overheidsonderneming en een gemeenschappelijke regeling van gemeenten.
