De Groote Polder tussen Termunterzijl en Borgsweer, dat nu nog een populair bosrijk wandelgebied is. Foto: Huisman Media
Inwoners van Borgsweer maken zich zorgen over hun geliefde wandelgebied de Groote Polder. Het lijkt een tegenstelling: bos moet wijken voor een plan om de natuur uiteindelijk te herstellen. ,,Het liefst komen ze met een bulldozer en vegen ze alles in een keer weg.’’
In Borgsweer is het nooit saai. In het kleine dorp met 140 inwoners in het noordoosten van Groningen is het stuivertje wisselen tussen gezellige dorpsfeesten en frustraties over steeds dichterbij kruipende windparken en fabrieken. Nu vrezen de Borgsweersters voor verlies van een geliefd stukje bos bij de zeedijk.
Dat stuk bos is de Groote Polder, een gebied van 40 hectare waar ooit plukken industrie hadden moeten verrijzen maar waar al jarenlang wandelaars hun hond uitlaten. Het bosgebied gaat de komende jaren op de schop. De overheden willen de kustlijn toekomstbestendiger maken tegen de stijging van de zeespiegel en een oplossing zoeken voor overtollig slib (zie kader).
Daarom zijn er ideeën om zeewater binnen te laten in de laaggelegen Groote Polder, slib in delen te laten bezinken en een nieuw natuurgebied te creëren. Wanneer het moet gebeuren en hoeveel het gaat kosten is onbekend. Behalve het bedrijfsleven en natuurorganisaties hebben ook bewoners inspraak.
Slib uit de Eems-Dollard in de Groote Polder
De Eems-Dollard is het enige estuarium van de Waddenzee, oftewel een natuurgebied waar zout en zoet water samenkomen. Door dat brakke water leven er veel verschillende dieren en planten in het stukje Werelderfgoed. Maar er zit te veel slib in het water, waardoor het troebel wordt en er minder algen groeien. Daardoor gaat het aantal vissen, vogels en planten achteruit, want die leven van algen. Het natuurgebied dreigt verloren te gaan.
Daarom wil de overheid ingrijpen. Door slib uit de Eems-Dollard te halen en in de Groote Polder te laten lopen, wil de provincie de polder verhogen en met de zee verbinden. Er moet een nieuw brakwaternatuurgebied komen met dieren en planten die er van nature voorkomen en waar mensen net als in de huidige situatie kunnen wandelen, fietsen en ontspannen.
Het project maakt deel uit van het bredere programma Eems-Dollard 2050, waar verschillende projecten onder vallen om het gebied de komende jaren te herontwikkelen. Bij het programma zijn behalve de provincie Groninger Landschap, waterschap Hunze en Aa’s, Rijkswaterstaat, gemeente Eemsdelta en Groningen Seaports betrokken.
‘Voor ons is het bos van groot belang’
De inwoners van Borgsweer vrezen dat er geen gelijkwaardig alternatief voor de bosstrook terugkomt. Bert Groenhagen, voorzitter van de dorpsvereniging, vreest voor het verlies van een dierbaar wandelgebied. ,,Ik wil behoud van het stuk bos. Voor ons is het van groot belang’’, zegt hij. ,,Ze houden het een beetje onder de tafel om mensen rustig te houden, maar het liefst komen ze op een dag met een bulldozer en vegen ze alles in een keer weg.’’
Dorpsgenoot Anita Zeijlemaker is al even huiverig. ,,Nieuwe natuur, hebben ze het over. Een paar grassprietjes naast elkaar, want op zoute slib groeit geen boom. Dat duurt weer dertig jaar’’, zegt de Borgsweerster. ,,Er lopen herten en fazanten in het weiland achter mijn huis, het is hier harstikke mooi wonen. Ik vind het jammer als dat wordt verpest.’’
,,De provincie zegt dat het mooier wordt als het bos weg is, maar daar heb ik mijn twijfels over’’, zegt dorpsgenoot Petra Bos. Groenhagen denkt er hetzelfde over. ,,Als de bomen weg zijn, wordt het een desolate bende.’’
De bosstrook op de Groote Polder bij Borgsweer moet uiteindelijk plaatsmaken voor een nieuw natuurgebied. Foto: Huisman Media
‘De zeedijk móét versterkt, daar kunnen we niet omheen’
Omgevingsmanager Peter van Dijken van de provincie Groningen begrijpt dat bewoners zich zorgen maken. Maar volgens hem is het onvermijdelijk om met het gebied aan de slag te gaan. ,,De zeedijk waar de Groote Polder aan grenst móét worden versterkt, die wordt hoger en breder. Er wordt de komende jaren dus sowieso al veel in het gebied gewerkt. Daar kunnen we niet omheen’’, zegt hij.
De polder is het laagstgelegen gebied achter de zeedijk en ligt twee meter onder de zeespiegel. ,,Dat gebied zakt door bodemdaling. Tegelijk blijft de zeespiegel alleen maar stijgen. Door slib erin te laten, krijg je een meegroeiende kust en uiteindelijk een sterker kustfundament, zo is de gedachte’’, zegt Van Dijken. Hij ziet kansen om die werkzaamheden te combineren met de herinrichting van het natuurgebied in de polder. ,,De uitwerking willen we juist graag samen met de bewoners van Borgsweer en Termunterzijl doen.’’
Van Dijken is niet bang voor een kale vlakte. ,,Sommige mensen vrezen inderdaad dat er straks geen bomen meer zijn, maar wij zien kansen om aan de randen weer bomen en begroeiing te ontwikkelen. Het is niet ons idee dat het straks helemaal open ligt en desolaat wordt.’’ Volgens hem is het nog een beetje een zoektocht hoe het gebied in de toekomst eruit komt te zien. ,,Sommige inwoners denken dat er al een compleet plan ligt, maar er is echt nog veel ruimte om dat samen met hen in te vullen. We maken ons sterk voor een mooie groene buffer tussen Borgsweer en het industriegedeelte.’’
‘Niet veel in de melk te brokkelen’
Groenhagen is niet te spreken over de communicatie door de overheden. ,,We zaten als bewoners aan tafel, maar hebben niet het idee dat we nog veel in de melk te brokkelen hebben.’’ Toen het project in 2019 aan de Borgsweersters werd voorgelegd, was hij nog enthousiast. Maar inmiddels is hij er steeds meer op tegen. ,,We horen al een jaar niks meer. Die radiostilte baart ons zorgen. ’’
Van Dijken begrijpt dat de Borgsweersters zich onvoldoende geïnformeerd voelen. ,,Daar kan ik wel inkomen. We willen veel dingen combineren, dat maakt het complex en vergt meer voorbereidingstijd dan we hadden gehoopt en verwacht. We willen in het najaar weer met de bewoners om tafel.’’
