Asielzoekers het overvolle Ter Apel. Beeld ter illustratie. Foto: ANP
Groningse VVD’ers komen zaterdag op het landelijk partijcongres in Rotterdam in actie tegen de pogingen van partijgenoten om de omstreden ‘dwangwet’ voor de asielopvang te torpederen.
Ietje Jacobs-Setz, VVD-fractievoorzitter in de gemeente Groningen, komt zaterdag met een eigen motie, als tegenwicht voor de weerstand in de partij tegen de nieuwe wet waarmee het kabinet onwillige gemeenten kan dwingen mee te werken aan de opvang van asielzoekers.
De aanvoerster van de liberalen in de Stad roept de Tweede Kamerfractie op vóór de spreidingswet te stemmen en tegelijkertijd voorstellen te ontwikkelen om de instroom van asielzoekers naar Nederland af te remmen. Naar eigen zeggen krijgt ze veel steunbetuigingen van partijgenoten sinds ze haar initiatief lanceerde.
Ietje Jacobs.
‘Als acuut probleem niet wordt opgelost, moet regering ingrijpen’
Vooral de verplichting die het kabinet met de wet kan opleggen, is een heikel punt binnen de partij. ,,Als liberaal ben ik niet voor dwang’‘, legt Jacobs uit. ,,Maar ik vind wel dat alle gemeenten hun verantwoordelijk moeten nemen, nu we tegen een acuut probleem aanlopen. En als ik zie dat dat niet gebeurt dan vraag ik de regering om in te grijpen.’‘
In Drenthe kijkt Bert Homan, VVD-raadslid in Assen, daar toch net even anders naar. Met het wetsvoorstel zoals dat er nu ligt, kiepert het kabinet het probleem in zijn ogen alwéér over de schutting bij de gemeenten. ,,Ook wij vinden dat we vluchtelingen goed moeten opvangen. Maar dat is toch echt een taak van het Rijk. Er staan nog genoeg rijksgebouwen leeg, of gedeeltelijk leeg. Denk aan de kazernes.”
Na aanvankelijk fel verzet had Homan verwacht dat de VVD-Kamerfractie de wet van tafel had geveegd. Ook op het congres rekent hij op tegenwind. ,,Een groot deel van de achterban is er klaar mee”, zegt Homan. „Het is genoeg geweest. ‘Fractie, blijf eens stevig staan’, zeggen wij.”
Volgens Jacobs is er echter geen andere weg om de asielopvang eerlijker te spreiden. ,,Ik mis in de rest van het land solidariteit met Groningen. Het kan niet zo zijn dat wij hier met Ter Apel, Zoutkamp, Zuidbroek, Groningen en Stadskanaal een bovengemiddeld aandeel leveren in de asielcrisis, terwijl andere regio’s totaal niets doen.’‘
Volledige asielstop? ‘Populistische ‘oplossing’ die nergens op slaat’
Ondertussen zijn volgens de Groningse VVD-leider ook stappen nodig om de instroom op de iets langere termijn af te remmen. Maar een volledige asielstop, zoals een groep partijgenoten onder de naam ‘Klassiek Liberaal’ zaterdag bepleit, kan niet op haar steun rekenen. ,,Een populistische ‘oplossing’ die nergens op slaat’‘, oordeelt Jacobs.
Toch zijn de meeste VVD’ers het er over eens dat de instroom omlaag moet, zegt Willemien Meeuwissen, VVD-fractieleider in de Drentse Staten. Bij het vorige partijcongres kreeg zij nog een motie aangenomen tegen het Haagse stikstofbeleid, nu is ze milder. „De situatie in Ter Apel is onhoudbaar en daar hebben wij in Drenthe ook last van. Het is goed om te spreiden. De meningen verschillen over de vraag of dwang goed is.’’
Willemien Meeuwissen.
Dwang? ‘Rijk legt gemeenten al zo veel taken op, daar hoor ik ook niemand over’
Dat laatste is geen argument om tegen de wet te stemmen, vindt Klaas Buigel, raadslid in de gemeente Westerwolde, het landelijke epicentrum van de asielcrisis. ,,Ik voel die dwang toch minder dan sommige partijgenoten dat kennelijk ervaren. Er zijn al zó veel dingen die Den Haag van bovenaf oplegt, daar hoor ik in partij nooit iemand over.’‘
Buigel vindt dat de spreidingswet er sowieso moet komen en staat dan ook vierkant achter de motie van zijn partij- en provinciegenoot Jacobs. ,,Het wordt heel erg spannend’‘, blikt hij vooruit. ,,Ik ben bang dat de motie van ‘Klassiek Liberaal’ zomaar kan worden aangenomen.’‘
De nieuwe wet ontlast niet alleen het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel, maar verlicht volgens Buigel ook de financiële pijn voor het overvraagde Westerwolde. ,,Gemeenten die straks iets extra’s doen, krijgen 2500 euro per asielzoeker boven hun taakstelling. Voor Westerwolde telt dat op tot een behoorlijk bedrag, met nu al tweeduizend plekken in het asielcentrum, 450 in de penitentiaire inrichting én 150 Oekraïners.’’
