VVD-leden dienen een motie in tegen de dwangwet asielopvang. Foto: Bart Maat
Rotterdam Hoewel de VVD-Kamerfractie zich vorige week – na een ‘pittig gesprek’ met partijleider Mark Rutte – achter de dwangwet voor asielopvang schaarde, is de VVD-achterban nog niet overtuigd.
Bij een partijcongres in Rotterdam, komende zaterdag, dienen zo’n tweehonderd VVD-leden een motie in tegen de dwangwet. „Het past niet bij een liberale partij om gemeenten te dwingen”, vindt indiener Klaas Kwint uit Alphen aan den Rijn.
Volgens Kwint klopt er ‘staatsrechtelijk helemaal niets van’ hoe Rutte deze wet er ’bij de Kamerfractie heeft doorgedrukt’. „De fractie had gewoon voet bij stuk moeten houden”, zegt hij. „Dit biedt geen oplossing. Nederland heeft een tijdelijke asielstop nodig. De instroom moet fors omlaag. We horen daar al jaren beloftes over van onze partijtop, maar er gebeurt vrijwel niets.”
Nederland minder aantrekkelijk maken voor asielzoekers
Een groep VVD’ers die zich Klassiek Liberaal noemt, waartoe ook Kwint behoort, komt daarom zelf met voorstellen om Nederland minder aantrekkelijk te maken voor asielzoekers. Zo dienen de leden een motie in om pas na tien jaar het Nederlanderschap te geven aan mensen met een verblijfsvergunning. Nu gebeurt dat na vijf jaar.
De moties vinden weerklank bij VVD’ers uit alle hoeken van het land. „Met de dwangwet ga je gemeenteraden buitenspel zetten zonder harde afspraken over instroom”, zegt Eddie Förster, VVD-fractievoorzitter in Breda. Eerder deelden tientallen VVD-fractievoorzitters uit Noord-Holland en Limburg hun kritiek op de asielkoers.
Kentering binnen de partij
Sinds het vorige VVD-congres in juni, waarbij een motie tegen het stikstofbeleid van het kabinet verrassend werd aangenomen, lijkt er sprake van een kentering binnen de partij. Waar interne kritiek voorheen zeldzaam was, laat de achterban nu steeds luider van zich horen. „Dat komt omdat wij een partijtop zien die voornamelijk brandjes aan het blussen is”, stelt oud-Kamerlid Helma Lodders. Ook wordt er niet goed geluisterd, zegt ze: „De motie tegen het stikstofbeleid is tot nu toe onvoldoende uitgevoerd.”
Mirjam Nelisse, VVD-Statenlid en indiener van die stikstofmotie, beaamt dat. Zij ziet overeenkomsten in de kritiek op het asielbeleid en op de stikstofkoers. „Bij stikstof was de aanleiding de focus op onteigening. En bij asiel ligt de focus op dwang. Allebei zijn dat géén liberale waarden. Het is goed dat hier binnen onze partij nu meer discussie over is.”
‘Dan valt de regering maar’
Kritische leden vinden dat de coalitiesamenwerking met D66 en CU steeds meer knelt. Door het jaar na jaar sluiten van gevoelige compromissen verliest de VVD kleur. „Het houdt een keer op”, vindt Kwint. „Als D66 en CU niet bereid zijn iets te doen aan de instroom van asielzoekers, dan kunnen wij dat simpelweg niet meer accepteren. Dan valt de regering maar.”
Ondertussen bevalt het een deel van de leden helemaal niet dat de VVD-Kamerfractie voornamelijk bestaat uit jonge mensen uit de Randstad, die bovendien vaak carrière hebben gemaakt als assistent van een minister of partijmedewerker.
