Een lelieveld vlakbij het centrum van Havelte. Martijn Bijzitter
Westerveld heeft met de lelieteelt een steeds giftiger dossier in handen. Steeds meer mensen richten hun blik op de gemeente, die het ook niet lijkt te weten.
De nieuwe en anonieme actiegroep ‘Boze Burgers van Westerveld’ spoot begin deze week met gele verf ‘Pas op, landbouwgif’ op de toegangswegen van alle dorpen in Westerveld. Het betekende het startsein van een onrustige week.
In de gemeente worden, soms op enkele tientallen meters van huizen, lelies geteeld en bespoten met pesticiden. Deze gewasbeschermingsmiddelen worden in verband gebracht met neurologische aandoeningen zoals Parkinson, ALS en Alzheimer en met kanker. Zie hier de zorgen van een deel van de inwoners. Die vinden dat de gemeente haar zorgplicht verkwanselt: de verantwoordelijkheid om te zorgen voor een veilige, gezonde en schone leefomgeving.
Zorgen weggespoten
Kennelijk was de verf niet bedoeld om permanent aanwezig te zijn, want een dag later had de gemeente alle gele ‘waarschuwingen’ alweer weggepoetst. Uit het gemeentehuis van Diever kwam een stevig signaal: de gemeente deed aangifte tegen de actievoerders. Ook wil Westerveld de kosten verhalen op de actiegroep.
Of een aangifte de toch al giftige sfeer rondom de lelieteelt ten goede komt, is zeer de vraag. Had de factuur van het schoonmaakbedrijf niet volstaan? Tegenstanders van de lelieteelt zien dit als bewijs dat Westerveld op de hand is van de lelieteler. Voor hen voelt het alsof hun zorgen met een hogedrukspuit worden weggespoten.
‘Totaal omgekeerde wereld’
Topadvocaat Bénédicte Ficq, onder meer bekend van haar strijd tegen de tabaksindustrie, roerde zich en schreef op LinkedIn dat zij niet kon geloven dat Westerveld aangifte deed tegen de actievoerders. ‘Totaal omgekeerde wereld’, vindt Ficq. Ze wees daarbij nadrukkelijk naar het grondrecht (artikel 22 van de grondwet, red.) dat de overheid de volksgezondheid van de burger bevordert. Of in elk geval beschermt.
Niet vaak reageerde Westerveld zo stevig in de netelige leliediscussie, een kwestie waar geen breed omarmde oplossing mogelijk lijkt. Al jaren komt ook de gemeente niet veel verder dan teksten als in ‘in gesprek blijven’ en 'oog voor alle belangen’.
Die gesprekken komen overigens maar moeizaam op gang. Commissaris van de koning Jetta Klijnsma probeerde als vredesduif een paar jaar terug de verstoorde verhoudingen in de gemeente te herstellen. Haar inspanningen leverden weinig op.
Westerveld bevindt zich in een lastige spagaat. De lelietelers zijn immers óók inwoners van de gemeente. Ze zeggen zich aan de regels te houden, maar stellen ook dat ze niet zonder gewasbeschermingsmiddelen kunnen.
Polarisatie steekt de kop op, een fenomeen dat we in Drenthe eerder zagen in de discussies over de wolf en de windmolens. Nu de spanningen oplopen, wordt gekeken naar de gemeente. En die zit met de handen in het haar. Verslaggevers die met vragen op het gemeentehuis komen, worden zenuwachtig naar de uitgang gedirigeerd. De juridische kennis in deze discussie ontbreekt, ook op de burelen van Westerveld. Het is op eieren lopen. Grote vraag is hoe.
