Bertus Witteveen (64) is ondanks ziekte nog altijd voorzitter van Fiets4Daagse in Westerbork. ‘Ik mag het een ander graag naar de zin maken’

„Vier dagen lang, vier dagen lang, op de pedalen, op de pedaaaalen”, klinkt het door de woonkeuken van Bertus Witteveen en Marieke de Kleer aan de Hoofdstraat in Westerbork. Witteveen (64) zingt het speciaal voor de 60ste editie van de Drentse Fiets4Daagse gecomponeerde lied, dat zijn vrouw afspeelt op haar telefoon, mee. De tekst staat op de stapel placemats voor zijn neus. „Die krijgen alle achthonderd tot duizend ontbijters. Het is de bedoeling dat we het met z’n allen gaan zingen”, legt Witteveen (64) uit.

Zaterdag is het traditionele startontbijt in het centrum van het dorp, dat Witteveen een jaar of tien geleden introduceerde. „Ik heb in het bestuur wel eens geopperd om ermee te stoppen. In de eerste jaren dat de Fiets4Daagse hier startte, deden we het ook niet. We kunnen ook wat extra geld aan iets anders uitgeven, opperde ik. Of ik gek geworden was, kreeg ik te horen, haha.”

Het is geen vanzelfsprekendheid dat de voormalig eigenaar van restaurant Diggels, die zich samen met De Kleer vorig jaar terugtrok uit de zaak pal tegenover hun woning, voor het zesde jaar op rij startplaatsvoorzitter is. In september 2023 werd ontdekt dat hij lijdt aan Lewy body dementie, een vorm van dementie met kenmerken van de ziekte van Parkinson. „Ik merk wel dat er wat aan de hand is, je moet de kop ook niet in het zand steken, maar ik boks nog een keer in de week, ik volleybal eens per week en ik golf zeker twee a drie keer in de week. Dat is goed. Beweging is heel belangrijk als je deze aandoening hebt. Maar het voorzitter zijn is wel een dingetje. Ik weet nog niet hoe het in de toekomst gaat.”

„Haha, nou ik had niet verwacht dat het zoveel teweeg zou brengen. Ten eerste had ik het helemaal niet zien aankomen. Ik was echt overrompeld. Marieke zegt wel eens dat ze nooit mooi op foto’s staat en dan zeg ik expres dat ik er juist altijd goed op sta, maar sinds ik de foto’s van die dag heb gezien, weet ik wel beter. Het zag der niet uut! Ze hadden me met een smoes naar Diggels gelokt. Ik kwam de zaal binnen, waar iedereen stond te wachten en dacht: wow, wat is dit?! Dat zie je terug op de foto’s, haha. Ten tweede kreeg ik na die tijd heel veel reacties van mensen die het heel mooi voor mij vonden. Dat had ik ook niet verwacht. Het is een hard gelag dat Sander Vos (horeca-collega uit Westerbork die in maart overleed, red.), die het allemaal in gang heeft gezet, er niet meer is, maar het gebaar blijft prachtig.”

„Zijdelings. David de Leeuw, eigenaar van Abdij de Westerburcht, is echt een van de kartrekkers geweest. We hadden er als horecaondnemers ook belang bij. De Fiets4Daagse betekent extra gasten. We hadden in het dorp destijds de Horeca Coöperatie al, waardoor we veel samenwerkten. Toen Hoogeveen stopte als startplaats, zocht de organisatie een nieuwe. Wij hadden hier in 2009 het hele Vuelta-spektakel gehad, met de komst van de Spaanse wielerronde en allemaal feestactiviteiten; de Fiets4Daagse leek ons ook wel wat. David en ik hebben de koppen bij elkaar gestoken. De organisatie wilde een bidbook van ons hebben, waarmee we moesten laten zien dat we het konden. Ik weet Davids reactie nog. ‘Laten zien dat we het kunnen? Moet je zien wat er in Westerbork allemaal is georganiseerd rondom de Vuelta!’ Maar goed, hij heeft het gemaakt en we werden startplaats.”

„Ik niet, haha! Iedereen in het bestuur was voor en Bertus was tegen, maar dan zeg ik: we leven in een democratisch land, dus we doen het gewoon. En ik moet toegeven: ik heb er sindsdien best wat enthousiaste geluiden over gehoord. Er ligt een ijsbaan bij het vroegere gemeentehuis en er zijn activiteiten als ijspegels vangen, curling en sneeuwballen gooien. Verder is er winters eten en drinken verkrijgbaar, zoals glühwein, snert, stamppot en knieperties. Of het aanslaat? We gaan het zien.”

„Nee. Als ik zou zeggen: ‘Doen we niet’, dan zegt de rest van het bestuur: ‘Volgend jaar regel je het maar mooi alleen’. En we moeten het met elkaar doen. Wat zo mooi is; alle vrijwilligers – we hebben er een stuk of honderd – zijn heel trots op Westerbork en vinden het elk jaar weer prachtig om te doen. Het is jammer dat bijvoorbeeld Assen is afgehaakt als startplaats, maar ja, de gemiddelde leeftijd van de vrijwilligers lag daar ver boven de 70. Dan houdt het een keer op. Daar moeten we hier ook voor oppassen.”

„Voor het eerst heb ik een rechterhand. Dorpsgenote Marjon Speelman, die ook in het bestuur zit, loopt als het ware naast mij. Ik heb in het bestuur gezegd dat ik iemand nodig heb die een beetje op mij let. Wat ik bijvoorbeeld merk: vroeger kon ik heel goed en snel hoofdrekenen, dat gaat absoluut niet meer. Daar moet je iets op verzinnen. Ik heb Marjon gevraagd mij niet op sleeptouw te nemen en voor me uit te gaan lopen, maar samen mét mij. Dat gaat prima. We hebben het ook al gehad over hoe we het volgend jaar gaan doen. Ik denk dat ik er dan nog wel zit, hoor.”

„Ik denk bijkomen”, zegt zijn vrouw aan de andere kant van de keukentafel. Witteveen: „Sowieso even weer golven. Dat vind ik mooi werk: ik ben in beweging, in de natuur en het is een sociaal gebeuren. Soms ga ik ook even alleen naar de baan in Aalden om honderd ballen weg te slaan vanaf de driving range, mijn swing oefenen. Vaak is het mij lang niet naar de zin. Ik ben best wel een strebertje, al weet ik ook dat ik geen wereldkampioen hoef te worden. Het gaat om de beweging. Dat geldt voor het boksen ook.”

De Kleer legt uit dat het boksen een vorm van therapie is voor met name Parkinsonpatiënten. Ze boksen in groepsverband en trainen tegelijkertijd hun hersens.

Witteveen: „Dan moeten we bijvoorbeeld om de paar stoten verschillende automerk opnoemen. Dus: poef poef, Mercedes, poef poef, BMW, poef poef, Fiat. En dan rij ik later terug naar huis en weet ik er nog veel meer dan ik tijdens de training kon bedenken, haha. Maar het doet me heel goed. Ik krijg er een kick van.”

„Ja. Ik ben een horecaman in hart en nieren. Ik mag het een ander graag naar de zin maken. Als je dat niet in je hebt, moet je niet in de horeca willen werken. Of het niet confronterend is dat we nog steeds pal tegenover Diggels wonen? Nee, daar heb ik geen last van. Niek, onze opvolger, die al sinds zijn 17de bij ons heeft gewerkt, komt hier ook nog wel eens binnenlopen. Soms geven we advies of komt hij om even te sparren.”

„Nou, dat is nog niet zo makkelijk, al komt er heus nog wel weer wat op mijn pad. Ik zou nog wel ergens gastheer willen zijn, al is het voor één dag in de week. Ik moet het nu eenmaal rustiger aan doen. Of helpen bij een horecabedrijf dat niet zo goed draait. Ergens in mijn hoofd heb ik ook wel een idee om nog één klappertje te maken; iets groots te organiseren in Westerbork. Ik zeg nog niet wat, omdat ik het ook spannend vind.”

„Ik denk wel dat ik mensen bij elkaar kan brengen. En als je zelf meewerkt, in plaats van alleen aanwijzingen te geven, werkt dat goed. Hoe meer je mensen met elkaar verbindt, hoe meer je samen van de grond krijgt. Iedereen vindt het leuk om erbij te horen. Wat ik ook belangrijk vind: als ondernemers moet je elkaar wat gunnen. Als je goed bent voor elkaar, profiteer je er allebei van; wie goed doet, goed ontmoet.”