Familie Babayants uit Emmen zit al drie maanden in een kerk. ‘Minister Faber, kom alsjeblieft langs, kijk deze mensen in de ogen’

Er gebeurt van alles in het kleine winkelcentrumpje vlakbij het kerkelijk centrum. Bij Snackpoint Jansen is het leven als een frikadel: je moet hem zelf speciaal maken. Verderop vermeldt een geel bord met zwarte letters dat de situatie aan de Bruynstraat is gewijzigd. De familie Babayants uit Emmen heeft er geen weet van. Hun leven speelt zich, sinds het kerkasiel van 21 november, af binnen de vier muren van kerkelijk centrum ‘Open Hof’.

De familie bestaat uit vader Aleksander, moeder Karine en de kinderen Aram (20) Ariana (13), Amelia (10) en Aleksa (2). Het gezin moet volgens de IND terug naar Oezbekistan, het land waar ze tien jaar geleden vandaan vluchtten. Kampen bood hen daarop kerkasiel: de kerk vangt vluchtelingen op tijdens een lopende dienst; door die dienst continu - 24 uur per dag, zeven dagen in de week - door te laten gaan, mag de overheid het gezin niet uit de kerk halen.

Asielminister Faber baarde afgelopen vrijdag opzien door de uitspraak: „Ze komen er vanzelf een keer uit.”

Herman Stomphorst voert het woord namens de Babayants. En om hun toch al hectische leven zo rustig mogelijk te houden, houdt Stomphorst hen in de luwte. Hij kent de Emmer familie via zijn echtgenote, Esther van Dijken, de Groningse PvdA-politica die zich sinds jaar en dag sterk maakt voor gewortelde kinderen.

„Je wilt niet weten hoeveel aanvragen er zijn om de familie te spreken”, zegt Stomphorst. De familie verblijft in privévertrekken in het gebouw. Op de openbare weg lopen ze gevaar opgepakt te worden (Stomphorst: „Al ligt de Dienst Terugkeer en Vertrek hier niet op de stoep.”), dus een klein tuintje biedt de mogelijkheid om frisse lucht op te snuiven. De familie mist vooral het dagelijkse contact, op school en bij de voetbal.

Het is deze maandagavond een ietwat bijzondere avond in Kampen. Elly Zuiderveld (Elly van Elly&Rikkert) komt immers niet elke avond zingen. Een twintigtal mensen heeft na koffie of thee in de ontvangsthal een plekje weten te vinden in de kerk. Stomphorst – gekleed in zwarte trui met opschrift ‘GELUKSZOEKER’- knikt de bezoekers vriendelijk toe.

Dit is de wereld waarin hij graag zou willen leven: een wereld waarin men naar elkaar omkijkt. Dat de familie Babayants de tijd vanaf 21 november hier verpoost, werpt hij ook verre van zich. „Tijd verpozen? Nee hoor, absoluut niet”, zegt de in Gouda woonachtige Stomphorst, die zich vrijwillig heeft opgeworpen als woordvoerder en tussenpersoon van en naar de familie Babayants. „Hier gebeurt veel meer dan dat: het brengt de gemeente hier ook echt iets. Kom hier ’s nachts en ervaar hoe de tijd nagenoeg stilstaat. Iemand vertelde dat zijn vriendin zich heel moeilijk in woorden kon uiten. Tót zij hier ’s nachts was geweest. In die rust gebeurt er echt iets.”

Hij loopt in de ontvangsthal een paar meter naar de hoofdingang. Daar hangt een bord met de kaart van Nederland. Erboven staat de tekst: Waar komen jullie vandaan? Bezoekers aan de kerk en het asiel van Babayants mogen een speldje prikken op de plaats van herkomst. „Grofweg zou je de Biblebelt kunnen zien”, wijst Stomphorst naar de brede strook van Zeeland naar Overijssel. „Maar het is meer dan dat. Laatst kwamen hier mensen van Exctintion Rebellion uit Gouda. Ik bedoel maar.”

Hij bedoelt dat de bezoekers iets universeels, iets humanitairs, iets rechtvaardigs nastreven: dat je zo niet omgaat met kinderen die geworteld, geboren, opgegroeid zijn in ons land. „Dat brengt mensen samen, de hoop op menselijkheid. In deze donkere tijd vol oorlog, spanning en polarisatie.”

Daar is het dan: polarisatie. Het is binnen versus buiten. Veilig of opgepakt worden. Nederland of Oezbekistan. „Moet je het zo tegenover elkaar zetten?”, vraagt Stomphorst zich af. Ook hij hoorde de uitspraak van minister Faber. „Dan denk ik: alsof dit een wedstrijd is wie het het langst volhoudt. Maar zo staan wij er niet in. Ik zou zeggen: mevrouw Faber, kom alsjeblieft langs, ervaar wat hier gebeurt, kijk deze mensen in de ogen. Ik wil dit niet een politiek verhaal maken, of kinderen nou uit Afghanistan of Oezbekistan komen - maar ik zou de vraag willen stellen: willen wij zó omgaan met mensenrechten?”

Met alles wat hij in zich heeft – en met Stomphorst zo’n vijftig vrijwilligers per dag – vecht hij elke dag voor de familie Babayants en soortgelijke gezinnen, met kinderen die hun wortels hebben in Nederland. „Het is waar je wieg stond, en of je met je paspoort de hele wereld over kan. Willen we dít dan in een van de rijkste landen ter wereld?”

Nee, het is geen wedstrijd tussen de familie Babayants en minister Faber. „Met elkaar in gesprek gaan en zoeken naar een oplossing”, zegt Stomphorst. „Wat wij te bieden hebben in zo’n gesprek? Moeten we echt willen onderhandelen over mensenrechten?”

Nee, zegt Herman Stomphorst met alles wat hij in zich heeft. Hoe lang ze dit nog volhouden in Kampen? „Er zit nog heel veel energie in. Laatst was hier een avond voor de eigen gemeenteleden en de belangrijkste vraag was de vraag die niet werd gesteld: hoe lang gaat dit nog duren? Dat was mooi.”

In de dienst zingt Elly Zuiderveld, begeleidt door Jan Borger. Schrijfster Gerry Velema spreekt de belangstellenden toe. De geboren Coevordense bekommert zich om de kinderen van het gezin Babayants. Toen ze in Roden woonde, ving ze zelf kinderen in zo’n situatie op. „Het is een domme zet dit gezin weg te sturen”, vindt ze. „Zelf hebben we te weinig kinderen in Nederland! Zet de probleemgevallen maar uit, de vandalen. Maar niet deze mensen, die onze maatschappij willen steunen.”

Velema bidt met de kerkgangers in Kampen: ‘Geef uitkomst, geef toekomst’.