Asieladvocaat Inge Zuidhoek uit Gieten: 'Stoort mij mateloos dat over asielzoekers wordt gesproken of het ongedierte is'

Voormalige vluchtelingen die door haar zijn geholpen, zijn vol lof over de advocaat. Maar Inge Zuidhoek (58) van NoordZuid Advocatuur krijgt soms ook zeer vervelende reacties op haar werk. Zoals afgelopen voorjaar. Ze won een rechtszaak die ertoe leidde dat de strenge opvang (pbl) in Ter Apel moest worden gesloten.

,,Ik heb hele nare mails gekregen. Anoniem. Daar ben ik wel van geschrokken. In de mails stond bijvoorbeeld dat je asielzoekers inderdaad niet moet opsluiten maar dat je ze direct moet neerschieten. Dat vond ik best eng. Die mensen hadden uitgezocht wat mijn mailadres was en mij een bericht gestuurd. Als ze die moeite nemen, dacht ik, dan staan ze straks misschien ook bij mijn kantoor op de stoep. Of erger: bij mijn huis. Ik heb nog steeds geen idee wie er achter zaten.”

,,Ik kom wel uit de tijd dat veel jongeren politiek bewust waren en zich druk maakten over mensenrechtenschendingen. Rond mijn zestiende zat ik bij een jeugdgroepje van Amnesty International. Op school organiseerden we schrijfavonden. Dan schreven we brieven aan politieke gevangenen. Ik vind het nog steeds fijn om met mensen om te gaan die zich ergens voor inzetten, die denken dat het mogelijk is verschil te maken.”

,,Absoluut. Mijn vader zat in de gemeenteraad voor de PvdA in Oldenzaal. Ik kom uit een echt rood nest. Mijn vader was ook campagneleider. Hij nam thuis campagneliederen op. Dan ging hij in verkiezingstijd met een grote megafoon rond in de wijken in Oldenzaal. Dat heeft me zeker gevormd.”

,,Midden jaren tachtig zat ik bij een kraak- en actiebeweging. Op een dag was ik bij de ontruiming van het kraakpand de Mariënburg in Nijmegen. We liepen met een groepje buiten bij het kraakpand na de ontruiming toen plotseling de GBO uit een busje kwam. Dat was een knokploeg van de politie. Ik werd opgepakt, omdat ik een steen zou hebben gegooid.”

,,Zeker niet. Het gooien van een steen is niet mijn stijl. Ik ben van de argumenten. Maar ik werd niet geloofd. Het was mijn woord tegen dat van de politie. Ik heb zeven dagen in een halfopenvrouwengevangenis gezeten en ben later ook veroordeeld. Ik vond het heel gek dat datzomaar kon. Ik dacht: dan moet ik maar rechten gaan studeren. Met het idee dat ik dan iets constructiefs kon doen tegen dit soort onrechtvaardigheid. Ik studeerde toen nog sociologie, maar daar wilde ik toch al mee stoppen.”

,,Vroeger weinig. Helemaal niet eigenlijk. Ik heb door mijn ervaringen als advocaat wel weer vertrouwen gekregen in de rechtsstaat.”

,,Ik had geen hanenkam, zoals de echte punkers. Toen ik werd gearresteerd, had ik wel knaloranje haar. Ik woonde in een woongroep in Wageningen. Tijdens mijn studie ben ik bij vluchtelingenwerk terechtgekomen. Die tijd was vrij intens: veel werken en rechten studeren in deeltijd. In de woongroep draaiden we ook een restaurant, waarvan de opbrengst naar een goed doel ging. Er was altijd veel reuring en gezelligheid. Je maakte deel uit van een grote familie. We hadden ook wel felle discussies, maar het ging wel altijd ergens over.”

,,Dat komt door mijn man. Ik woonde in Amsterdam toen ik hem daar leerde kennen. Hij woonde in Drenthe.”

,,Die van een Syrische familie, een gezin met vier kinderen. Dat komt ook, omdat we altijd contact hebben gehouden. Bovendien was het een zaak die maar niet voorbij ging, die heeft jaren geduurd. Het was niet heel makkelijk om aan te tonen dat zij recht hadden op asiel. Het is een Koerdische familie. Ik moest heel individueel bewijzen dat het gevaarlijk voor hen was in Syrië. Uiteindelijk hebben ze een verblijfsvergunning gekregen. Ook na afloop van de zaak ging ik nog geregeld bij ze eten. Het zijn hele actieve, open mensen. Ik nam vaak mijn dochter mee. Ik vond het belangrijk dat zij als kind kennismaakte met andere culturen.”

,,De ouders hadden drie meisjes en een jongetje. Die dochters volg ik nog steeds. Ik ken ze als kleine meisjes die in het azc in Zuidlaren zaten. Nu zijn het volwassen vrouwen die zelf kinderen hebben. De een heeft een modewinkel, haar zus heeft samen met haar man een autopoetsbedrijf en de andere zus werkt in het ziekenhuis. Ze doen het goed. Dat vind ik heel leuk om te zien.”

,,Heel spannend. Vooral voor het gezin natuurlijk. Ze wonen al meer dan tien jaar in Nederland en zeker de kinderen zijn hier helemaal geworteld. Het gezin werd op een woensdagochtend in alle vroegte in Emmen in een busje gezet en meegenomen naar het detentiecentrum in Zeist. De familie zou die maandag erop naar Schiphol gaan om uitgezet te worden. Het was vooral voor de vier kinderen traumatisch.”

,,Ik heb een spoedprocedure bij de rechter aangespannen om de uitzetting te voorkomen. Dan moet je met nieuwe informatie komen die mogelijk tot een ander oordeel leidt in de asielprocedure. Ik ben direct met hulp van anderen informatie gaan verzamelen. Ik had 25 links naar websites met informatie over Oezbekistan, waaruit blijkt dat meisjes en vrouwen in grote delen van het land niet vrij kunnen leven. De meisjes uit dit asielgezin zijn hier opgegroeid. Die mag je volgens een uitspraak van het Europese hof in een enigszins vergelijkbare zaak niet terugsturen naar dat soort landen.”

,,Ik zat wel op hete kolen. Het was maandagmiddag en de familie was al in een busje op weg naar Schiphol om op het vliegtuig gezet te worden. Ondertussen zat ik achter mijn computer constant de pagina te verversen. De uitspraak kon elk moment binnen komen. Toen ik las dat de rechter ons in het gelijk had gesteld, was ik erg blij en opgelucht. Het gezin is nuterug in Emmen. Het is niet zeker of ze definitief mogen blijven. De procedure loopt nog. Begin oktober hebben we weer een rechtszaak gehad.”

,,Niet vaak. Als ik geen tijd heb om een zaak genoeg aandacht te geven, probeer ik mensen door te verwijzen naar een collega. Af en toe wijs ik iemand af als ik niets voor ze kan betekenen. Mensen denken soms dat je maar in het wilde weg kunt procederen. Dat is niet zo. Je moet ook in het vreemdelingenrecht wel iets nieuws hebben, anders heeft het geen zin.”

,,Asiel ligt altijd wel onder een vergrootglas. Het is nooit rustig. Wat er op dit moment over de instroom wordt gezegd, is onzin. De problemen in de asielketen zijn niet het gevolg van een hysterisch grote instroom. Het komt door politieke keuzes. De IND krijgt te weinig geld om de organisatie in de benen te houden en er zijn te weinig opvangplekken, omdat heel veel azc’s zijn gesloten.”

,,Ik vind het beangstigend dat in veel landen extreemrechts groot wordt, zoals in Nederland de PVV. Andere partijen schuiven ook naar rechts op. De manier waarop over moslims en buitenlanders en zeker over asielzoekers wordt gesproken, stoort mij mateloos. Alsof het een soort ongedierte is dat ten koste van alles buiten de deur moet worden gehouden. Ik vind het zorgelijk dat mensen die zo tegen anderen aankijken zoveel macht krijgen. Soms ben ik blij dat mijn vader dit niet meer hoeft mee te maken. Hij had echt niet kunnen verdragen hoe extreemrechts regeert.”