Bart van der Vossen (geelzwart geblokt overhemd) is gevlucht uit Kiev en woont nu bij zijn broer Jan in Een. Foto: Marcel Jurian de Jong
Bart van der Vossen uit Vries woonde 25 jaar in Kiev. Hij wilde niet weg, maar is toch is met zijn Oekraïense vrouw gevlucht naar Nederland en woont nu bij zijn broer in Een. ,,Mijn vrouw staat op de dodenlijst.”
,,Ik wil naar huis. De familie van mijn vrouw woont tijdelijk in onze woning. We hebben drie honden moeten achterlaten, één is deze week overleden door de stress. Hij kon niet tegen de aanhoudende bombardementen. Maar ja, het kan nog erger, als je hele gezin wordt gedood door beschietingen.”
Bart van der Vossen (62) is met zijn Oekraïense vrouw gevlucht uit hun dorpje Lisniky, op 5 kilometer van Kiev. Nu zit hij in de tuin van zijn broer Jan in Een, bij wie ze onderdak hebben gekregen. ,,Ik kijk geen tv meer. Ik word gek als ik al die beelden uit Oekraïne zie.”
‘Het is onze grond, die laten we ons niet afpakken’
Begin deze maand zat Van der Vossen nog in de kelder van zijn huis. Schuilend tegen de Russische bombardementen op de buitenwijken van Kiev. Vastbesloten liet hij via de telefoon aan mij weten dat hij niet weg ging uit Lisniky. ,,Ik heb hier mijn huis, onze honden. Het is onze grond, die laten we ons niet afpakken.”
Maar een paar dagen later volgde een appje. ‘Reisverslag eerste dag. Opstaan, licht ontbijt, laatste spullen in de auto, zoals voedsel en thermos met koffie en thee. Afscheid nemen van dierbaren en dieren.’ Een huilende smiley met traan sluit het appje af.
Dus toch gevlucht. Waarom? ,,Mijn vrouw staat op de dodenlijst van de Russen. Ze werkt in Kiev voor een buitenlandse organisatie. Welke? Dat kan ik om veiligheidsredenen niet zeggen. Haar collega werd in Irpin (de zwaar belegerde voorstad ten noordoosten van Kiev, red.) op straat doodgeschoten door de Russen. Mijn vrouw kreeg daarop van haar werkgever te horen dat zij ook op de lijst stond en het land uit moest gaan. Ze konden haar veiligheid niet meer garanderen. Toen hebben we besloten toch te vertrekken.”
Van der Vossen weet dat de arm van Poetin c.s. lang is en om die reden houdt hij zijn vrouw uit de publiciteit. ,,Gelukkig kan ze met de laptop haar werk hier voortzetten.”
11,5 uur gedaan over 62 kilometer
Met twee Oekraïense familieleden vertrokken Van der Vossen en zijn vrouw uit Lisniky, huis en haard achterlatend op weg naar Een, in de kop van Drenthe. Na 25 jaar wonen en werken in de horeca in Kiev. Met een volle tank benzine en een jerrycan met 35 liter extra brandstof in de kofferbak gingen ze op pad. ,,Gelukkig konden we de auto lenen van onze dochter, dat is een zuinige hybride. Zij zat al voor de uitbraak van de oorlog voor haar werk in Polen.”
,,Onderweg waren overal roadblocks, wegversperringen waar je je papieren moest laten zien. Het was enorm druk op de wegen met vluchtende mensen in volgepropte auto’s. We moesten soms stapvoets rijden, 2 tot 5 kilometer. Stoppen mocht niet, want dan ontstonden er lange files en was je een gemakkelijk doelwit voor de Russen. Over 62 kilometer hebben we 11,5 uur gedaan.”
De familieleden zetten ze af bij kennissen in het westen van de Oekraïne en daarna ging het stel verder naar de grens met Moldavië. ,,Hier mochten we twee dagen blijven om bij te komen en vervolgens zijn we doorgereden naar NAVO-land Roemenië. Via tussenstops in Hongarije, Oostenrijk en Duitsland werd maandag het huis van broer Jan in Een bereikt. Die heeft een slaapkamer voor hen beschikbaar gesteld.
‘De mensen worden steeds kwader’
Bart van der Vossen onderhoudt dagelijks contact met de familie in zijn huis en kennissen in Oekraïne. Via Whatsapp krijgt hij foto’s en filmpjes toegestuurd van Kiev, Lviv en het kapotgeschoten Marioepol. ,,Verschrikkelijk wat daar gebeurt. De mensen worden steeds kwader. Vrouwen worden verkracht, burgers worden afgeslacht. En het Westen kijkt maar toe, bang voor een Derde Wereldoorlog. Maar die is voor ons al uitgebroken. Als Poetin aan de macht blijft, is Moldavië het volgende land dat hij binnenvalt. Dat heeft een leger van slechts zesduizend militairen, daar walsen de Russen zo overheen.”
In Een probeert Van der Vossen te bekomen van de oorlog in zijn tweede vaderland. ,,Ik doe wat in de tuin hier.” Hij zegt geen financiële steun in Nederland nodig te hebben. ,,Ik heb bij de gemeente Noordenveld en de politie gemeld dat we hier zijn. Dat leek me wel netjes. Geld hoeven we niet. Ik ben met pensioen en mijn vrouw heeft inkomen. Geef dat geld maar aan mensen die echt in nood zitten.”