Ook abstracte kunst heeft een gevoelsleven | Kunst kijken met Eric Bos

Kunsthandel Peter ter Braak in Groningen bestaat 25 jaar. Voor Ter Braak was dat een reden om Han Steenbruggen, directeur van Museum Belvédère in Oranjewoud, uit te nodigen om de jubileumtentoonstelling in te richten. Waarover moest die gaan? Over de voorkeur van de kunsthandelaar voor naoorlogs abstract-expressionisme en lyrische abstractie.

Dan denken we aan Roelof Frankot, Dick Zwiers en Fred Sieger, kunstenaars die zochten naar een nieuwe manier van uitdrukken en volop experimenteerden met abstractie. Die de weergave van de werkelijkheid steeds meer vervaagden en overgingen tot abstracte vormen, met compositie en kleur als belangrijkste elementen. Die geen verhaal vertelden – veel werk draagt ook geen titel – maar emotie wilden uitdrukken en een zekere mate van (rauwe) poëzie. Overwegend monumentale composities en formaten, maar ook kleine juweeltjes van experimenteerlust.

Peter ter Braak verzamelt en verhandelt dergelijke kunst vanaf het jaar 2000, toen hij zijn kunsthandel aan het Lopende Diep opende. Juist in een tijd toen de smaak alweer veranderd was en abstract-expressionisme als ouderwets werd beschouwd. Ter Braak overleefde die verandering vooral doordat hij zich ook richtte op noordelijke kunstenaars, niet alleen de vorige generatie, maar ook nieuw werk van jonge kunstenaars.

Han Steenbruggen heeft net als Ter Braak veel met kunst die niet alleen verf en kleur tonen, maar ook laat zien dat abstracte kunst een gevoelsleven kan hebben. Dat verstilling net zo goed gevonden kan worden in brede gebaren en wat kleuren met elkaar doen. Dat maakte het voor hem als curator aantrekkelijk om de tentoonstelling De keuze van Han zodanig in te richten dat die voor beide recht doet aan een kwart eeuw expositiebeleid.

Naast de oude jongens is er de jongere Groningse generatie zoals de kleurige figuratie van Frank Hutchinson. Of Otto Krol, die in zijn gevoelige, figuratieve schilderijen van gebouwen de abstractie opzoekt. Esther van Dijk die met haar poëtische abstracties van een innerlijk gevoelsleven tevens een ode aan haar vader Jo van Dijk brengt.

En Jochem Hamstra, die al eens een grote expositie in Museum Belvédère had en zich, net als Otto Krol, beweegt tussen figuratie en abstractie in werk waaruit een bescheiden houding spreekt. In zijn schilderijen wordt de mens, het burgerlijke leven en kleinmenselijkheden aan de kaak gesteld.

Zoals in de losjes geschilderde voorstelling Het mooie leven waarop een wat onhandige jongeman in plusfours, in gezelschap van een tafeltje en iets wat aan een plant doet denken, ons verlegen aankijkt. Een verwijzing naar de ongemakkelijke knusheid van de jaren 50.

De keuze van Han – 25 jaar Kunsthandel Peter ter Braak, Noorderhaven 50 in Groningen. Open: vr, za en zo 12-18 uur. T/m 27 april.