Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg tijdens zijn laatste werkbezoek aan Ter Apel. Met ondernemers sprak hij bij de voormalige stadsboerderij Spiekerhûs in het dorp. Foto: Harry Tielman
Nog één keer was staatssecretaris asielzaken Eric van der Burg (VVD) voor een werkbezoek in Ter Apel. Op de valreep deed hij toch nog de mededeling dat er halverwege juli - als het goed is - minder dan 2000 mensen in de asielopvang in Ter Apel zullen verblijven.
Met het nieuwe kabinet op komst, is dit waarschijnlijk uw laatste bezoek als staatssecretaris aan Ter Apel. Hoe kijkt u erop terug?
„Het is goed om met iedereen te spreken, zowel met het gemeentebestuur als met ondernemers. Met ondernemers hebben we nu geregeld dat er een fonds is voor schade en diefstal. Een stevig punt is nog wel omzetderving. Ondernemers van een aantal bedrijven zeggen dat daar echt sprake van is, maar daar mogen wij vanwege Europese Staatssteunregels geen geld voor geven. Dat is een groot probleempunt voor ondernemers.”
„Daarnaast, en dat is wel hoopgevend, ligt er nu een concept voor hoe we Westerwolde en ook Ter Apel kunnen promoten. In deze gemeente is heel veel moois.”
U heeft zich hard gemaakt om veranderingen teweeg te brengen, ook met de Spreidingswet bijvoorbeeld. De nieuwe coalitie wil in de Tweede Kamer stemmen om de wet weer in te trekken. Wat stemt u dan?
„Dat gaan we dan zien.”
U zegt niet volmondig: ‘Ik stem tegen het afschaffen van de Spreidingswet?’
„Ik ben lid van de VVD-fractie en die maakt in z’n geheel keuzes. Je moet als team opereren. Dat gezegd hebbende: ik heb niet voor niets gevochten voor de Spreidingswet. Ik geloof oprecht dat als je met elkaar afspreekt dat je mensen opvangt, dat iedereen zijn deel daarin moet pakken.”
„En dan specifiek voor Ter Apel, we zitten dik boven die 2000 (asielzoekers red.). Dat komt omdat gewoon te weinig gemeenten zeggen: ‘wij willen ons deeltje leveren’. Als iedereen zijn rol pakt, dan is de situatie eerlijker verdeeld. Dat noodzakelijk voor Westerwolde.”
Bijna de helft van de opvangplekken van COA is een noodlocatie.
„Ja, wat je ziet is dat we ongeveer 37.000 structurele plekken hebben en 30.000 tijdelijke. Waar je naartoe moet, is dat de plekken structureel zijn. Dat geeft rust. Voor de buurtbewoners, want nu gebeurt steeds iets in een andere wijk. Het geeft ook rust voor het personeel, het COA en de asielzoekers die niet steeds hoeven te verhuizen. Dat zou by far het beste zijn.”
Maar dat is een beetje wensdenken natuurlijk. Komt daar nog verandering in?
„Ja, we zien het (aantal vaste plekken, red.) langzaam maar zeker groeien. Het kabinet heeft nu in de begroting 41.000 structurele woonplekken zitten. Daar kunnen we sowieso naartoe groeien.”
„Een ander belangrijk punt is dat we moeten zorgen dat statushouders uit de asielopvang verdwijnen. Er is een achterstand van 11.000 plekken. Op zo’n 76.000 opvangplekken in totaal. Dat is natuurlijk zonde, want zonder de statushouders in het systeem kun je een deel van de crisisnoodopvang opheffen. En dan hadden we leegstand gehad in plaats van elke dag het gedoe.”
Het is gelukt om buitenslapers in Ter Apel te voorkomen, maar de asielketen zit nog zo vast als het maar kan.
„Ja, de keten zit nog steeds vol. Maar we hebben vandaag met de gemeente en ondernemers een doorkijk gedeeld. Als het gaat zoals we gepland hebben, zou half juli Ter Apel onder de 2000 (asielzoekers red.) moeten zitten. Terecht zegt het gemeentebestuur: eerst zien dan geloven. Maar we weten dat een aantal grote locaties binnenkort opent en dan zou het moeten lukken. Dat verdient Ter Apel ook.”
U heeft net gesproken met ondernemers. U probeerde in Ter Apel een procesbeschikbaarheidlocatie (PBL) voor kansarme asielzoekers op te tuigen om overlast te voorkomen, maar dat is niet gelukt.
„Nee, maar als we inderdaad onder die tweeduizend komen half juli, dan zou per 1 augustus de PBL open kunnen. Dat zou echt fantastisch zijn, want daar snakt iedereen hier naar.”
'Als het gaat zoals we gepland hebben, zou half juli Ter Apel onder de 2000 moeten zitten'. Foto: Harry Tielman
De rechter vond eerder dat bij de PBL zonder wettelijke grondslag bewoners van hun vrijheid ontnam. Is de PBL nu in lijn met wat van de wet mag?
„Ja.”
En als dat niet zo is?
„Dan moeten we weer wat anders verzinnen. En ik zeg ‘we’, maar dat zal ik niet meer zijn, omdat over ongeveer twee weken er een kabinet is en daar zit ik niet in.”
Bent u nog gevraagd?
„Nee, maar ik wilde ook niet gevraagd worden.”
Waarom niet?
„Omdat ik niet in deze coalitiesamenstelling als bewindspersoon verder wil. Dan wil ik liever in de Kamer aan de slag.”
En waar ligt dat dan aan?
„Ik ben geen fan van de samenwerking met de PVV. Ik heb gezegd, dan wil ik liever vanuit de Kamer opereren. En dat ga ik nu doen.”
U heeft Ter Apel en Westerwolde leren kennen, hoe zou u dat dorp en die gemeente omschrijven?
„Ik vind het een heel mooie gemeente. Even los van waar we hier nu zijn (hij wijst naar de herbouwde voormalige Stadsboerderij Spiekerhûs achter hem). Als je de campings hier ziet, die zijn hartstikke mooi. Het is een fantastische omgeving om te recreëren, om te fietsen, te wandelen. Je zou je hier als toerist uitstekend kunnen vermaken.”
Ter Apel verdient het de handen vrij te krijgen om toerisme verder te ontwikkelen en daar moet de nieuwe minister ook volop op inzetten?