Novar is op een natte voormalige grondberging begonnen met de bouw van het zonthermiepark Dorkwerd. Dat levert vanaf volgend jaar, later dan gehoopt, warmte aan nutsbedrijf WarmteStad. Links: het Reitdiep. Foto: DvhN
De bouwers van het zonthermiepark Dorkwerd bij de stad Groningen staan op sommige plekken tot hun enkels in de blubber. En hun terreinvoertuigen zitten onder de bagger.
Waar de bouwer van het zonthermiepark in Groningen, Novar (voorheen: Solarfields), op haar website nog spreekt van oplevering in november dit jaar, kan daar gevoeglijk een streep door. Eerder bleken oktober en augustus al geen haalbare kaart.
Eerste duurzame warmte in december verwacht
Een jaar na het officiële startsein voor de bouw, op 3 november 2022, lag ongeveer 20 procent van de collectoren op z’n plek. Hoewel de witte plastic verpakking er nog omheen zit en de rest van de bouwplaats door regen in een modderpoel is veranderd, geven de bouwers niet op.
Ze zijn ervan overtuigd dat de eerste vier- à vijfduizend panelen eind december de eerste warmte afgeven. De meeste leidingbuizen zitten in de grond, inclusief de verbinding naar afnemer WarmteStad, de benodigde installaties in het techniekgebouw zijn vrijwel klaar en het grote, 16 meter hoge dagbuffervat van 6000 m3, is met water gevuld.
Balen van de blubber. Dat doen de bouwers van het grote geothermiepark in Groningen vast wel eens, als ze dit terreinvoertuig gebruiken. Foto: DvhN
Het 20 meter hoge (dag)buffervat op thermiepark Dorkwerd, hier gefotografeerd vanaf het fiets/wandelpad tussen de Zernike Campus en de Dorkwerdersluis, is inmiddels gevuld met 6 miljoen liter water. Foto: DvhN
,,Met de warmte van de eerste zonnecollectoren aan de rand van het park gaan we dat verwarmen en onze systemen inregelen. Naarmate er meer collectoren bijkomen, wordt de warmteproductie groter’’, zegt Wouter van Bolhuis namens Novar tijdens een van de vele rondleidingen.
Grote belangstelling voor uniek project
De belangstelling voor het Groninger zonthermiepark is groot. Overheden en adviesbureaus op het gebied van energietransitie nemen nu graag een kijkje bij de bouw van het ‘unieke park’. Dat behoort straks tot de grootste in de wereld en is het grootste van Nederland. Collectorleverancier TVP Solar uit Geneve (Zwitserland), verzond 24.000 van de allermodernste platte high vacuum panelen (van 2 m2) uit zijn Italiaanse fabriek naar Dorkwerd.
Ze zorgen straks op een terrein van 12 ha voor een opbrengst van 37 MegaWatt, meer dan tot dusver voor mogelijk werd gehouden. De fabrikant geeft ook garantie op de opbrengst.
De eerste zonnecollectoren staan, met de witte verpakking er nog omheen, op het geothermiepark Dorkwerd. Eind dit jaar leveren ze de eerste warmte. Foto: DvhN
Het gebruik van zonnecollectoren die water verwarmen (niet te verwarren met zonnepanelen die stroom opwekken. Daar zijn er veel meer van, red) was op grote schaal tot dusver niet rendabel, maar volgens de initiatiefnemers nu wel.
Novar en K3, de exploitant van de grondberging waarop het thermiepark wordt gebouwd, investeren 23 miljoen euro met hulp van de Triodos bank. Ze krijgen 15 jaar lang een rijkssubsidie en hebben met afnemer WarmteStad een contract voor 30 jaar.
Warmtenet stuk duurzamer
WarmteStad is een gemeentelijke nutsbedrijf dat met een warmtenet duizenden panden in het noordwesten van de stad (Zernike, Paddepoel, Selwerd, Vinkhuizen en straks Kostverloren) verwarmt. Het verwacht dat 25 procent van alle benodigde warmte straks duurzaam uit Dorkwerd komt.
Warm water uit de zonnecollectoren stroomt via deze pijpen naar de technische installaties en waterbuffer onderaan de grondberging. Foto: DvhN
Daarmee is zonthermie voor WarmteStad voorlopig het belangrijkste alternatief voor gasverwarming. Het nutsbedrijf zou aanvankelijk volledig op geothermie (aardwarmte) draaien, maar dat ging niet door vanwege het risico op extra aardbevingen.
Het bedrijf aan de Zernikelaan plaatste noodgedwongen een gasketel, en ging op zoek naar alternatieve duurzame bronnen. Het gebruikt inmiddels al restwarmte van datacentra op de Zernike Campus en onderzoekt mogelijkheden om energie uit oppervlaktewater of restwater uit de industrie te benutten. Ook andere datacentra zijn in beeld. Aanvankelijk was biomassa een terugvaloptie.
Installatie verloopt niet gladjes door de regen
De installaties en warmtebuffers van WarmteStad liggen op ongeveer een kilometer afstand van het zonthermiepark Dorkwerd. Dat het installeren van de zonnecollectoren daar niet gladjes verloopt, ligt momenteel vooral aan het weer. Het was in de zomer meteen al nat en de afgelopen tijd werd het bijna niet meer droog.
De eerste zonnecollectoren staan, met de witte verpakking er nog omheen, op het geothermiepark Dorkwerd. Eind dit jaar leveren ze de eerste warmte. Foto: DvhN
Bijbehorend probleem: de bouwers mogen het hemelwater niet afvoeren en geen drainage aanleggen omdat ze bovenop een voormalig provinciaal slibdepot aan het werk zijn. Daar is 30 jaar vervuilde grond opgeslagen waar je niet diep in mag roeren. En regenwater moet op natuurlijke wijze langzaam naar beneden zakken, wat in al natte grond extra lang duurt.
Gevolg: Op het dak van de berging, een paar meter boven het maaiveld, lijkt het hier en daar wel een vijver en hebben mensen en voertuigen buiten de rijplaten om grote moeite om zich voort te bewegen. Vanwege de vervuiling mogen er straks geen schapen grazen en vanwege de hoeveelheid heet water (90 graden) wordt het terrein niet voor publiek toegankelijk.
Het baggerdepot ligt achter het Kernfysisch Versnellerinsituut van de Rijksuniversiteit op de Zernike Campus, tussen het Van Starkenborghkanaal en het Reitdiep. In de punt van het terrein is nog 10 ha van het baggerdepot over. Daar komt een park.
