Sandra Beckerman (SP) en Christine Teunissen (PvdD) tijdens het debat over de Staat van Groningen in de Tweede Kamer. Foto: ANP
‘Geen Gronings gas meer’, schreef het kabinet. Maar bij het Kamerdebat over Groningen bleek dat drie van de vier coalitiepartijen de kleine gasvelden daar niet toe rekenen.
Het debat over de ‘Staat van Groningen’ was de eerste editie van een jaarlijkse bespreking van de voortgang van het schadeherstel en de versterking in het bevingsgebied. Het jaarlijkse debat is een van de vijftig maatregelen uit ‘Nij Begun’, het plan dat het vorige kabinet maakte om de ereschuld aan Groningen in te lossen, als reactie op het parlementaire enquêterapport.
Het debat was ook de vuurdoop van staatssecretaris Eddie van Marum (Herstel Groningen), die de plannen om Groningers te helpen moet gaan uitvoeren.
Voor het de beurt was aan Van Marum, hekelden meerdere oppositieleden de afwezigheid van zijn collega, minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei). Mpanzu Bamenga (D66) vond het ‘echt beschamend’, Christine Teunissen (PvdD) noemde het ‘stuitend, teleurstellend en schandalig’.
Hermans is in de huidige regering verantwoordelijk voor de gaswinning in kleine gasvelden. En laat dat nou net een heet hangijzer zijn.
‘Ik lees dat als: helemaal geen gas meer’
De NAM wil de aflopende vergunning om gas te winnen in het kleine veld onder Warffum verlengen, maar de bewoners hebben daar geen trek in. De oppositie nam het voor de Warffumers op. Volgens Sandra Beckerman (SP) was het beruchte zinnetje in het hoofdlijnenakkoord zo klaar als een klontje. ,,Geen Gronings gas meer, daar zit geen woord Spaans bij.’’
Even gloorde er hoop aan de horizon, toen het Groningse Kamerlid Daniëlle Jansen (NSC) zei dat haar fractie tegen élke vorm van gaswinning in Groningen is. ,,Ik lees die zin als niet alleen gereduceerd tot het grote veld, maar helemaal geen Gronings gas meer.’‘ Door haar uitlatingen tekende zich in de Kamer voorzichtig een meerderheid af voor het tegenhouden van gaswinning uit de kleine velden.
‘Ik was hoopvol vandaag’
Maar die interpretatie werd niet gedeeld door de coalitiepartners. Volgens Peter de Groot (VVD) en Edgar Mulder (PVV) ging de zin alleen over de sluiting van het grote Groningen-gasveld. De toon van de discussie veranderde toen Beckerman aan de laatste coalitiepartij BBB vroeg of die – net als in maart dit jaar – nog steeds vindt dat er gekapt moet worden met gaswinning in de kleine velden. Dat bleek niet het geval. Ook volgens Henk Vermeer (BBB) ging het zinnetje níét over de kleine gasvelden.
Beckerman was duidelijk aangedaan door het BBB-standpunt. ,,Sorry? Ik was hoopvol op een meerderheid vandaag, dat het níét zou gebeuren dat we de NAM gunnen dat ze weer gas gaan winnen. Zeg alsjeblieft: nee.’’ Ook oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, D66 en Partij voor de Dieren waren gefrustreerd door de draai van de BBB.
‘Als je een handtekening zet, sta je daarvoor’
Julian Bushoff (GL-PvdA) vond het kwalijk dat het argument ‘leveringszekerheid’ de boventoon voerde bij de VVD. Hij verwees naar de titel van het parlementaire enquêterapport. ,,Stel Groningers boven gas en stop met de winning uit de kleine velden.’’
Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA) tijdens het debat in de Tweede Kamer over de Staat van Groningen. Foto: ANP / Robin van Lonkhuijsen
Vermeer probeerde uitleg te geven en zei dat ook de BBB wilde stoppen met winning uit de kleine velden, maar daarop moest inboeten tijdens de onderhandelingen over het regeerakkoord. Nu was het te laat. ,,Als je met vier coalitiepartners een handtekening ergens onder zet, sta je daar ook met zijn vieren voor. Dat kun je alleen veranderen als alle vier de partijen het daarmee eens zijn.’‘
Als mens en als Groninger
Van Marum zei dat hij de zorgen van de oppositie zou overbrengen op de afwezige minister, maar herhaalde meerdere keren dat de risico’s van winning in de kleine velden van een totaal andere orde zijn dan bij het grote Groningenveld. Op 2 oktober krijgt de Kamer de kans om minister Hermans te bevragen over het Warffumerveld.
Een ander onderwerp dat tot felle discussie leidde, was de mogelijke komst van een munitiedepot nabij Overschild. Daardoor moeten omwonenden mogelijk gedwongen weg, terwijl hun huizen net zijn nieuwgebouwd. Beckerman (SP) zei dat het een volgende klap is voor mensen die al zo veel leed is aangedaan. ,,Wat vindt de staatssecretaris daarvan als mens en als Groninger?’‘
Staatssecretaris Eddie van Marum (Herstel Groningen) tijdens het Kamerdebat. Foto: ANP / Robin van Lonkhuijsen
Van Marum zei dat hij als bestuurder soms dingen moet doen die hij als mens liever niet zou doen. Hij heeft het aangekaart bij zijn collega van Defensie. ,,Ik denk dat we het maximale hebben gedaan wat in zo’n lopend proces mogelijk was.’‘
Het rapport van commissie-Van Geel, die onuitlegbare verschillen in het gebied onderzocht, kwam ook nog ter sprake. De uitvoering kost 1,8 miljard. Van Marum hield de kaken stijf op elkaar over welke adviezen hij wel of niet wil uitvoeren, maar zei daarover te gaan nadenken.
