Minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) beantwoordt vragen in de Tweede Kamer. Foto: ANP/Robin van Lonkhuijsen
Met veel bombarie is op 19 april de gaskraan in Groningen officieel dichtgedraaid. Nu blijkt dat de NAM gas wil blijven winnen uit het kleine veld onder Warffum, tot onvrede van omwonenden. Hoe zit dat nou? Vijf vragen over gaswinning in de kleine velden.
1. De gaswinning was toch beëindigd?
Het pompen van gas uit het grote ‘Groningenveld’ is dit jaar na 65 jaar definitief gestopt. Dat is wettelijk vastgelegd: doorgaan met gaswinning uit de beruchte gasbel waar Nederland tientallen jaren van heeft geprofiteerd (maar waar Groningen als wingewest juist onder gebukt ging) is zelfs strafbaar. Ook het tijdelijk aanslingeren van de beruchte ‘waakvlam’, waar begin dit jaar veel commotie over was, is niet meer toegestaan.
Maar bij dat grote veld horen niet de 17 kleine gasvelden die Groningen telt. Daar wordt nog wel gas gewonnen. Volgens Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) kan die winning verantwoord en veilig plaatsvinden. Door de gaswinning in het grote veld te stoppen, neemt de kans op aardbevingen de komende jaren af. De gaswinning in kleine velden heeft daar een stuk minder invloed op, volgens het SodM.
2. Waar wordt dan nog wel gas gewonnen?
De 17 velden zijn verdeeld over de provincie. Het gaat om Bedum, Blijham, Boerakker, Ezumazijl, Feerwerd, Grootegast, Kommerzijl, Lauwersoog, Leens, Marum, Munnekezijl, Opende-Oost, Oude Pekela, Pieterzijl-Oost, Saaksum, Warffum en Zuidwending-Oost. Het gaat dus voornamelijk om gasvelden in het westen en noordwesten van Groningen. Bij Norg en Grijpskerk zijn opslagplaatsen voor gas.
3. Wat is er bijzonder aan het gasveld onder Warffum?
De vergunningen voor andere gasvelden lopen nog jaren door, maar voor het Warffumerveld – dat vlakbij het Groningenveld ligt – geldt dat niet. Die loopt na 31 december af en daarom heeft de NAM om een verlenging gevraagd. Minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) beraadt zich de komende tijd op de vraag of die verlenging moet worden toegekend of niet.
Bewoners hebben daar weinig trek in: die zijn de scheuren in hun huizen en de voortdurende onrust die met de gaswinning gepaard gaat helemaal zat. Veilig of niet: ze willen dat de vergunning níét wordt verlengd.
4. Waarom wordt er nog gewonnen in kleine velden?
Het ministerie van Klimaat en Groene Groei, binnen het nieuwe kabinet verantwoordelijk voor mijnbouw- en gaswinningsactiviteiten in Nederland, stelt dat de winning nodig is voor de leveringszekerheid. Duurzame energiebronnen zouden nog niet toereikend zijn, daarom wordt er nog gewonnen uit de kleine velden. Minister Hermans zei deze week in de Tweede Kamer dat het gas uit de kleine velden nodig is ‘om ons land draaiende te houden, om thuis te kunnen koken en om bedrijven en instellingen te laten functioneren’.
Meerdere Kamerleden zetten daar hardop vraagtekens bij. Volgens Sandra Beckerman (SP) wordt het gas verpatst aan het buitenland en niet gebruikt voor Nederlandse huishoudens. Wytske Postma (NSC) wil weten hoe het kabinet garandeert dat het Warffumer gas daadwerkelijk naar de Nederlandse cv-ketels doorvloeit en hoe omwonenden gaan profiteren van de opbrengst van de winning.
5. Zijn we met z’n allen voor de gek gehouden?
Dat valt mee. De 17 velden waar nog gas gewonnen wordt, zijn véél kleiner dan het alom bekende grote veld. Ter vergelijking: toen begin dit jaar het Groningenveld korte tijd ‘op de waakvlam’ ging, werd zelfs met minimale gaswinning vier keer zo veel gas gewonnen als in de kleine velden bij elkaar. Maar dat de gaskraan volledig dicht is, klopt feitelijk gezien niet helemaal.
