Joël Stoppels wijst kogelinslagen uit de Tweede Wereldoorlog aan op de Martinitoren in Groningen. Foto: Jan Willem van Vliet
Acteursoldaten bevolken aanstaand weekend de straten van Appingedam. Ze spelen de bevrijding van de stad na, tachtig jaar na dato. Zo zijn er de komende maanden meer evenementen ter herdenking van tachtig jaar vrijheid. Damster Joël Stoppels (40) heeft het er druk mee.
Waar is hij allemaal bij betrokken? ,,Goeie vraag’’, reageert oorlogsgids Stoppels. ,,Waar ben ik niet bij betrokken?’’
Tentoonstellingen, een reeks lezingen, tours langs bevrijdingsroutes: de WO2-kenner, opgegroeid in Appingedam, is bij de gemeente Eemsdelta projectleider van het programma voor tachtig jaar vrijheid, dat zo’n honderd evenementen omvat.
Bij de re-enactment van de bevrijding van Appingedam, op 23 april 1945, spelen acteurs in Canadese en Duitse uniformen op straat scènes na. ,,Een soort levend museum. Het maakt tastbaar hoe het ging toen.’’
Appingedam werd na de bevrijding nog flink onder vuur genomen door de Duitsers, vertelt Stoppels. Zo'n 7000 inwoners moesten de stad verlaten. Toen ze ruim een week later terugkeerden, troffen ze Appingedam gehavend door bombardementen aan. Veel huizen waren geplunderd door de Canadese bevrijders.
Geen opa en oma die vertellen
Zijn fascinatie voor de oorlog begon op jonge leeftijd, zegt Stoppels. Zijn opa woonde in Delfzijl, een van de laatste plekken in Nederland die werd bevrijd door de Canadezen.
,,Voor het eerst hebben we een generatie kinderen die niet meer de kans heeft om opa en oma te horen vertellen over de oorlog’’, zegt Stoppels. ,,De veteranen die nog leven, dat is echt de laatste generatie. Het zijn mannen van honderd.’’
Daarmee worden herdenkingen des te belangrijker, vindt Stoppels. ,,Ik heb ook het idee dat het ontzettend leeft, meer dan in voorgaande jaren.’’ Niet gek met het oog op de onrust in de wereld, reflecteert hij. ,,Het is goed dat we onthouden dat oorlog in onze achtertuinen heeft gewoed. En te weten dat er hoge offers zijn geleverd voor onze vrijheid.’’
Re-enactment van de bevrijding van Appingedam
Op zaterdag 29 en zondag 30 maart spelen acteurs in het centrum van Appingedam de bevrijding van de stad na.
Zo bedenken 'Canadese militairen’ in de Solwerderstraat hoe ze de bezetter gaan verjagen en is in het raadhuis het Duitse hoofdkwartier te bezoeken. Zondagmiddag wordt in de Wijkstraat een hevig gevecht nagespeeld, waarna de stad volledig in handen is van de Canadezen.
