De voormalige (stro)kartonfabriek De Halm is sinds de sluiting al zo in verval geraakt dat aan sloop waarschijnlijk niet meer te ontkomen valt. Foto: Wikipedia
Van de voormalige kartonfabriek De Halm in Hoogkerk blijft in het gunstigste geval niet veel meer over dan een ‘contour’ van hooguit een metertje hoog.
Dat blijkt uit het antwoord op schriftelijke vragen van het Groningse Statenlid Jacob Boonstra. De CDA’er trok aan de bel na berichten over sloopplannen voor de in 1913 geopende fabriek. Op de bedrijfslocatie zouden nieuwe woningen moeten verrijzen. Onder meer het Groningse architectuurplatform GRAS protesteerde daartegen in Dagblad van het Noorden.
‘Geen sloopvergunning tot uitsluitsel over woonfunctie voor fabriek’
Ook Boonstra vindt dat de provincie voorlopig geen vergunning voor sloop moet verlenen, of andere ‘onomkeerbare stappen’ in die richting moet zetten. Eerst moet volgens het Statenlid worden uitgezocht of dit stukje cultureel erfgoed valt te behouden, bijvoorbeeld met een nieuwe woonfunctie.
Die kans is echter klein, antwoorden Gedeputeerde Staten. De fabriek heeft geen monumentenstatus en formeel is er geen vergunning nodig om industriële bedrijfspanden neer te halen. Een sloopmelding volstaat. Die is al vorig jaar ingediend en door de provincie geaccepteerd.
Geen monument, niet karakteristiek: geen reden om sloop te blokkeren
De provincie zou het eind van De Halm nog kunnen afwenden als de gemeente Groningen het gebouw kwalificeert als karakteristiek. Dat heeft het gemeentebestuur echter niet gedaan, vooral vanwege de vervallen staat van de fabriek. Op grond daarvan zou de eigenaar een aanwijzing tot cultuurhistorisch waardevol pand met succes bij de rechter kunnen aanvechten.
Ondertussen kijkt de gemeente echter wel met de eigenaar of er ‘waardevolle aspecten of onderdelen’ van het oude hoofdgebouw kunnen worden ingepast in de woningbouwplannen voor de fabriekslocatie.
‘Contour van fabriek kan leidraad voor woningbouwplan worden’
,,Een idee dat daarbij besproken wordt, is behoud van de contour van het gebouw, (de muren, red.) tot plusminus een meter boven het maaiveld’’, schrijven GS in hun antwoord. ,,Wij roepen de gemeente op zoveel mogelijk van de kernkarakteristieken te behouden.’’
Veel meer zit er waarschijnlijk niet in, vreest het provinciebestuur. De eigenaar, naar verluidt een buitenlandse vastgoedinvesteerder, heeft aangegeven een peperdure restauratie niet te kunnen bekostigen. En de provincie betaalt daar alleen aan mee als het gaat om een Rijksmonument.
Bij beschermde dieren nog uitstel, maar rattenplaag valt daar niet onder
Als de gemeente er niet met de eigenaar uitkomt, is sloop hooguit nog tijdelijk tegen te houden als blijkt dat er beschermde diersoorten in het gebouw huizen. Daarnaar is echter nog geen ecologisch onderzoek gedaan.
En spijtig genoeg voor de vrienden van het Hoogkerker industriële erfgoed: ratten vallen niet onder die beschermde diersoorten. De rat tiert zo welig sinds de fabriekspoort dicht is, dat omwonenden klagen over een plaag. Mocht de sloop de diertjes naar aangrenzende buurten drijven, dan zijn ze volgens GS goed te bestrijden met met bijvoorbeeld persluchtgeweren.
