Boerderijen zoals deze in Alteveer zijn de ideale schuilplek voor criminele activiteiten in het Ommeland, stellen onderzoekers. Hier werden begin 2022 1,5 miljoen sigaretten gevonden. Foto: Freerk Boskers
Ongekend voor Nederland: een streep door een groot evenement als de Nacht van Winschoten, uit angst voor schietpartijen of aanslagen uit criminele hoek. Hoe kwam het zo ver?
Door een heftig drugsconflict, met uitwassen in Winschoten, Pekela en de stad Groningen, popt de misdaad op in de samenleving. Maar nieuw is deze zware criminaliteit niet, zelfs niet in Noord-Nederland, hooguit meer zichtbaar.
Al jaren wordt gewaarschuwd voor de opkomst van de georganiseerde misdaad. In 2019 stelden de gerenommeerde onderzoekers Pieter Tops en Edward van der Torre dat drugscriminelen vrij spel hebben in Amsterdam. Hetzelfde geldt voor veel andere grote steden maar ook de plattelandsgebieden in Zuid-Nederland. De boodschap: ondermijnende activiteiten - geweld, intimidatie en witwaspraktijken- vormen een groot gevaar voor de veiligheid en leefbaarheid van de samenleving.
Ongestoord een imperium bouwen
Nederland heeft al jaren de twijfelachtige eer om spil te zijn in de internationale drugshandel. Criminelen kunnen vrijwel ongestoord hun imperiums opbouwen want gemeenten hebben structureel te weinig handhavingsambtenaren, roepen de onderzoekers al jaren. En er is te weinig politie.
Opgeschrikt door de vele geweldsincidenten rondom drugshandel proberen politie en gemeenten in de Randstad en Zuid-Nederland te redden wat er te redden valt. Daardoor zoeken criminelen hun heil elders: in Groningen en Drenthe bijvoorbeeld. Het aantal drugslabs dat hier wordt aangetroffen neemt ieder jaar toe.
Noord-Nederland: brochure voor de crimineel
Het zou heel naïef zijn om te denken dat de grote problemen rondom drugscriminaliteit niet mee zouden verhuizen. De conclusies van Tops en Van der Torre afgelopen voorjaar in hun rapport Ondermijning in het Ommeland spreken boekdelen. Het rapport leest als een brochure voor de crimineel op zoek naar een gunstig vestigingsklimaat: veel afgelegen locaties die wel goed bereikbaar zijn en binnen redelijke afstand van grotere wegen of zeehavens. En weinig toezicht en controles door gemeenten en politie en daardoor een ’zeer lage pakkans’ voor criminelen.
Na de geweldincidenten rond een drugsconflict van afgelopen week staan de politie en gemeentebestuurders op scherp. De Nacht van Winschoten kon slechts in uitgeklede vorm - geen livemuziek, kroegen op tijd dicht - doorgaan omdat de veiligheid van bezoekers niet kon worden gewaarborgd. Er waren hardnekkige geruchten dat bendes de confrontatie zouden zoeken tijdens het evenement.
Omdat het fenomeen ondermijning ook hier zo laat is erkend moest nu worden gezwicht voor de criminelen. Het risico dat de tot voor kort onzichtbare criminaliteit voor meer geweld zorgt is al te groot.
