D66 vond het tegenvoorstel waarmee het zelfverklaarde ‘monsterverbond’ tegen de onderwijsbezuinigingen donderdag het gesprek inging, niet goed genoeg. Foto: ANP / HH
Gaat de langstudeerboete van tafel? Wordt er echt minder bezuinigd op wetenschappelijk onderzoek? Het is onzekerheid troef in onderwijsland.
De Tweede Kamer zou donderdag stemmen over de begroting van het ministerie van Onderwijs, maar de partijen zijn er nog niet uit. De stemming is verplaatst naar volgende week.
Het kabinet is van plan om ongeveer 2 miljard euro te bezuinigen op onderwijs. Niet alleen onderwijsinstellingen zijn daar fel op tegen, ook een groot deel van de oppositiepartijen wil de plannen van tafel. Zij vormden samen een ‘monsterverbond’ om de bezuinigingen naar de prullenmand te verwijzen. Omdat het huidige kabinet geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer, heeft de coalitie de steun nodig van de oppositie.
De afgelopen dagen was er overleg tussen D66, CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 en de coalitie.
Ver, maar niet ver genoeg
Donderdagochtend verliet D66-leider Rob Jetten de onderhandelingstafel met de coalitiepartijen. Tegen aanwezige journalisten verklaarde hij dat de begroting niet voldoet aan de eisen van D66. „We zijn heel ver gekomen, maar niet ver genoeg.” Hij noemde de begroting wel ‘minder slecht’ dan het originele plan.
De Kamer bepaalde donderdag met een grote meerderheid dat de stemming verschoven wordt naar volgende week donderdag.
De onderwijsinstellingen in het Noorden zoals de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanze houden het nieuws over de onderhandelingen nauwlettend in de gaten. Bestuursvoorzitters Jouke de Vries van de RUG en Dick Pouwels hekelden eerder al de voorgenomen bezuinigingsmaatregelen.
‘Domste wat je kunt doen’
Zo noemde Pouwels de bezuinigingen op het onderwijs eerder ‘het domste wat je kunt doen’. Zij vrezen allebei dat een langstudeerboete de drempel om te gaan studeren verhoogten dat de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek in Nederland achteruit holt als er miljoenen worden bezuinigd op onderzoek.
Ook hoogleraren en universitaire docenten uit Groningen spraken zich uit tegen de aangekondigde plannen. Zo was er op 14 november een grote demonstratie op de Grote Markt en op 25 november een actie in Utrecht.
Vrijdag wordt er wéér gesproken
De coalitiefracties en de vier oppositiepartijen met wie zij onderhandelen voeren vrijdag een ‘stevig gesprek’ over geld. De vraag ligt op tafel hoe het tegengaan van een deel van de geplande bezuinigingen op het onderwijs moet worden betaald. Minder bezuinigen op de ene begroting, betekent dat het geld ergens anders vandaan moet komen. Oppositiepartijen laten in het midden of zij een doorbraak verwachten.
„We hebben op de inhoud elkaar echt heel dicht genaderd”, zei SGP-voorman Chris Stoffer vrijdagochtend vlak voor het gesprek. „En dan moet je natuurlijk ook gaan kijken: waar gaat dat ten koste van.” Stoffer zit samen met de leiders van CDA, ChristenUnie en JA21 aan tafel met de regeringscoalitie van PVV, VVD, NSC en BBB. Het kabinet is alleen zijdelings betrokken bij de onderhandelingen.
Stoffer erkende dat het zogenoemde dekkingsvraagstuk een belangrijke is en pijnlijk kan zijn. „Dat kan zo moeizaam zijn dat je denkt: dat kunnen we niet dragen. Maar dat gaan we vandaag zien.” Desgevraagd zei hij ook dat de financiering niet het enige punt is waarover de partijen nog moeten onderhandelen. „Op de inhoud zijn we er ook nog niet 100 procent uit.”
