De handtekening is inmiddels gezet voor de sluiting van het Groninger gasveld, maar de regiopolitiek wil ook garanties van staatssecretaris Vijlbrief dat de beloofde 30 miljard 'ereschuld' ook echt vruchten afwerpt in de komende dertig jaar. Foto: Corné Sparidaens
Heel mooi, zo’n Nij Begun, maar het aardbevingsgebied heeft geleerd niet blind te vertrouwen op Haagse toezeggingen. De regionale politiek wil ook toekomstige kabinetten kunnen afrekenen op de afgesproken doelen van dit dertig jaar lopende investeringsprogramma van 22 miljard euro.
Dat is de boodschap die de Groninger Staten en de gemeenteraden in Groningen en Noord-Drenthe aan demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief meegeven voor de ‘Groningenwet’ die hij nog voor het aantreden van een nieuw kabinet hoopt vast te stellen in het parlement.
Raden en Staten komen met gezamenlijke reactie voor Groningenwet
De Groninger Staten schaarden zich woensdagavond als eerste unaniem achter een gezamenlijke reactie uit de Nij Begun-regio op Vijlbriefs plannen.
De tien gemeenteraden in Groningen en drie in de kop van Drenthe plus de twee waterschapsbesturen in het gebied hebben nog tot vrijdag om zich daar bij te voegen maar hebben vooraf al nadrukkelijk meegepraat over de inhoud.
De regionale reactie richt zich op de zogenoemde ‘Staat van Groningen’. Dat is feitelijk de eerste stap richting het Nij Begun-programma. Het gaat om een continue meting van de vorderingen die worden gemaakt in het gebied.
Aan de hand van die ‘monitor’ kijken toekomstige kabinetten, het parlement en de regiopolitiek ieder jaar of het einddoel in zicht komt: de Nij Begun-regio moet zijn traditionele achterstand op de rest van het land in dertig jaar tijd inlopen.
De gedachte daarachter is: als de Staat van Groningen uitwijst dat het gebied niet ‘binnen één generatie’ op het landelijk gemiddelde zit op het gebied van onder meer welvaart, gezondheid, werkgelegenheid en opleidingsniveau, dan moet er een tandje worden bijgeschakeld.
Afgesproken resultaten Nij Begun moeten hard op papier komen
Maar zoals Vrijbrief dat nu geformuleerd heeft, is het de regiopolitiek nog te vrijblijvend. Staten en raden willen de doelen vastleggen in harde resultaten waar ze niet alleen de scheidend staatssecretaris maar ook al zijn opvolgers de komende dertig jaar kunnen afrekenen.
In de gezamenlijke reactie dringen ze daarom bij Vijlbrief aan op verdere aanscherping van de vier doelstellingen van Nij Begun: schadeherstel, versterking, verduurzaming en brede welvaart.
Wat die eerste twee betreft, moet het motto zijn: ‘koste wat het kost en zo lang het duurt’. En de regio wil vastgelegd hebben dat niet alleen de huizen versterking behoeven maar ook de mensen. Voor de verduurzaming moet zijn gegarandeerd dat straks alle huizen in het gebied technisch klaar moeten zijn om in de toekomst van het gas af te gaan.
Commissaris van de Koning René Paas is ‘trots’ dat het in het traditioneel verdeelde aardbevingsgebied nu binnen twee weken is gelukt om met een gezamenlijke reactie te komen. „Eenstemmig en krachtig”, vindt hij. Toch is ‘succes niet gegarandeerd’: „Het is niet gezegd dat Den Haag op een ons bevredigende wijze reageert”, waarschuwt Paas in het zicht van een nieuw kabinet.
Uniek: inspraak voor regio nog voor wet op papier staat
De Groningse commissaris benadrukt dat het uniek is in de Nederlandse historie dat de regiopolitiek een kans van Vijlbrief krijgt om zich in een ‘pré-consultatie’ uit te spreken over een wet, nog voordat die volledig op papier staat en naar het parlement of zelfs maar de inspraak in kan.
Ook de Groningers kunnen van juli tot september hun mening geven in een internetconsultatie. De provincie zal ook de oudere, niet-digitaalvaardige inwoners actief aansporen en helpen om van dat recht gebruik te maken, belooft Paas op aandrang van Volt-Statenlid Laura Reinink.
