Jan Munneke woont en slaapt eindelijk weer in 't Noorn
Na ruim 2400 dagen kon Jan Munneke eindelijk het kleine flatje in Appingedam uit. Om na elf jaar aardbevingsellende weer te gaan wonen op boerderij ‘t Noorn. Zonder zijn geliefde Liefke, maar wel met een opgelucht en enigszins blij gemoed.
,,Kijk, dit is de groene kamer.” Jan Munneke (78) wandelt voorzichtig de ruime voorkamer in. De kachel staat los van de pijp. De muren moeten nog geschilderd, er moet nog gestoffeerd worden en meubels staan nog niet in de ruimte. De schilder heeft pas in het najaar weer ruimte in de agenda.
Maar dat komt wel.
Drie vertrekken in het middenhuis, een toilet en douche zijn klaar. En dat is voorlopig genoeg.
Jan Munneke woont, leeft en slaapt na ruim 2400 dagen weer in boerderij ‘t Noorn. De boerderij die hij en zijn vrouw Liefke Munneke-Bos vanwege de aardbevingsellende noodgedwongen moesten verlaten. Compleet losgeschud sinds de aardbeving van Huizinge in 2012, slechts een omsingeling van 63 dikke houten stutten voorkwam dat ‘t Noorn zou instorten. Tot het niet meer kon en ze in januari 2017 hun geliefde ‘t Noorn moesten verlaten.
Al die tijd - 79 maanden lang - woonde Jan in een klein huurflatje in Appingedam. ,,Zes-en-half jaar”, verzucht hij. Tijd die verloren is gegaan. Die hij niet terugkrijgt.
De Groene Kamer in 't Noorn
Bezoek Sijbrand en Richtje Nijhoff
Het is zaterdagmiddag 19 augustus als we een spontaan bezoekje brengen aan Munneke. Gewoon benieuwd hoe het ervoor staat met de versterkte boerderij. Trots vertelt hij dat hij nu al ruim twee weken terug is op de oude plek. ,,Het voelt vertrouwd”, vertelt hij. Sijbrand en Richtje Nijhoff knikken. Ze zijn toevallig op de thee. Sijbrand Nijhoff vertelt dat hij er tegenop heeft gezien om op bezoek te gaan. Munneke snapt dat heel goed. ,,Jij had net zoveel schade als wij, misschien wel meer...”
Meer hoeft er niet gezegd te worden. Je hoeft alleen maar in de ogen van de familie Nijhoff te kijken om te zien hoe diep het nog zit. Zij moesten hun boerderij ‘Feldwerder Voorwerk’ in Zijldijk verlaten. Jan Munneke heeft ‘t Noorn nog wel. Omdat de familie Nijhoff ervoor gekozen heeft om de strijd aan te gaan. Nijhoff legde stukken op tafel waarin zwart op wit staat dat ook de Nederlandse staat het gasveld van Groningen exploiteerde. En dus ook medeverantwoordelijk was.
Het heeft hen veel gekost. Hij deed het voor Groningen, zegt hij nog maar eens. Hoewel de tijd de wond wel wat verzacht, zal die nooit meer weggaan. Ze is ook veranderd in die jaren, vertelt ze. ,,Ik ben veel cynischer geworden. Maar niet gelukkiger.”
Sijbrand en Richtje Nijhoff op bezoek bij Jan Munneke
Nijhoff benadrukt meerdere malen dat hij het Jan Munneke ab-so-luut gunt. Geen enkele afgunst. Slechts verdriet dat hij zijn boerderij niet meer heeft. ,,Dat weet ik toch”, klinkt het elke keer zachtjes uit de mond van Munneke.
De drie hebben de debatten over de parlementaire enquête gaswinning natuurlijk gevolgd. Soms werd het ze te veel. Jan Munneke en zijn vrouw werden speciaal nog genoemd door het SP-Kamerlid Sandra Beckerman. Ze haalde het echtpaar uit Krewerd aan. Als ,,als eerbetoon en aanklacht”. Omdat er een tijd was dat Beckerman niet dagelijks bezig was met de langzame ramp in de provincie Groningen. ,,En toen kwam Liefke”, hield Beckerman het parlement voor.
Munneke vertelt dat hij van niets wist, maar het mooi vond. ,,Een mooi eerbetoon.”
‘Liever niet gehad’
Munneke is blij met zijn nieuwe boerderij. Het ziet er ook prachtig uit. ,,Maar ik had het liever niet gehad”, zegt hij met gevoel voor understatement. Munneke wil maar zeggen: hij is geen twintig meer. ,,Dan was ik misschien begin dertig jaar geweest als ik uit de aardbevingsellende was gekomen. Maar dat is niet zo. Ik ben nu 78 jaar. Dat is anders. Het is echt verloren tijd.”
Hij wijst op zijn nieuwe slaapkamer. Er staat een klein eenpersoonsbed met wollen deken. ,,De blauwe kamer”, zegt Munneke opgewekt terwijl hij wijst naar de blauwe balken. Om daarna de ,,gele kamer” te laten zien. Hij is maar wat blij met het resultaat. Trots op het vlechtwerk in de stenen van de voorgevel. En de naam- en datumplaatjes. Een met de namen van Munneke, zijn vrouw en de broer van Liefke. ,,Ik vind dat mooi.”
Zijn vrouw overlijdt op 65-jarige leeftijd op 17 april 2021 in het huurflatje in Appingedam. Liefke Munneke-Bos heeft na hun gedwongen vertrek nooit meer geslapen in ‘t Noorn. ,,Ik houd de flat nog aan in verband met opslag van meubilair en andere zaken. Ik heb ook nog een opslag in Eelde. Dat komt wel naar Krewerd als het echt helemaal klaar is in november.”
