Kees Huizinga terug op zijn boerderij in Oekraïne. Een raket sloeg in aan de rand van zijn dorp. 'Stressniveau is wel verhoogd'

Kees Huizinga heeft een dwingende oproep aan Nederland: zet de gaskraan weer open, zodat we kunnen stoppen met Russisch gas. Maar zorg wel dat de gehele opbrengst in het aardbevingsgebied terechtkomt. ,,Geef iedereen drie ton, zodat ze zonder bureaucratisch gedoe hun woning kunnen versterken of een nieuw huis kunnen kopen. Als je er 40 à 50 miljard kuub uit pompt, is er met de huidige gasprijs geld zat.’’

Vorige week maandag verliet Huizinga zijn partner Emmeke Vierhout en hun twee dochters in Wezuperburg om weer naar hun boerderij in Oekraïne te gaan. Hij vloog vanaf Dortmund naar het Roemeense Suceava. Woensdag is hij de grens overgegaan. Van daaruit reed hij met zijn eigen auto die hij bij vrienden had achtergelaten naar Kischenzi, in het midden van Oekraïne op zo’n 200 kilometer afstand van Kiev. ,,Dat was prima te doen. Je rijdt niet door oorlogsgebied. De snelwegen zijn de laatste jaren behoorlijk verbeterd. Het ging eindelijk goed met Oekraïne, dus eeuwig zonde dat die stomme Russen die oorlog zijn begonnen.’’

Zijn dorp lag er rustig bij. Het dagelijks leven gaat nog steeds zijn gangetje. Het aantal lege schappen in de supermarkten valt volgens hem mee. Hij zag nog appels liggen, uien en wortels. ,,Laatst waren er zelfs nog sinaasappels, maar dat zullen oude voorraden zijn. Er zijn natuurlijk wel distributiecentra kapot geschoten en koel- en vriesopslag waar groenten, fruit en ingevroren kippenvlees liggen. Het houdt natuurlijk een keer op.’’

Anderhalve week geleden is in een tuin aan de rand van Kischenzi wel een raket ingeslagen. Hij is afgeschoten vanaf een straaljager. Het is onduidelijk wie dat heeft gedaan. Ook niet of het een bewuste daad was of een fout. ,,Er is gelukkig niemand bij gewond geraakt. Maar het stressniveau is wel verhoogd.’’

De oorlog trekt overal zijn sporen. Een medewerker van hem is met zijn vrouw en dochter gevlucht naar diens zoon in Warschau. Een andere arme, grote familie in de buurt is het gelukt om naar Nederland te gaan. ,,Die zitten in Alphen aan den Rijn in een Van der Valk Hotel. Hun huis hier was afgebrand. Ze hadden niks te verliezen. Ze zaten erg onder spanning, dus ik begrijp dat ze zijn weggegaan. Dat ze Nederland hebben bereikt, vind ik heel knap.’’

Verder is een man van wie hij een dorp verderop een stuk land pacht bij gevechten elders in het land als soldaat omgekomen. ,,En van een elektricien in onze koeienstal, een man van begin 30, horen we ook niks meer. Hij zat in de buurt van Kiev bij Boetsja. Hij transporteerde omgekomen soldaten. Daarbij zijn ze beschoten. Een collega bij wie hij in de auto zat is overleden. Er is nog hoop dat hij krijgsgevangene is gemaakt.’’

Natuurlijk is hij ook de hoogte van de gruweldaden in Boetsja. Deze komen volgens hem niet onverwacht. ,,Het is de slappe houding van Europa die dit heeft laten gebeuren. Wat de Russen doen is puur terrorisme. Poetin is een bandiet. West-Europa heeft de illusie dat je iets met die man kan afspreken. Daarmee moeten ze ophouden. Of ze zeggen: we hebben geen zin om in te grijpen of ze geven hem een klap op de neus. Ze moeten niet doen alsof ze verstandig bezig zijn door te proberen een Derde Wereldoorlog te voorkomen. De enige grens die Russen kennen is als ze een schop onder de kont krijgen, dat is algemeen bekend in Oost-Europa.’’

Nu de Russen de omgeving van Kiev hebben verlaten, voelt hij zich ‘een beetje veiliger’. ,,Dat was voor ons de dichtstbijzijnde plek waar werd gevochten. Maar dat ze nu massaal naar het oosten gaan, daar wordt de situatie niet beter van.’’

Huizinga telefoneert vanuit de auto. Via onverharde ‘grondwegen’ rijdt hij naar een varkensstal in de buurt. Hij heeft 450 zeugen. Jaarlijks leggen die tussen de 12.000 en 13.000 biggen. ,,Die kunnen we niet allemaal verkopen momenteel. Exporteren kan ook niet, want in Oekraïne heerst Afrikaanse varkenspest.’’

Morgen gaat hij verder met zaaien. ,,Zomergerst en zomertarwe is al gezaaid, daar zijn we over een paar dagen mee klaar. Straks gaan we zonnebloemen en bieten zaaien.’’

Het klinkt alsof hij zijn bedrijf met 15.000 hectare grond en vierhonderd man personeel runt als vanouds, maar dat is niet zo. ,,Het gaat met hangen en wurgen. Logistiek is het een ramp. Normaal bestel je diesel en komt er een tankwagen langs om 30.000 liter te leveren. Nu moet je daar elke dag achteraan bellen. Dan komt er 5000 liter en een poos later weer zo’n hoeveelheid.’’

Op de vraag wat zijn grootste zorg is, antwoordt hij: ,,Nog steeds wat ik anderhalve maand geleden ook al vond: de wereldvoedselcrisis. Daarover komt steeds meer nieuws naar buiten. Ik hoorde laatst op Radio 1 dat er in Somalië al hongersnood is. Veel voedsel uit Oekraïne komt niet op de plaats van bestemming aan. Oekraïne heeft momenteel nog een derde van zijn oogst liggen.’’

Zelf heeft hij nog mais, tarwe, gerst, groenten en suiker opgeslagen. Groenten en suiker kan hij lokaal kwijt. ,,Tarwe en gerst ook wel. Dat kunnen we eventueel voeren aan de varkens. Maar ik heb ook nog 7 duizend ton mais. Dat moet toch echt geëxporteerd worden. Het zou mooi zijn als dat voor de nieuwe oogst weg is.’’

Probleem is dat de havens niet functioneren en dat Poetin Oekraïne helemaal lijkt te willen afsluiten van de Zwarte Zee. ,,Daarom moet West-Europa keihard ingrijpen en zo snel mogelijk af van Russisch gas.’’

Dat wil hij zelf ook. ,,Gedeeltelijk stoken wij al op hout. En afgelopen jaar heb ik mais en houtsnippers gedroogd, waarvoor ik een kachel heb gebouwd. Dat gas wil ik nog niet gratis van die stomme Russen hebben.’’