Het provinciebestuur ziet lichtpuntjes voor Groningen in de Miljoenennota, maar mist ook een aantal broodnodige handreikingen in Kaags koffertje. Foto: ANP/Bart Maat
Naast Aldel vechten nog drie tot vier grote Groningse industriebedrijven voor het voortbestaan door de exploderende energieprijzen. Dat het kabinet ondertussen ook van het Russisch gas af wil, helpt niet om een oplossing te vinden.
Dat constateert gedeputeerde IJzebrand Rijzebol. Zonder forse extra overheidssteun dreigt de toch al spaarzame basisindustrie in de provincie te verdwijnen, waarschuwt de Groningse provinciebestuurder.
De nood is groot en acuut, stelt Rijzebol vast. In de Troonrede noch de Miljoenennota ziet hij echter veel gevoel van urgentie op dit punt bij het kabinet. Snelle noodhulp is niet in zicht.
Sterker: ,,Deze regering lijkt het juist als een voordeel te zien dat veel bedrijven hun productie nu tijdelijk staken omdat het bij de huidige energieprijzen niet rendabel is. Hoe langer grootverbruikers stilliggen, hoe minder gas hoeft worden bijgekocht.’’
De enige hoop die het kabinet de industrie biedt in die beleidsplannen die op Prinsjesdag zijn gelanceerd, ligt in een verdere versnelling van de verduurzamingslag. Maar vooralsnog is dat een van de vele nog uit te werken voornemens uit de Miljoenennota.
Verduurzaming volstaat niet als reddingsboei
Rijzebol betwijfelt dan ook of dat snel soelaas biedt. Ook al omdat het Rijk ook van de industrie zelf een forse financiële bijdrage verwacht. ,,Dat is voor bedrijven lastig te realiseren nu er in deze moeilijke tijden geen geld binnenkomt. Daar zal meer Rijksgeld bij moeten.’’
De nood is het meest acuut bij aluminiumsmelter Aldel in Delfzijl. Het bedrijf (officieel: Damco Aluminium) legde vorige maand de productie stil. Nog eens zo’n 170 werknemers krijgen ontslag, bovenop 120 banen die eind vorig jaar al werden geschrapt. Aldel houdt dertig man aan om de fabriek op de waakstand te houden.
Een regionaal ‘mobiliteitsteam’ helpt Aldel-werknemers die hun baan verliezen, zoveel mogelijk naar nieuw (uitzend)werk, zegt Rijzebols collega Tjeerd van Dekken. Daarin was niet voorzien in het Sociaal Plan waarvoor het personeel recent via een staking het benodigde geld op tafel kreeg bij de aandeelhouder. ,,We hebben dat als provincie alsnog voor elkaar gekregen’’, zegt de gedeputeerde.
Ook steun nodig voor bakker en snackbar: ‘Kaalslag bedreigt leefbaarheid dorpen’
Behalve in de industrie kampen ook veel grootverbruikers in het midden- en kleinbedrijf met de hoge energieprijzen. ,,Vooral de bakkers en snackbars hebben het nu loeiend moeilijk’’, zegt Rijzebol. Hoeveel MKB’ers er precies in de gevarenzone zitten, kan hij niet overzien.
Een kaalslag onder deze ondernemers bedreigt ook de leefbaarheid in veel Groningse plattelandsdorpen, vreest Rijzebol. Ook hier is de hoop gevestigd op het kabinet. Minister Mickey Adriaanssens kondigde woensdag een belastingtechnische handreiking aan. Maar ook voor MKB’ers geldt: ,,Wil je een belastingkorting binnenhalen, moet je wel eerst wat verdienen.’’
In het algemeen ziet het provinciebestuur weliswaar lichtpuntjes in de Miljoenennota op veel beleidsterreinen. Maar veel daarvan moeten nog nader uitgewerkt, stelden de Groninger gedeputeerden woensdagmorgen vast in een beschouwing op de gepresenteerde plannen.
Provinciebestuur ziet lichtpuntjes, maar ook veel onuitgewerkte plannen bij kabinet
Het kabinet zegt ‘mooie dingen over waterstof’ (aldus verantwoordelijk gedeputeerde Melissa van Hoorn), de aanstaande afschaffing van de ‘verhuurdersheffing’ geeft woningcorporaties meer investeringsruimte voor nieuwe betaalbare huizen (zegt Van Dekken) en er is een oplossing in zicht voor de 180 zogeheten PAS-melders in Groningen, boeren die in onzekerheid zitten over hun natuurvergunning (ziet Johan Hamster).
Maar hoe die plannen uiteindelijk uitwerken voor Groningen, blijft afwachten. Bovendien missen de provinciebestuurders onder meer een toekomstvisie voor het openbaar vervoer dat zich maar moeizaam herstelt van de coronacrisis (aldus Fleur Gräper), moeten er miljoenen extra op tafel komen voor herstel en versterking van historisch erfgoed in aardbevingsgebied (vindt Mirjam Wulfse) en biedt het kabinet slechts 16 van de gevraagde 180 miljoen voor stikstofmaatregelen in de noordelijke melkveehouderij (‘heel teleurstellend’, aldus Hamster).
