Jos van Hees: 'De belangen zijn gigantisch' Foto: Marcel Jurian de Jong
De meeste besturen van dorpsbelangen hebben het druk met bijvoorbeeld lokale festiviteiten of inspraak over gemeenteplannen. In Schoonebeek moet voorzitter Jos van Hees (70) van Dorpsbelangen onderhandelen met NAM en de staatssecretaris.
U bent een jaar dorpsvoorzitter van ruim 4400 inwoners. In dat jaar staat Schoonebeek in de schijnwerpers vanwege de NAM-plannen met afvalwaterinjectie. Wat voor jaar was het voor Dorpsbelangen?
,,Vorig jaar zomer maakte bijna niemand zich er heel druk om. Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw was wel langs geweest en presenteerde hier zijn plan om de oliewinning in Schoonebeek weer te hervatten, inclusief de injectie van het afvalwater. Daar was in Twente veel verzet tegen geweest. Hij vertelde dat de inspraak van Schoonebeek essentieel was in het proces. Ik ben me er toen in gaan verdiepen en heb me er flink tegenaan bemoeid. Dat vond ik ook mijn taak als voorzitter. In het najaar deden we een oproep aan het dorp om zich te laten horen. Toen was het nog oorverdovend stil.”
Wanneer sloeg dat om?
,,Op 8 februari van dit jaar was er een inloopavond van de NAM en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De zalen puilden uit. Het bleek een goed-nieuws-show met eenrichtingsverkeer, terwijl er zichtbaar zorgen waren vanuit het dorp. Wij vonden daarin een rol weggelegd voor Dorpsbelangen. We besloten om een dorpsenquête te houden om echt te peilen hoe de verhoudingen lagen.’’
,,Voor- en tegenstanders begonnen zich langzaam maar zeker te organiseren en te mobiliseren. Ook in ons bestuur liepen de meningen uiteen. Dat hebben we ook eerlijk naar elkaar uitgesproken. We spraken ook af naar buiten toe onafhankelijk en neutraal te blijven Dat bleek in de praktijk best lastig. Ook ik heb mijn zorgen over injecties uitgesproken maar ik kan mijn privémening en mijn rol als voorzitter goed scheiden. ’’
Was Dorpsbelangen de juiste partij om de leiding te nemen bij de enquête?
,,Misschien niet, maar wij hebben wél onze verantwoordelijkheid genomen. Wij hadden het lef om op een zwaar thema met een geweldige dynamiek en gigantische belangen onze nek uit te steken. Een erkend onderzoeksbureau heeft de uitvoering gedaan. Het ministerie of de gemeenten hadden ook zelf het initiatief kunnen nemen, maar dat lieten ze dus na. Een gemiste kans. Ze moeten achteraf niet klagen, of de vragenlijst of resultaten betwijfelen. Dan hadden ze het dus zelf moeten doen. Als wij op onze handen waren blijven zitten was er nu helemaal niets. Dan hadden ze ons vast weggezet als slapende pensionado’s. Ik snap wel dat het lastig is om als politicus de regie even kwijt te zijn.’’
In de uitslag bleek 57 procent van de deelnemers tegen de injectie, 36 procent was voor. Voorstanders van de NAM-plannen betwijfelen de resultaten en de neutraliteit van het onderzoek. Actiegroep Naoberschap Oliedorp zegt dat Dorpsbelangen steken heeft laten vallen. Hoe reageert u daarop?
,,De opkomst van 35 procent was volgens deskundigen zeer hoog voor een dusdanig onderzoek. De vragen werden ingeleid en waren neutraal geformuleerd. Schoonebekers zijn geen domme mensen, die hebben eerlijk en geïnformeerd geantwoord. De suggestie dat alle 1370 deelnemers een bepaalde richting zijn ingestuurd zet ze onterecht weg. De belangen zijn gigantisch, dus natuurlijk is er constant reuring. Ik kan mezelf in de spiegel aankijken en zit zuiver in de wedstrijd. Dat aan onze integriteit getwijfeld wordt raakt mij zeer. Ik vraag me echt af wat wij hebben misdaan dat we die vijandigheid hebben verdiend.’’
Het gaat soms hard tegen hard. Toch weigert u om over een verdeeld dorp te spreken.
,,Ik woon al veertig jaar in Schoonebeek en het is hier nog steeds gewoon een gezellig dorp met een actieve gemeenschap. In deze rol leer ik nog elke week nieuwe mensen kennen. Dit onderwerp zet in sommige kringen de boel op scherp, maar dat komt ook wel weer goed als er een besluit is genomen in Den Haag. Dan slaan we de handen heus weer ineen. Dat is mijn overtuiging.’’
U bent hiervoor jarenlang leraar, fractievoorzitter van D66 en voetbalvoorzitter van SVV’04 geweest. Welke maatschappelijke functie komt nu het beste van pas?
,,Het helpt dat ik weet hoe de bestuurlijke hazen lopen. Daarnaast krijg je mij niet zo snel aan de kook. Ook als ik tijdens de vakantie gebeld en geappt wordt over oliewinning of als het even persoonlijk wordt. Met de staatssecretaris praten over oliewinning is belangrijk, maar ik zet me net zo lief in voor leuke activiteiten in het dorp: het initiatief voor een dorpspark en een kinderboerderij of overleg over een weg.’’
